انگیزه عنصر بنیادین و سازنده رفتار انسانی است که با قادرسازی افراد، به آنها کمک میکند تا در جهت دستیابی به اهداف شخصی و حرفهای خود، اقدامات لازم را انجام دهند. به کمک انگیزه، شما میتوانید با قدرت و سرعت، موقعیتهای ارزشمندی که پتانسیل پیشرفت حرفهای و یادگیری مهارتهای پرکاربرد را به ارمغان میآورند، تعقیب کنید. فهم و درک چگونگی تقویت انگیزه، مانند نیرویی الهام بخش، به فرد اجازه می‌دهد تا برای خود اهداف شخصی تعیین کرده و فعالیتها را با موفقیت به پایان رساند. در این مقاله، در مورد ماهیت انگیزه و چگونگی تقویت انگیزه در 6 مرحله بحث خواهیم کرد، همچنین سعی می‌کنیم به کمک ارائه راهنمایی‌ها و روش‌ها، بررسی مثال‌های عملی و لیست کردن مزایای تقویت انگیزه، فهم و دانش خود را در این موضوع افزایش دهیم.
انگیزه چیست؟
انگیزه همان نیرو و انرژی مورد نیاز برای کامل کردن و به پایان رساندن یک فعالیت است، در واقع، چرخ‌دنده‌ها و رفتار‌هایی که تضمین‌کننده ادامه دادن تلاش و کوشش در مسیر دستیابی به اهداف هستند را به حرکت درمی‌آورد. انگیزه بر تمامی جنبه‌های زندگی از جمله تحصیلات، شغل و زندگی شخصی افراد تأثیرگذار است. در جهت تقویت انگیزه، شما میتوانید برنامهریزی کرده و در خود یک عادت رفتاری مثبت ایجاد کنید، هدف‌های خود را تعیین کرده و برای آنها بازه زمانی تعریف کنید. به وسیله ایجاد بازه زمانی، میتوانید پیشرفت خود را به طور واضح مشاهده کرده و بررسی کنید، این کار، تلاش برای دستیابی به اهداف بلند مدت‌تر و بزرگتر را ممکن می‌سازد.
در یک فضا و موقعیت کاری، شما ممکن است به عنوان مسئول، انگیزه داشته باشید تا به کارمندان خود کمک کنید پروژه‌ها را با موفقیت به پایان برسانند و مهارتهای خود را تقویت کنند و یا ممکن است به عنوان یک کارمند، انگیزه‌ای قوی در جهت بالا بردن کیفیت کاری خود و کمک به همکاران‌تان داشته باشید. انگیزه، شما را با توانایی‌هایتان آشنا میکند و به وسیله آن به میزان فعالیت و خلاقیت‌تان می‌افزایید، به عنوان مثال، در صورت داشتن انگیزه مناسب، شما میتوانید پروژه‌‌‌های خود را زودتر و با موفقیت بیشتر کامل کنید و تحسین و تشویق مسئول یا مدیر خود را کسب کنید.
چگونه انگیزه خود را تقویت کنیم؟
1. هدف تعیین کنید
تعیین کردن هدف، فرآیند کامل کردن و به پایان رساندن فعالیتها را آسانتر میکند. واضح و مشخص بودن هدف، به شما کمک میکند تا انرژی و انگیزه خود را روی فعالیتهایی متمرکز کنید که شما را به هدف نزدیکتر میکنند. بهتر است یک لیست شامل اهداف کوتاه‌مدت، بلند مدت و فعالیتهای مرتبط با آنها آماده کنید، لازم است در لیست خود، تاریخ دقیق دستیابی به هر هدف را نیز برای خود تعیین کنید. برای مثال، اگر هدف شما کسب گواهینامه رانندگی است، باید آموزش رانندگی را به عنوان فعالیت اول تعیین کرده و تاریخ مقرر به پایان رساندن آن را معلوم کنید. سعی کنید اهداف تعیین شده، مشخص، قابل اندازه‌گیری و بررسی و با توجه به زمان و توانایی‌های شما، قابل دسترسی باشند.
