مزایا و معایب شغل برنامه نویسی چیست؟

با رشد و توسعه روزافزون دنیای فناوری، به‌ویژه بخشی از آن که مبتنی بر کامپیوتر است، روند زندگی انسان‌ها و البته مشاغل آن‌ها تغییرات زیادی را پشت سر گذاشته است، تغییراتی که به نظر می‌رسد همچنان ادامه دارد و هر روز بیش‌از‌پیش اثر خود را بر  زندگی روزمره  نشان می‌دهد. بی‌شک می‌دانید هر جا اسمی از کامپیوتر وجود داشته باشد، رد پایی از برنامه نویسی هم به چشم می‌خورد و در این مقاله قصد داریم مزایا و معایب شغل برنامه نویسی را زیر ذره‌بین بگذاریم.

فلسفه برنامه نویسی

درست است که کامپیوترها توانمندی‌های زیادی دارند و از عهده خیلی کارها برمی‌آیند، اما در نگاه کلی به‌خودیِ‌خود قابلیت انجام کارهای مختلف را ندارند. در واقع این انسان‌ها یا برنامه نویس‌ها هستند که کامپیوترها را برای انجام امور مربوطه آماده می‌کنند.

برنامه نویسی چیست و برنامه نویس چه کسی است؟

برنامه نویسی به معنای اعطای فرامین به کامپیوتر جهت اجرا و خلق الگوریتم های کامپیوتری است. الگوریتم‌ها با این دید طراحی می‌شوند که بعد از تبدیل به یک زبان برنامه‌ نویسی مانند Python، Java یا C، برای اجرا به کامپیوتر داده شوند.

در واقع برنامه نویسی پروسه‌ای است که طی آن، برنامه نویس دستورالعمل‌هایی را برای انجام کاری خاص به کامپیوتر می‌دهد و مسلماً پیچیدگی‌های خاص خود را دارد که از حوصله این مقاله خارج است. البته مطلب جامعی را در این زمینه در مقاله برنامه نویسی کامپیوتر چیستبرنامه نویسی کامپیوتر چیست و چطور می توانید یک برنامه نویس موفق شوید؟در عصر فعلی برنامه‌نویسی یکی از پرطرفدارترین شغل‌های دنیاست، دغدغه‌‌ای افرادی که می‌خواهند در مسیر برنامه‌نویس شدن قدم بردارند این است که نمی‌دانند از کجا باید شروع کنند، در این صفحه هر آن چه برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس حرفه ای نیاز دارید در اختیارتان قرار گرفته است در اختیارتان قرار داده‌ایم؛ در ادامه قصد داریم به موضوع اصلی این مقاله، یعنی مزایا و معایب شغل برنامه نویسی بپردازیم و مطلب را با مزیت‌های این شغل پرطرفدار شروع می‌کنیم.

مزیت های برنامه نویسی

احتمالاً یکی از دلایلی که شما را به خواندن این مقاله ترغیب کرده، مزایایی است که در مورد شغل برنامه نویسی شنیده‌اید و شاید خیلی از این موارد را دورادور شنیده باشید؛ اما توصیه می‌کنیم همه آنها را با دقت مطالعه کنید، شاید جنبه‌هایی از برنامه نویسی را در میان این مطالب ببینید که تاکنون به آن فکر نکرده باشید.

درآمد خوب

شکی نیست که یکی از مهم‌ترین عوامل در انتخاب شغل، بحث حقوق و درآمد است. خوشبختانه باید بگوییم اگر تمایل دارید وارد حوزه برنامه نویسی شوید، می‌توانید انتظار ارقام خوبی را داشته باشید. البته پول درآوردن از برنامه نویسی به موارد زیادی وابستگی دارد و برنامه نویسان بسته به شرایط، حقوق و درآمد متفاوتی دارند. در کل می‌توان گفت برنامه نویسی یکی از پردرآمدترین مشاغل در بازار کار فعلی (و البته آینده) است. از شما دعوت می‌کنیم مقاله درآمد برنامه نویسیبررسی درآمد برنامه نویسی در ایران و خارج از کشور در 1402در این صفحه عالی به بررسی درآمد برنامه نویسی در ایران و خارج از کشور پرداخته، همچنین در خصوص راه‌های کسب درآمد از برنامه نویسی و درآمد زبان های مختلف صحبت شده است. را مطالعه کنید که در آن جزئیات بیشتر این موضوع را موبه‌مو برایتان شکافته‌ایم.

