تقویت حافظه برای درس خواندن

تقريباً همه ما علاقه‌مند هستيم كه حافظه خود را تقويت كنيم. همچنين دانشجويان مايلند نكات مهم درسي يا مطالبي را كه استاد می‌گويد بهتر به ياد سپارند؛ سخنرانان نيز علاقه‌مند است مطالبي را كه بايد بگويد به ياد بياورد. حافظه و يادگيري، ارتباط بسيار نزدیکی با یکديگر دارند؛ به طوري كه اگر حافظه، يعني توانايي نگهداري، وجود نداشته باشد، يادگيري نيز اتفاق نخواهد افتاد و بالعكس، اگر به درستي مطلبي را نفهميده باشيم، حفظ كردن آن نيز مشكل خواهد بود. رابطه مستقیم انگیزه و حافظه نیز به صورت علمی به اثبات رسیده؛ اما انسان همیشه انگیزه کافی ندارد و عوامل زیادی مانند از دست دادن عزیزان، شکست خوردن در یک رویداد ورزشی یا کاری و بسیاری موارد دیگر می تواند امید وی را برای ادامه راه کاهش دهد. استفاده از تجربه افراد سرشناس در برخورد با چنین شرایطی می تواند به شما در بالا بردن انگیزه کمک کند. به صفحه کلیپ های انگیزشی مراجعه کنید. در واقع در دوره‌های تقويت حافظه، «استعداد» حافظه افزايش پيدا نمی‌کند؛ بلكه كارآيي يا يادگيري افزايش می‌یابد. براي اين‌كه بتوان فنون تقويت حافظه را توضيح داد، ابتدا لازم است كه با تعاريف و خصوصيات انواع حافظه آشنا شويم. در این راستا به شما توصیه می کنیم مقاله افزایش تمرکز حواس را نیز مطالعه کنید

تعاریف و خصوصیات انواع حافظه

حافظه حسی

وقتي محرک‌های محيطي (نور، صدا، بو و...) به وسيله گیرنده‌های حسي دريافت می‌شوند وارد حافظه حسي می‌گردند. اطلاعاتي كه به حافظه حسي وارد شده‌اند، اگر مورد دقت يا توجه قرار گيرند، وارد حافظه کوتاه‌مدت می‌شوند. حافظه حسي، نخستين مرحله يادگيري و به یادسپاری اطلاعات است. گنجايش اين حافظه تقریباً نامحدود است، اما مدت زمان ذخیره‌سازي اطلاعات در اين حافظه، بسيار كوتاه است و از یک ثانيه تجاوز نمی‌کند

حافظه کوتاه مدت

بعد از آنكه اطلاعات وارده به حافظه حسی، به الگوهای تصويری يا صوتی (يا ساير رمزهای حسی) تبديل شد، اين اطلاعات به حافظه کوتاه‌ مدت انتقال می‌یابند و در حافظه کوتاه‌ مدت، اطلاعات به صورت رمز درمی‌آيند. اطلاعات وارده به حافظه کوتاه‌ مدت، سه ثانيه در اين حافظه باقي می‌ماند و پس از آن فراموش می‌شود (مگر آنكه تكرار شود). حافظه کوتاه‌ مدت، نه تنها از نظر زمان، بلكه از لحاظ گنجايش نيز محدود است. پژوهشگران، گنجايش اين حافظه را 2±7 ماده اطلاعاتي برآورد می‌کنند؛ يعني بعضي از افراد قادر به حفظ 9 ماده اطلاعاتي در حافظه کوتاه‌مدت هستند و برخي از افراد نيز تنها پنج ماده اطلاعاتي را در حافظه کوتاه‌مدت خود نگه می‌دارند.

حافظه دراز مدت

همواره مقدار زيادی از اطلاعات، كه وارد حافظه کوتاه‌ مدت ما می‌شوند، از اين حافظه حذف می‌شوند و تنها قسمت كوچكی از آن‌ها وارد حافظه دراز مدت می‌گردند. اطلاعات به‌ سرعت وارد حافظه کوتاه‌ مدت می‌شوند، اما برای انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه‌ مدت به حافظه درازمدت، به زمان و كوشش زيادتری نياز است.