2. یک بازه زمانی تعریف کنید
برنامهریزی کرده و یک بازه زمانی ایجاد کنید تا به کمک آن مسیر پیشرفت خود را بررسی کرده و میزان زمان و انرژی تخصیص داده شده به هر فعالیت را تحت نظر داشته باشید. تصور کنید چه زمانی میخواهید و میتوانید به هدف اصلی برسید و سپس با توجه به موعد تعیین شده برای دستیابی به هدف، یک بازه زمانی ایجاد کنید، در ادامه بین حالت فعلی و هدف اصلی، شاخصهایی تعریف کنید که مانند هدفها و قدمهای کوچک در مسیر رسیدن به هدف اصلی عمل میکنند، این شاخصها یا قدمهای کوچک به شما کمک میکنند تا همواره در مسیر اصلی بمانید و به بیراهه کشیده نشوید. به عنوان مثال، اگر میخواهید سرعت تایپ خود را به 60 کلمه در دقیقه برسانید، میتوانید شاخصهایی تعیین کنید تا به کمک آنها آهسته و پیوسته به هدف خود برسید؛ مثلاً افزایش 10 کلمه در دقیقه در انتهای هر ماه، تا اینکه در انتهای ماه ششم، به هدف تایپ 60 کلمه در دقیقه برسید.
3. ابتدا به فعالیت های کوچک تر و آسان تر بپردازید
برای تقویت انگیزه و اعتماد به نفس، کار را با فعالیتهایی که کوچک هستند و به سادگی مدیریت می‌شوند، شروع کنید. به عنوان مثال، اگر به دنبال انجام یک پروژه تحصیلی سنگین هستید، کار را با انجام فعالیتهای کوچکی مانند اقدام به تحقیق و جمع‌آوری اطلاعات یا تعیین طرح کلی گزارش یا مقاله شروع کنید، به این صورت پیشرفت قابل مشاهده‌ای خواهید داشت و با بهره‌وری بیشتری فعالیتهای بزرگتر را انجام خواهید داد.
4. به صورت مرتب، پیشرفت خود را ارزیابی کنید
مشاهده پیشرفت در انجام یک فعالیت، انگیزه شما را برای انجام دادن موفقیت‌آمیز آن فعالیت بیشتر میکند. سعی کنید یک سیستم برای ارزیابی پیشرفت خود ایجاد کنید، برای مثال، اگر هدف شما آشنایی کامل با یک زبان برنامه‌نویسی جدید است، میتوانید برای خود یک پروژه مانند طراحی یک سایت بوسیله آن زبان تعیین کنید، و در ادامه یک چک‌لیست از مواردی که میخواهید به سایت در حال طراحی بیافزایید، تهیه کنید، به کمک آن چک‌لیست میتوانید پیشرفت لحظه به لحظه خود را مشاهده کنید.
5. یک سیستم حمایتی برای خودتان داشته باشید
به دنبال تقویت رابطه خود با مربی‌ها، مشاور‌ها، همکاران، دوستان، اعضای خانواده و کسانی که می‌خواهند به شما در مسیر دستیابی به هدفتان کمک کنند، باشید. وجود افرادی که به پیشرفت شما اهمیت می‌دهند در کنارتان، انگیزه شما در جهت به پایان رساندن فعالیتها و رسیدن به هدف را می‌افزاید، همچنین در زمان‌هایی که دچار چالش و دشواری هستید و به حمایت بیشتری نیاز دارید، وجود و تشویق این افراد می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
6. برای خودتان پاداش تعیین کنید
ایجاد یک سیستم پاداش به شما کمک میکند تا فعالیتها را با انگیزه بیشتری انجام داده و سریع‌تر به پایان برسانید، پاداش‌ها را با توجه به نوع اهدافتان در نظر بگیرید. به عنوان مثال، اگر در حال تلاش برای رسیدن به یک هدف کوتاه‌مدت هستید، پاداش آن می‌تواند یک روز در خانه ماندن، استراحت کردن و پرداختن به فعالیتهای مورد علاقه مانند بازی کردن یا فیلم دیدن باشد، اما اگر هدف شما بلند‌مدت است، پاداش دستیابی به آن نیز می‌تواند بزرگتر باشد، مانند تهیه یک سیستم کامپیوتر جدید.