درآمد شغل برنامه نویسی در ایران

روند درآمد برنامه نویسی در ایرانبررسی درآمد برنامه نویسی در ایران و خارج از کشور در 1402در این صفحه عالی به بررسی درآمد برنامه نویسی در ایران و خارج از کشور پرداخته، همچنین در خصوص راه‌های کسب درآمد از برنامه نویسی و درآمد زبان های مختلف صحبت شده است. هم پیرو بازار جهانی است و برنامه نویسان ایرانی نسبت به بسیاری از مشاغل از حقوق و درآمد خوبی برخوردارند.

بازار کار مناسب

جهان امروز بیش‌از‌پیش به فناوری وابسته است و با پیشرفته‌تر شدن کامپیوترها، نقش آن‌ها در توسعه جامعه انسانی هر لحظه پررنگ‌تر می‌شود. بنابراین شکی نیست که برای شغل برنامه نویسی، تقاضای زیادی در بازار کار وجود دارد و همین مطلب خود از مزایای شغل برنامه نویسی به شمار می‌رود.

آینده روشن

همانطور که گفتیم، وابستگی انسان امروزی به کامپیوتر و از طرفی وابستگی کامپیوتر به برنامه نویسان برای انجام کارهای مختلف، مطلبی نیست که به این زودی بتوان از آن صرف‌نظر کرد. حتی با وجود مفاهیمی نظیر هوش مصنوعیهوش مصنوعی (AI) چیست؟ انواع، کاربردها، مزایا و معایبهوش مصنوعی یا Artificial Intelligence یا به اختصار AI، امروزه کاربردهای بسیاری پیدا کرده و به یکی از داغ‌ترین حوزه‌های بشر تبدیل شده است، اما با این وجود بسیاری از افراد با کاربردهای آن آشنایی کامل ندارند، به همین علت در این صفحه کاربردها، مزایا و معایب AI بطور کامل بررسی شده است هم نمی‌توان ادعا کرد کامپیوترها خود قادر به توسعه برنامه‌های مختلف خود هستند (دست‌کم نه هنوز!) بنابراین افرادی که پا به عرصه برنامه نویسی می‌گذارند، نه‌تنها نباید نگران آینده شغلی خود باشند، بلکه خوب است بدانند آینده روشنی انتظارشان را می‌کشد.

ساعت کاری منعطف

یکی دیگر از مزایای شغل برنامه نویسی این است که با توجه به جنس کار، برنامه نویسان می‌توانند زمان‌شان را خودشان مدیریت کنند و امورشان را پیش ببرند؛ شاید برای بسیاری مهم باشد که ساعت کارشان را خودشان تعیین کنند و برنامه نویسی جزو مشاغلی است که این امکان را برای این افراد فراهم می‌کند.

امکان دورکاری

با توسعه ابزارهای ارتباطی، به‌ویژه شبکه‌های کامپیوتری، امکان انجام بسیاری از امور از راه دور فراهم شده است. البته همه‌گیری کووید-19 هم شرایط را برای انجام امور به این شکل بیش‌از‌پیش فراهم کرد. درست است که بسیاری از برنامه نویسان به‌صورت تیمی کار می‌کنند و نیاز دارند تا با دیگر افراد در ارتباط باشند، اما با همه این اوصاف باز هم می‌توانند کارشان را از راه دور و به‌صورت دورکار (Remote) انجام دهند.