روش های تقویت حافظه

تكرار مطالب موجود در حافظه کوتاه‌مدت، سبب انتقال آن به حافظه درازمدت می‌شود. وظيفه حافظه دراز مدت، نگهداري اطلاعات از چند دقيقه پس از يادگيري تا آخر عمر شخص است. مواردي كه براي تقويت و پرورش حافظه بايد رعايت كرد، عبارتند از:

روی چیزهایی که مطالعه می کنید تمرکز کنید

برای تقويت حافظه، بايد نسبت به اتفاقاتي كه در اطراف شما می‌افتد، يا مطالبي كه مطالعه می‌کنید، به طور دقيق توجه داشته باشيد. قبل از آنكه بتوان مطلبي را به ياد سپرد بايد به آن توجه كرد. بسيار اتفاق می‌افتد كه نوشته‌ای را چندين بار می‌خوانيم، اما به لحاظ دقت نكردن اصلاً متوجه آن نمی‌شويم. مطالبي كه استاد بر يادگيري آن‌ها تأكید می‌کند، بر دانشجویان اثر می‌کند و آن‌ها می‌دانند كه چه اطلاعاتي را بايد به ياد سپارند. اگر مطالب بسياري در زماني كوتاه به فرد داده شود، فقط آن‌هایی كه بدان جلب توجه شده است، در حافظه ماندگار می‌شوند و تنها آن‌هایی كه به صورت ذهني مرور می‌شوند به اندازه كافي در آن می‌مانند. براي افزايش قدرت دقت، تمركز حواس و در نهايت حافظه، انجام تمرین‌های زير مفيد است:

جزئیات را به خاطر بسپارید

یکی از اين تمرین‌ها شامل داخل شدن به یک اتاق دارای اثاثيه و انداختن یک نگاه سريع به اطراف و به دنبال آن يادداشت كردن تمام جزئياتی است كه در آن یک نگاه ديده شده‌اند. با تكرار اين تمرين، پيشرفت سريعي كه به دنبال آن ايجاد می‌شود، تعجب‌آور خواهد بود.

می‌توان یک شيء را بررسي كرده و شكل، ابعاد رنگ، جزئيات ريز و ... آن را به خاطر سپرده و سپس آن را كنار گذاشت و شرحی تا حد امكان دقيق و كامل از آن نوشت. هنگامي كه انجام اين كار به پايان رسيد، اين شرح را با خود آن شيء مقايسه كنيد و روز بعد، اين تمرين را مجدداً با همان شيء انجام دهيد؛ در اين صورت، مشاهده می‌شود كه برداشت‌هایی كه از آن شيء به ذهن می‌رسد، بيشتر بوده و جزئيات تازه بيشتری از آن در ذهن می‌ماند

می‌توان به شيوه پليسی یک شخص را سريعاً نگاه كرد و سپس چشم‌ها را بسته يا سر را برگردانده و جزئيات چهره، اندام و لباس وی نظير اصلاح سر، رنگ موها، چشم‌ها، فرم بينی، لب‌ها، رنگ و طرح پيراهن و ... را به خاطر آورد.

تداعی، هر آن چه در ذهن دارید به یکدیگر پیوند دهید

قاعده اساسي حافظه چنين است: «می‌توان هر قطعه جديد اطلاعات را آموخت؛ اگر آن را به چيزي كه می‌دانيد يا به ياد داريد، پيوند دهيد.» اين عمل را اصطلاحاً «تداعي» می‌نامند. یکی از راه‌های تداعي، ارتباط فكر با فكر ديگري است كه خود نيز پاشنه‌ای براي فكري ديگر است؛ مثلاً تصور كنيد كه می‌خواهيد پنج كلمه خانه، پيراهن، صندلي، اتو و درخت را به خاطر بسپاريد. می‌توانيد با تصويري معمولي يا حتي غيرمعمولي، این‌ها را با هم ارتباط دهيد؛ مثل درختي كه پيراهن و اتو از آن آويزان است و شما در كنار بخاري روي صندلي به آن نگاه می‌کنید. به هر حال بايد اين نكته را مدّنظر داشته باشيد كه براي داشتن یک حافظه قوي، استفاده از سیستم‌های تداعي لازم است. سیستم‌های تداعي انواع مختلف دارد كه معروف‌ترین آن‌ها عبارتند از:

1. سيستم تداعی مبالغه

   در اين حالت، ممكن است كه شيء موردنظر را بزرگ و اغراق‌آميز كنيد

2. سيستم تداعی مضحك

   ارتباط بين مفاهيم را فوق‌العاده مضحك، مسخره و غیرمنطقی به نظر آوريد؛ مثلاً براي ارتباط دو كلمه «خرس» و «كتاب» می‌توانيد تصور كنيد كه به كتابخانه رفته و شاهد بوده‌اید كه صدها خرس پشت ميز نشسته و ساكت و آرام مطالعه می‌کنند. در اين مورد، از هر دو سيستم تداعي مبالغه و مضحك استفاده شده است

3. سيستم تداعی جابجایی

   مثلاً تصور كنيد به جاي اينكه با گچ روي تخته سياه بنويسيد، با یک مداد به طول یک متر می‌نويسيد

گفتني است كه بهترين تداعی آن است كه خود شما بين اشياء برقرار می‌کنید؛ نه اينكه ديگران تداعي بسازند و بعد شما بخواهيد آن را حفظ كنيد

به رخدادهای اطراف از چند جنبه نگاه کنید

سيستم جايگزين كلمه نيز راهي براي ربط دادن مفهوم غیرمحسوس به مفهوم محسوس و معني‌دار است. اگر با كلمه‌اي يا عبارتي كه به نظر انتزاعي است برخورد كرديد، به چيزي فكر كنيد كه به نظر شبيه يا يادآور مطالب انتزاعي باشد و بتواند در ذهن شما تصور شود. برتراند راسل كه در سال 1951 از نيويورك ديدن می‌کرد، به یکی از روزنامه‌نگاران گفته بود در يادآوري شماره اتاق خود كه عدد 144 بوده است، مشكلي ندارد. دليلي كه او ذكر كرد، آن بود كه عدد 144، ريشة دوم عدد 12 است

از ریتم و آهنگ استفاده کنید

وجود آهنگ و ريتم به نگهداري مطالب كمك می‌کند. اين نكته در تحقيقات متعدد آزمايشگاهي نشان داده شده است؛ به عنوان مثال، انواع شعرها، يا مطالبي كه به صورت شعر گفته می‌شود يا مثلاً آموزش جدول ضرب، به علت وجود آهنگ و ريتم، بهتر در حافظه باقي می‌ماند

از وسایل یادیار برای یادآوری کمک بگیرید

تحقيقاتی كه از سوی «پرسلی»، «لوين»، «دلينی» در سال 1982 انجام شد، نشان می‌دهد افرادی كه سریع‌تر مطالب را در سيطرة ذهنی خود قرار می‌دهند و آن را بيشتر در ذهن نگاه می‌دارند، معمولاً از راهبردهای مبسوط‌ تری برای به يادسپاری استفاده می‌کنند. آن‌ها از وسايل ياديار براي كمك به يادسپاری بهره می‌گيرند؛ مثلاً كلمة اسپانيايي «كارتا» (نامه پستي) ممكن است به كلمة انگليسي «كارت» و تصويرنامه درون آن اتصال داشته باشد. اين روش كه «روش اتصال كلمه» ناميده می‌شود، در به ياد سپردن «كارتا» مؤثر است

بعضي از افراد معمولاً از روش‌های حفظ كردن طوطي‌وار استفاده می‌کنند. آن‌ها هر چه را كه قرار است به ياد بسپارند، بارها و بارها تكرار می‌کنند تا آن را در ذهن خود حفظ كنند. اين تحقيق نشان می‌دهد كه روش اتصال كلمه بيشتر از 50 درصد مؤثر تر از روش‌های حفظي طوطي‌وار و متداول بوده است