نکته ها و توصیه هایی در جهت افزایش انگیزه
ممکن است متوجه شده باشید که برخی عوامل تأثیرات خاصی بر میزان انگیزه شما دارند، مثلاً ممکن است در ساعات خاصی از شبانه روز میزان انگیزه بیشتری را تجربه کنید. فهم چگونه حفظ کردن انگیزه به شما کمک میکند تا تمرکز بیشتری در مسیر دستیابی به هدف داشته باشید و فعالیتها را در موعد مقرر به پایان برسانید. در زیر، نکته‌ها و توصیه‌هایی راجع به تقویت و حفظ انگیزه قرار داده شده است.
1. تمرین تفکر مثبت
مثبت تفکر کردن به شما کمک میکند انگیزه و انرژی خود را حفظ کرده و آنرا بر روی مواردی که برای شما مهم هستند متمرکز کنید، مثلاً در صورت دریافت یک انتقاد سازنده، تفکر مثبت باعث میشود به دنبال استفاده از آن انتقاد در جهت پیشرفت خود باشید.
2. به طور مستمر برای خود هدف جدید تعیین کنید
برای این که بهره‌وری خود را حفظ کرده و فعال بمانید، بعد از دستیابی به هر هدف، اهداف جدیدی برای خود تعریف کنید. آنچه را که میخواهید در هفته، ماه یا سال آینده به دست آورید، در نظر بگیرید و برای جلوگیری از تحت فشار گذاشتن خود، در هر زمان فقط برای رسیدن به یک هدف تلاش کنید.
3. فعالیت ورزشی مرتب داشته باشید
ورزش کردن نه تنها سلامت فیزیکی بلکه سلامت روانی شما را نیز بهبود می‌بخشد. قسمت کوتاهی از هر روز را به فعالیتهای ورزشی اختصاص دهید.
4. در صورت لزوم به خودتان استراحت دهید
اگر احساس استرس و اضطراب دارید، کمی به خودتان استراحت دهید تا اینکه انرژی و انگیزه خود را حفظ کرده و دوباره بر روی فعالیتها متمرکز شوید. به عنوان مثال، اگر برای یک آزمون مهم پیش رو مطالعه می‌کنید، در هر 90 دقیقه، 10 الی 20 دقیقه را به استراحت اختصاص دهید.
مزایای تقویت انگیزه
- افزایش بهره وری: وجود انگیزه به شما کمک میکند تمایل بیشتری برای انجام دادن فعالیتها داشته باشید، این باعث میشود در طول روز فعالیتهای بیشتری را به پایان برسانید و بهره‌وری بیشتری داشته باشید.
- افزایش دقت و کیفیت: با تقویت انگیزه، ممکن است بهتر برنامهریزی کرده و بازه‌های زمانی مناسب‌تری ایجاد کنید، که باعث میشود کیفیت تلاش‌های شما در جهت کسب اهداف، افزایش یابد.
- عادت های سالم تر: انگیزه بالا باعث میشود تا فرد با عادت‌های سالم‌تری وفق داشته باشد و عادت‌های رفتاری منفی و آسیب‌زا را کاهش دهد، مثلاً انگیزه بالای درسی باعث میشود تا یک دانشجو از زمان خود به درستی استفاده کند و به جای رفتار آسیب‌زای تماشا کردن افراطی یک سریال، به ورزش کردن و مطالعه روی بیاورد.
- مهارت های مهم: داشتن انگیزه شما را به مسیر توسعه مهارتهای مهم و پرکاربردی می‌کشاند که در زندگی شخصی و کاری بسیار مفید هستند. برای مثال ممکن است به حدی انگیزه‌مند باشید که در مسیر دستیابی به یک هدف، مهارت مدیریت را نیز بیاموزید. این مهارت برای شما در آینده بسیار مفید و پرکاربرد خواهد بود.