امکان آزادکاری (Freelance)

آزادکاری یا Freelance از مفاهیم نسبتاً تازه‌ای است که در بازار کار رشته‌های مختلف، به‌ویژه رشته کامپیوترمعرفی کامل رشته کامپیوتر- بررسی درآمد و شغل های رشته کامپیوتردر این صفحه به بررسی و موشکافی رشته کامپیوتر اعم از بررسی بازار کار، گرایش‌ها، دروس و چارت درسی رشته کامپیوتر، میزان درآمد و حقوق فارغ التحصیلان این رشته و ادامه تحصیل در رشته کامپیوتر پرداخته‌ شده است داغ است. Freelancerها یا آزادکاران در اصل بی‌آنکه تعهد بلندمدت به شرکت یا سازمان خاصی داشته باشند، فعالیت تخصصی انجام می‌دهند. برنامه‌نویسی هم جزو مشاغلی است که در زمینه  آزادکاری، بازار کار داغی دارد و این خود از مزیت های شغل برنامه نویسی است.

فرصت‌های شغلی فراوان

کمبود نفرات متخصص در حوزه برنامه نویسی و توسعه (Development) و البته گستردگی کاربردهای این حیطه، فرصت‌های شغلی فراوانی را برای اهالی این زمینه فراهم آورده است. این موضوع نه‌ تنها در ایران، بلکه در تمام دنیا وضعیت مشابهی دارد و برنامه نویسان فرصت‌های شغلی زیادی پیش رو دارند.

امکان کار در سراسر دنیا

تکرار مکررات است اگر بگوییم کامپیوترها تا‌چه‌حد در دنیای امروز نفوذ کرده‌اند و بنابراین حضور برنامه نویسان تا چه اندازه مهم است. تفاوتی نمی‌کند کجا باشید، تمامی کشورهای توسعه‌یافته و حتی در حال توسعه، به برنامه نویسان نیاز دارند تا بسیاری از زیرساخت‌ها و برنامه‌های مهم را توسعه دهند.

رضایت شغلی و نظر برنامه نویسان

بی‌شک درآمد خوب، امکان کار از منزل یا آزادکاری، وجود فرصت‌های شغلی فراوان و بسیاری موارد دیگر که هنوز به آنها نپرداخته‌ایم، گواهی بر این موضوع هستند که برنامه نویسان رضایت شغلی بالایی دارند. جستجوی ساده‌ای کافی است تا با خواندن نظرات برنامه نویسان سرتاسر دنیا، به نتیجه  یکسانی برسید که درست در جمله  پیش گفتیم!

تعادل بین کار و زندگی

تعادل بین کار و زندگی یا اصطلاحاً Work-Life Balance از مفاهیم مهمی است که در بازار کار مطرح می‌شود و در اصل به این اشاره دارد که برای بازدهی هرچه بیشتر افراد، لازم است بین زندگی شخصی و حرفه‌ای افراد، تعادل وجود داشته باشد. از مزایای برنامه نویسی این است که با توجه به نوع کار و ساعت کاری منعطفی که دارد، امکان برقراری چنین تعادلی به‌راحتی فراهم می‌شود و برنامه نویسان می‌توانند از آن بهره‌مند باشند.

استقلال کاری

برنامه نویسی از آن دسته تخصص‌هایی است که می‌تواند استقلال کاری را برایتان به ارمغان بیاورد؛ می‌توانید به‌تنهایی وب سایت طراحی کنید، برنامه‌های مختلف بنویسید، بسته به نیاز سازمان‌ها راهکارهای خاص ارائه کنید و... حتی می‌توانید کارآفرینی کنید و به‌راحتی موفق شوید. شاید بتوان گفت استقلال کاری از مهم ترین مزیت های شغل برنامه نویسی به شمار می‌رود.

امکان داشتن شغل دوم برای برنامه نویسان

با عنایت به مطالبی که تاکنون گفتیم، روشن است که برنامه نویسان می‌توانند برنامه زندگی‌شان را طوری تنظیم کنند که فرصت برای انجام دیگر امور هم باقی بماند. بنابراین داشتن شغل دوم از گزینه‌هایی است که برنامه نویسی به لطف برنامه کاری منعطفی که برایتان فراهم می‌آورد، پیش روی شما قرار می‌دهد.

یادگیری مهارت‌های مفید

مشاغل مختلف بسته به شرایط و جنس کار، مهارت‌های مختلفی به افراد علاقه‌مند می‌آموزند. برنامه نویسی هم از این قاعده مستثنی نیست و قابلیت‌هایی به افراد می‌افزاید که ارزشمندند. در‌ این‌بین می‌توان به مواردی نظیر توانایی حل مسأله، قابلیت انجام چند کار به‌طور همزمان (Multi-Tasking)، یافتن تخصص در حوزه فناوری و... اشاره کرد که هر یک به‌تنهایی مهارت مهمی است.