با حروف موجود، کلمات جدید بسازید

نوع ديگر از «روش اتصال كلمه» كه در يادگيري نقش اساسي دارد اين است كه از اتصال حروف اول كلمات مهمي كه قرار است آن را حفظ كنيم، كلمه‌اي جديد بسازيم كه با حفظ آن كلمه، كلمات ديگر براي ما تداعي شود؛ مثلاً روش خوب خواني داراي پنج مرحله است كه عبارتند از: بررسی، پرسش، خواندن، تقرير، و مرور كردن. از اتصال حرف اول هر یک از اين مهارت‌ها (يعني: ب، پ، خ، ت، م) كلمه «بپختم» تشكیل می‌شود. اين تلخيص بدين منظور است كه:

اولا:ً مجموعه مهارت‌های خوب خواني به‌راحتی به ياد ما بيايند

ثانيا:ً ترتيب مراحل اجراي مهارت‌ها در عمل به سادگي به كار گرفته شوند و در ذهن بمانند

حافظه خود را به بخش های کوچکتری تقسیم کنید

گفتيم كه پژوهشگران گنجايش حافظه کوتاه‌مدت را 2±7 ماده اطلاعات برآورد می‌کنند؛ اما می‌توان با استفاده از تدابيري ظرفيت اين حافظه را افزايش داد، و اين یکی از تدابير، عبارت از دسته‌بندي اطلاعات به واحدها يا قطعه‌های كمتر است؛ براي مثال، اگر بخواهيم حروف «ا، م، ش، ر، ا، د، ه، گ، ن، ا، د، خ» را چند ثانيه پس از ديدن از حفظ بگوییم قادر به انجام اين كار نخواهيم بود؛ زيرا تعداد آن‌ها (12 حرف) از گنجايش حافظه كوتاه‌مدت بيشتر است؛ اما اگر با استفاده از اطلاعات موجود در حافظه درازمدت، به يادآوريم كه اين حروف به طور معكوس سه كلمة «خدا نگهدار شما» را می‌سازد (در اين حالت فقط سه قطعه را می‌سازند)، به‌راحتی می‌توانيم آن را حفظ و تكرار كنيم؛ پس بايد گنجايش حافظه كوتاه‌مدت را به جاي 7±2 ماده، 7±2 قطعه دانست

از تصاویر کمک بگیرید

پژوهش‌ها نشان داده‌اند اطلاعاتي كه قابل رمزگردانی به هر دو صورت تصويری و كلامي هستند، آسان‌تر آموخته می‌شوند. شايد به همين دليل است كه توضيح كلامی مطالب، همراه با اشكال و نمودار، به يادگيری مطالب كمك بيشتری می‌کند. اگر سعی كنيد همراه با مطالعه یک مطلب، تصويری را از آن در ذهن خود ايجاد نمایید، بهتر می‌توانيد آن را حفظ كنيد. اگر مطلب را با خلاقيت خود و به صورت ابداعی ترسيم كنيد و به صورت آكولاد بندی شده بنويسيد، كارآيی و عملكرد حافظه بهتري خواهيد داشت. در اين مورد از تكنیک درخت حافظه استفاده می‌شود. در واقع تکنیک درخت حافظه، مشابه با سازماندهی مرتبه‌اِ و آكولادبندی شده است كه بايد خود فرد آن را ترسيم كند

زمان آزاد خود را برای مطالعه صرف کنید

بهتر است از اوقاتی كه بيهوده در روز تلف می‌شوند، استفاده كنيم؛ يعنِ از اوقاتي كه در مدت رفت‌ و آمد يا در هنگام انتظار در صف اتوبوس و ... تلف می‌شود، به نحو مطلوب در جهت تكرار و به يادسپاری مطالب بهره گيريم. بدين منظور می‌توانيد در ذهن، مطالبی را كه به تازگی يا در گذشته ياد گرفته‌اید، دوره كنيد يا شعری يا قطعه‌ای از نثر را از حفظ بخوانيد. همچنين می‌توانيد خلاصه‌ای از آنچه را كه در شب يا روز خوانده‌اید، تا جايی كه ممكن است، به خاطر بياوريد. نكته اصلی و مهم اين است كه بتوانيد 5، 10، 15و20 دقيقه وقت‌های مرده روزانه را كه در سال 30، 60، 90 یا 120ساعت می‌شود، به وقت‌های مفيد تبديل كنيد.