- روابط بهتر: کسی که در انجام کاری انگیزه مناسب دارد، ارتباط بهتر، مناسب‌تر و قوی‌تری را با اطرافیان ایجاد میکند، مثلاً کارمندی که در محل کار انگیزه بالایی دارد، با همکاران و مراجعان ارتباط بهتری برقرار میکند.
- افزایش دستاوردها: طبیعتاً بالا بودن انگیزه که باعث برنامه ریزی بهتر میشود، نهایتاً به موفقیت‌ها و دستاورد‌های بیشتر و بزرگتری می‌انجامد و در ادامه هرچقدر دستاوردها بیشتر باشند، انگیزه برای ادامه کار نیز دوچندان تقویت میشود.
جمع‌بندی
در این مقاله به ماهیت انگیزه و راه و روش‌های افرایش و تقویت آن پرداخته و در ادامه ضمن شرح مزایای تقویت انگیزه، نکات و توصیه‌هایی را نیز در همین جهت بیان شد. متوجه شدیم که انگیزه چرخ‌دنده‌های رفتار و عملکرد را به حرکت درمی‌آورد، اما تنها داشتن یک هدف خشک و خالی، عامل کافی برای تقویت انگیزه نیست. هدف باید کاملاً مشخص، واضح و قابل دسترس باشد. در ادامه باید به وسیله برنامهریزی دقیق و تعیین بازه‌های زمانی، شاخصها و موعد مقرر پایان هر فعالیت، مسیر دستیابی به هدف مد نظر مانند یک نقشه قابل بررسی و ارزیابی باشد، تنها در این صورت، ممکن است به میزان بالایی از انگیزه دست پیدا کنیم.
انگیزه چیست؟
انگیزه عنصر بنیادین و سازنده رفتار انسانی است که با قادرسازی افراد، به آنها کمک میکند تا در جهت دستیابی به اهداف شخصی و حرفهای خود، اقدامات لازم را انجام دهند. به کمک انگیزه، شما میتوانید با قدرت و سرعت، موقعیتهای ارزشمندی که پتانسیل پیشرفت حرفهای و یادگیری مهارتهای پرکاربرد را به ارمغان میآورند، تعقیب کنید.
تعیین هدف چگونه به تقویت انگیزه کمک می کند؟
تعیین کردن هدف، فرآیند کامل کردن و به پایان رساندن فعالیتها را آسانتر میکند. واضح و مشخص بودن هدف، به شما کمک میکند تا انرژی و انگیزه خود را روی فعالیتهایی متمرکز کنید که شما را به هدف نزدیکتر میکنند.
چرا تنها داشتن هدف، به ما انگیزه کافی برای شروع کار را نمی دهد؟
زیرا باید برنامهریزی کرده و یک بازه زمانی ایجاد کنید تا به کمک آن مسیر پیشرفت خود را بررسی کرده و میزان زمان و انرژی تخصیص داده شده به هر فعالیت را تحت نظر داشته باشید، تصور کنید چه زمانی میخواهید و میتوانید به هدف اصلی برسید و سپس با توجه به موعد تعیین شده برای دستیابی به هدف، یک بازه زمانی ایجاد کنید. در ادامه بین حالت فعلی و هدف اصلی، شاخصهایی تعریف کنید که مانند هدفها و قدمهای کوچک در مسیر رسیدن به هدف اصلی عمل میکنند، این شاخصها یا قدمهای کوچک به شما کمک میکنند تا همواره در مسیر اصلی بمانید و به بیراهه کشیده نشوید.
تفکر مثبت چه تأثیری بر انگیزه دارد؟
مثبت تفکر کردن به شما کمک میکند انگیزه و انرژی خود را حفظ کرده و آنرا بر روی مواردی که برای شما مهم هستند متمرکز کنید، مثلاً در صورت دریافت یک انتقاد سازنده، تفکر مثبت باعث میشود به دنبال استفاده از آن انتقاد در جهت پیشرفت خود باشید.