تنوع شغلی

حوزه‌های مربوط به علوم کامپیوترعلوم کامپیوتر یا کامپیوتر ساینس چیستدر این صفحه به بررسی و موشکافی رشته علوم کامپیوتر اعم از بررسی بازار کار، گرایش‌ها، دروس و چارت درسی این رشته، میزان درآمد و حقوق فارغ التحصیلان این رشته و ادامه تحصیل در این رشته پرداخته‌ شده است. گستردگی زیادی دارند. برنامه نویسی هم به تبع آن حوزه گسترده‌ای است و شاخه‌های زیادی دارد. البته برنامه نویسان در حین کار در شرکت‌ها و سازمان‌ها، امکان همکاری با بخش‌ها و واحدهای مختلف را هم دارند.

عدم نیاز به کار فیزیکی دشوار

برنامه نویسی نیازی به انجام کارهای فیزیکی دشوار و طاقت‌فرسا ندارد. عموماً تمام چیزی که برای انجام برنامه نویسی لازم دارید، کامپیوتر، اینترنت و تخصص کافی است! بنابراین می‌توان این موضوع را هم از مزیت های برنامه نویسی به شمار آورد.

معایب برنامه نویسی

خوب است برای انتخاب هر شغل و تصمیم‌گیری در مورد آن، علاوه بر نکات خوب، نکات منفی و معایب آن را نیز در نظر بگیرید. در ادامه به بررسی مشکلات و معایب برنامه نویسی خواهیم پرداخت. البته پیش از ادامه لازم است بگوییم که در کل مزایای شغل برنامه نویسی به معایب آن می‌چربد.

تغییرات سریع و پیوسته دنیای فناوری

اگر از گذشته نه‌چندان دور تا الان نگاهی به روند توسعه  فناوری‌های مبتنی بر کامپیوتر بیندازید، خواهید دید که عدم پایداری در این حوزه بیداد می‌کند و سرعت تغییرات بسیار زیاد است! هرچند این مسأله در نگاه کلی موجب بهینه‌سازی بسیاری از سامانه‌ها شده است، اما از جنبه‌ای می‌توان آن را معضل دانست؛ برنامه نویسان در دنیایی به‌سر می‌برند که دائم در حال تغییر است و این مطلب می‌تواند به‌ نوعی برای آنها نداشتن امنیت شغلی تلقی شود.

نیاز به همیشه به‌روز بودن

با وجود تغییراتی که از آن سخن گفتیم، امر مسلم این است که برنامه نویسان باید بتوانند پابه‌پای تغییرات خود را به‌روز کنند تا جایگاه خود را از دست ندهند و به‌ قولی از قافله عقب نمانند. این موضوع را برای افرادی که تغییر را نمی‌پسندند، جزو معایب شغل برنامه نویسی دسته‌بندی می‌کنیم.

عدم سهولت

برنامه نویسی دانش و تخصص خاص، مهارت‌های ویژه و نوع شخصیت متناسب با خود را می‌طلبد و به زبان ساده ورود به دنیای آن به این راحتی‌ها نیست. بنابراین اگر می‌خواهید برنامه نویس شوید، باید به‌خوبی از این موضوع آگاه باشید و بدانید مسیر پیش روی افراد راحت‌طلب در حوزه برنامه نویسی چندان هموار نیست.

تنش زیاد

ممکن است برنامه نویسان در جریان کار با افراد و گروه‌های مختلف و البته خواسته‌های متفاوت هر یک از آنها روبرو باشند. علاوه‌ بر‌این، وجود ضرب‌الاجل‌های کاری هم گاهاً مسأله‌ای است که به خواسته‌های مختلف مشتریان اضافه می‌شود. پیچیدگی خود کار البته موضوعی است که پیش‌از‌این به آن پرداختیم. همه اینها در مجموع تنش کار را بالا می‌برد و می‌تواند چالش بزرگی برای فرد برنامه نویس باشد.