برای به دست آوردن تمركز واقعی در هنگام مطالعه باید اصول زیر را رعایت كنید:

1. محیط مناسب

   محیط مناسبی را برای تمركز و جای راحتی را برای نشستن انتخاب كنید كه بتوانید به طور کاملاً قائم در آنجا بنشینید و در صورت امكان، میزی را نیز با ارتفاع مناسب برای كار در مقابل خود قرار دهید

2. عوامل حواس پرتی

   علل پراكندگی حواس را از میان بردارید. محل مطالعه باید از صدای تلویزیون و رادیو در امان باشد و در اطراف آن، اشخاص كمتر رفت‌ و آمد داشته باشند؛ از این گذشته، باید برخی از عوامل مادی شخصی از قبیل گرسنگی و تشنگی و سرمای زیاد و گرمای بیش از اندازه را از بین برد

3. خستگی جسمی

   به تمركز، جز هنگامی كه وضع بدنی شما اجازه می‌دهد، نپردازید. اگر در یك حالت خستگی مفرط به سر می‌برید، در صدد تمركز حواس روی موضوع‌های مورد مطالعه خود برنیایید. در این حال اگر به تمركز حواس اصرار ورزید، بیشتر خود را خسته می‌كنید

4. پیش نیازها

   اطمینان حاصل كنید كه پیش‌نیازها و شناخت‌های اولیه موضوع مورد مطالعه را قبلاً كسب کرده‌اید. هنگامی كه در متمركز كردن حواس خود روی خواندن موضوع نسبتاً سختی احساس دشواری می‌كنید، باید این مسأله را مطرح كنید كه «آیا من شناخت‌های اساسی و پیش‌ نیازهای موردنیاز برای دریافت متن را دارم؟» اگر جواب منفی است، بدون تردید باید با خواندن کتاب‌های مقدماتی به رفع این نقیصه بپردازید

   تقویت حافظه در یك عبارت، یعنی رعایت اصول و قوانین حاكم بر یادگیری. اگر قوانین حاكم بر یادگیری را خوب رعایت كنیم، هر چه را كه می‌خوانیم، بهتر یاد خواهیم گرفت و در نتیجه احساس خواهیم كرد كه حافظ همان تقویت شده است وقتی مطلبی را یاد گرفتید، سعی كنید كه در فرصت‌های مناسب، آن را تكرار كنید، به خود پس دهید و در صورت امكان، آن را به كار ببرید.

5. مثبت اندیشی

   نسبت به تمركز حواستان تفكر منفی نداشته باشید و هرگز نگویید كه من حواس‌ پرتی دارم یا اینكه نمی‌توانم حواسم را جمع كنم؛ بلكه به خود القا كنید كه دارای تمركز حواس قوی هستید

6. اعتماد به نفس

   اعتماد به‌ نفس، برنامه‌ریزی، خونسردی و عدم اضطراب، هر یك در افزایش تمركز حواس، نقش اساسی دارند

اکسیژن برای مغز بسیار حائز اهمیت است

فعالیت‌های مغزی نيز، مانند ساير فعالیت‌های بدن، نياز به غذا و اكسيژن دارند كه از طريق خون تأمين می‌شود. برای تسهيل انجام كار فكری، به‌ ویژه برای اينكه حافظه ما كار خود را به‌خوبی انجام دهد، بايد برای خون اكسيژن كافی فراهم باشد. در هر ساعت، یک‌ بار، پنجره اتاق خود را باز كنيد و مدت یک يا دو دقيقه نفس عميق بكشيد. ضمناً در اتاقی كه در آن هوا بر اثر دود سيگار و دم زدن و ... فاسد شده است، مطالعه نكنيد

در مورد غذا هم بايد گفت براي خوب انجام شدن عمل حافظه، لازم است كه در غذاهاي ما مواد زير موجود باشد:

1. كلسيم و فسفر: در شير، پنير، تخم‌مرغ، ماهی، بادام، گردو، فندق و ... به ميزان كافی وجود دارد
2. اسيد گلوتامیک: گاهی آن را اسيد هوش نيز می‌نامند و در حالت طبيعی در جگر سياه، شير و ماءالشعير يافت می‌شود
3. منيزيم: در نان، جوانه گندم و غذاهای گياهی وجود دارد
4. ویتامین‌های گروه B: اين ویتامین‌ها كار دماغی و فكری را آسان‌تر و بهتر می‌کنند و كمبود بعضي از آن‌ها بیماری‌ها و اختلالات ویژه‌ای را در بافت عصبی موجب می‌شود. اين ویتامین‌ها بيشتر در جگر، سبزيجات، فندق، بادام و جوانه‌هاي گندم يافت می‌شوند

غير از غذاهای طبيعی، كه روزانه از آن‌ها استفاده می‌کنیم، در هنگام فعالیت‌های مغزی زياد (در موسم کنکور ارشد کامپیوتر و آی تی) لازم است موادی كه به آن اشاره كرديم (فسفر، كلسيم، منيزيم، اسيد گلوتامیک و ویتامین‌های گروه B) در جيره غذايی ما بيشتر مد نظر قرار گيرد. شير، پنير، بادام، گردو و فندق را می‌توان همراه با قوی‌ ترین مواد غذايی در جيره غذايی افرادی كه دارای كار فكری هستند، قرار دادند

فرایند تأثر، تداعی، تکرار را به خاطر بسپارید

اگر مایلید مطالبی را به خاطر بسپارید، لازم است كه از فرآیند كامل: تأثر، تداعی و تكرار پیروی كنید؛ مثلاً اگر نام شخصی را كه در مجلسی او را ملاقات کرده‌اید، می‌خواهید به خاطر بسپارید، ابتدا باید توجه كافی به شخص مبذول دارید (تأثر)، سپس در فكر خود تداعی مربوط به این شخص را برقرار كنید (تداعی)، و پس از آن، نام او را چندین بار تكرار كنید (تكرار).

نخستین شرط خوب تثبیت شدن تأثرات، قصد و نیت است. برای تحقق این امر، باید علاقه‌ای واقعی به شخص یا به مفاهیمی ذهنی كه می‌خواهیم در خاطرمان بماند، داشته باشیم. برای به خاطر سپردن نیز باید به طور جدی و مناسب، خواست و دقت خود را درباره موضوعی كه می‌خواهیم به خاطر بسپاریم، ثابت نگه داریم (تمركز)

در مورد تداعی قبلاً اشاره کرده‌ایم و در اینجا باید گفت كه تداعی، هم برای تثبیت خاطره‌ها و هم برای به یادآوردن آن‌ها ضرورت دارد و لزومی ندارد كه تداعی‌ها طبیعی یا منطقی باشند؛ حتی اگر آن‌ها به شكل غیرطبیعی یا غیرواقعی نیز باشند، باز هم مؤثر خواهند بود؛ مثلاً اگر می‌خواهید نام شخصی كه ملاقات می‌كنید به خاطرتان بماند، كوشش كنید تا آنجا كه ممكن است، درباره این شخص و نام او تداعی كنید؛ مثلاً سعی كنید كه از شغل این شخص آگاهی پیدا كنید یا بگویید: «آقای فرزین، مانند دوست من فرهاد، معمار است» یا بگویید «سبیل بزرگ چنگیزی دارد» و ...

به این ترتیب، شما تداعی‌های متنوعی به وجود آورده‌اید. در مورد به خاطر سپردن اصطلاحات علمی نیز می‌توانید از روش تداعی‌های تجسمی استفاده كنید؛ بدین طریق كه یك ردیف تداعی‌های پیوسته را از نخستین واژه آغاز كنید و با آخرین واژه پایان برسانید. این تداعی‌ها ممكن است بی‌قاعده و مضحك نیز باشند؛ ولی این قاعده، تنها قاعده‌ای است كه به‌خوبی تداعی‌ها را مجسم می‌كند؛ مثلاً اگر می‌خواهید صنایع عمده بلژیك را كه شامل صنعت آهن‌سازی، صنعت روی، شیشه‌سازی، نساجی، صنایع غذایی و چرم است به خاطر سپارید، می‌توانید ابتدا صنعت آهن‌سازی را با استفاده از نیروهای فولادی، صنعت روی را با استفاده از كاسة رویی منزل، شیشه‌سازی را با استفاده از واژه پنجره، نساجی را با استفاده از قرقره و چرم را با استفاده از كفش تجسم كنید و سپس آن را به طریقی كه اشاره شد، به هم مرتبط سازید؛ مثلاً تیری از فولاد در حال پرواز به كاسه رویی آنتن تلویزیون برخورد می‌كند و بعد از عبور از پنجره مانند قرقره می‌چرخد