رقابت زیاد در شغل برنامه نویسی

با مزیت‌های زیادی که برای برنامه نویسی برشمردیم، طبیعی است بسیاری به سمت بازار کار این رشته هجوم بیاورند و موجب ایجاد موجی از رقابت شوند. درست است که فرصت‌های شغلی فراوانی برای برنامه نویسان وجود دارد، اما این موضوع با رقابت زیاد بر سر این فرصت‌های شغلی منافاتی ندارد و می‌تواند برای افرادی که جو کاری با ثبات بیشتر را می‌پسندند، چالش‌برانگیز باشد.

نیاز به انجام برخی امور تکراری

درعین‌حال که برنامه نویسان عموماً همواره با چالش‌های تازه مواجه می‌شوند و مجبورند مسائل جدیدی را حل کنند، اما بعضاً برخی از بخش‌های کار حالت تکراری به خود می‌گیرد و می‌تواند برای برنامه نویس خسته‌کننده باشد.

عدم تطابق با همه تیپ‌های شخصیتی

اگر از ابتدا با توجه به شخصیت‌مان پیش برویم و شغل مطابق با خود را برگزینیم، شاید نتوان این موضوع را به پای معایب شغل برنامه نویسی گذاشت؛ اما درهرحال برنامه نویسی شغلی است که به‌عنوان نمونه با افراد برون‌گرا مطابقت ندارد. تعامل کمتر با سایر افراد و تنهایی در اغلب موارد جزو لاینفک برنامه نویسی است. بنابراین لازم است پیش از گام برداشتن به‌سوی برنامه نویسی، این موضوع را دقیق‌تر بررسی و به‌درستی نتیجه‌گیری کنید.

ملالت‌آور شدن برنامه نویسی در صورت نداشتن علاقه

این مطلب هم درست مثل مطلب پیشین ذاتاً جزو معایب شغل برنامه نویسی نیست و حالتی کلی دارد؛ اما مهم است مثلاً به این پرسش بیندیشید که «چگونه بفهمیم به برنامه نویسی علاقه داریم؟» چرا که اگر علاقه‌ای در کار نباشد و صرفاً به دنبال مزایای این شغل باشید، نه‌تنها از آن لذتی نخواهید برد، بلکه انگیزه‌ای هم نخواهید داشت و امور برایتان خسته‌کننده و کسالت‌بار می‌شود.

نیاز به مهارت‌های تحلیلی قوی

برنامه نویسی نیازمند تحلیل است، آن هم تحلیل قوی! پس اگر شک دارید که از چنین چیزی بهره‌مند هستید یا نه، خوب است پیش از رفتن به سمت برنامه نویسی تکلیف خودتان را با این موضوع مشخص کنید. اگر نتوانید از پس نیازمندی‌های مبتنی بر تحلیل در حوزه برنامه نویسی برآیید، هیچ تضمینی وجود ندارد که بتوانید از مزایای شغل برنامه نویسی بهره‌مند شوید!

مشکلات جسمی

برنامه نویسی نیازمند پشت میز نشینی زیاد، زل زدن به صفحه نمایش و کار مداوم با کیبورد و ماوس است. اگر برنامه نویسان فعالیت‌های ورزشی را در برنامه خود نگنجانند، شغل برنامه نویسی می‌تواند به عارضه‌هایی نظیر چاقی، سندروم تونل کارپال و... منجر شود که برای افراد دردسرساز هستند.

جمع بندی

برنامه نویسی از مشاغل پرطرفدار دنیای امروز است. بسیاری با ناآگاهی و پیش از کسب اطلاعات دقیق، صرفاً با توجه به دورنمای خوب این حرفه به سمت آن می‌روند و ممکن است در این مسیر سرخورده شوند. در این مطلب کوشیدیم جنبه‌های مثبت و منفی شغل برنامه نویسی را برایتان موشکافی و دیدتان را نسبت به این مسأله باز کنیم.

مطالب مرتبط

همه مقالات

آموزش کامل مرتب سازی درجی

پایگاه داده چیست؟ – انواع، مفاهیم و کاربردها

آرایه در برنامه‌ نویسی

چگونگی کار با فایل و فولدر در برنامه نویسی