به اصول و قوانین حاکم بر یادگیری توجه کنید

تقویت حافظه در واقع همان یادگیری بهتر است، و این نیست كه مثلاً غذاهای خاصی را بخوریم. تقویت حافظه در یك عبارت، یعنی رعایت اصول و قوانین حاكم بر یادگیری. اگر قوانین حاكم بر یادگیری را خوب رعایت كنیم، هر چه را كه می‌خوانیم، بهتر یاد خواهیم گرفت و در نتیجه احساس خواهیم كرد كه حافظ همان تقویت شده است. در کتاب‌های روانشناسی، اصول حاكم بر یادگیری را به شرح زیر ذكر کرده‌اند

1. خواندن هر مطلب را باید با قصد و نیت قبلی شروع كنید؛ یعنی از روی عمد بخواهید كه مطالبی را حفظ كنید
2. به هنگام خواندن یك مطلب، سعی كنید تا دقت شما روی آن مطلب، متمركز شود
3. سعی كنید از آنچه می‌خوانید، تصویر ذهنی برای خود بسازید و در صورت امكان عملاً آن را انجام دهید
4. بین آموخته‌های خود ارتباط برقرار كنید؛ یعنی سعی كنید كه مطالب جدید و قدیم را به همدیگر پیوند بدهید
5. بین یادگیری‌ها فاصله بیندازید؛ زیرا كلیه آزمایش‌ها نشان می‌دهد كه یادگیریِ بافاصله، به‌مراتب بهتر از یادگیریِ متراكم است
6. وقتی مطلبی را یاد گرفتید، سعی كنید كه در فرصت‌های مناسب، آن را تكرار كنید، به خود پس دهید و در صورت امكان، آن را به كار ببرید
7. پس از یادگیری حتماً استراحت كنید تا آموخته‌های شما مجال استحكام یافتن پیدا كنند و از ایجاد عامل تداخل جلوگیری شود
8. مطالب را ابتدا بندبند نخوانید؛ بلكه سعی كنید كه در آغاز، كل مطالب یك فصل را ذهن خود مجسم كنید و آنگاه به اجزاء آن بپردازید

ورزش را در برنامه روزانه خود بگنجانید

ورزش صحیح و مناسب، باعث افزایش گردش خون مغز شده و به تقویت حافظه‌تان كمك می‌كند و قدرت یادگیری شما را افزایش می‌دهد

از قدرت ضمیر ناخودآگاه خود غافل نشوید

یكی دیگر از مواردی كه می‌تواند به تقویت حافظه شما كمك كند، استفاده از ضمیر ناخودآگاه است. بدین منظور، باید ابتدا تفكر مثبتی از خود داشته باشید، سپس چند نفس عمیق بكشید و بعد حالت آرامش كامل به خود بگیرید و حدود چند دقیقه (سه دقیقه) خودتان را طوری تجسم كنید كه هر مطلبی را كه یک‌بار می‌خوانید یا می‌شنوید، به‌راحتی در حافظه شما می‌ماند، و حافظه شما به طور شگفت‌انگیزی در یادگیری و به خاطر سپاری مطالب، به شما كمك می‌كند. اگر این القاء كردن را حداقل به مدت یك ماه در هنگام شب، قبل از خواب و صبح بعد از بیدار شدن، انجام دهید، آثار مثبت آن را خواهید دید.

مطالب مرتبط

همه مقالات

آیا رشته کامپیوتر سخت است؟

شرایط یک مطالعه موثر

قدرت امید

انگیزه چیست؟ چگونه ایجاد می‌شود؟ و چرا کاهش می‌یابد؟