رشته علوم کامپیوتر چیست؟ علوم کامپیوتر از 0 تا 100

علوم کامپیوتر چیست؟

تعاریف گوناگون و بسیاری در رابطه با علوم کامپیوتر وجود دارد اما تعریفی که اکثر مهندسان این رشته از علوم کامپیوتر دارند اینگونه است: علوم کامپیوتر در واقع مطالعه نظام‌مند امکان سنجی، ساختار، بیان، طراحی و تحلیل الگوریتم‌ها برای تولید، ذخیره سازی، پردازش، نمایش و دسترسی به داده‌‌ها و اطلاعات است.

علوم کامپیوتر پل ارتباطی بین دانش کامپیوتر و ریاضیات است. هدف از این رشته تربیت متخصصانی است که با دید ریاضی‌تر و منطقی‌تر به حل مسائل مطرح در حوزه علوم کامپیوتر، ریاضیات و یا سایر رشته‌‌ها می‌پردازند. علوم کامپیوتر شامل زمینه‌های اصلی رایانش مانند نظریه ها، الگوریتم ها، زبان های برنامه‌نویسی و معماری کامپیوتر بوده و برنامه درسی در مقطع کارشناسی (علوم کامپیوتر) محدوده وسیعی از موضوعات را پوشش داده و دانشجو را با زمینه‌‌ها مختلف این رشته آشنا می‌کند.

رشته علوم کامپیوتر (Computer Science)

علوم کامپیوتر، رشته‌ای است که با هدف مطالعه نحوه محاسبات و یا به عبارت دقیق تر، دستیابی به یک روش حل مسئله در کوتاه‌ترین زمان ممکن با دقت بسیار بالا، ایجاد گردید. پایه این رشته، استدلال، منطق و ریاضیات است. در این رشته با ارائه درک مناسبی از تحلیل و تجزیه روش‌های حل مسئله به کمک ابزارهای کامپیوتری، زمینه‌های مرتبط با بهینه سازی، بیوانفورماتیک، ارتباط ریاضیات و کامپیوتر را پوشش می‌دهد

تاریخچه رشته علوم کامپیوتر در ایران

اولین دوره آموزش دانشگاهی علوم کامپیوتر در مقطع کارشناسی در سال ۱۳۴۹ و در مقطع کارشناسی ارشد در سال ۱۳۵۰ تاسیس گردید. در سال ۱۳۶۵ با تاسیس رشته مهندسی کامپیوتر، رشته علوم کامپیوتر متوقف شد، راه اندازی مجدد رشته علوم کامپیوتر در سال ۱۳۷۷ (به همت دکتر هایده اهرابیان و همکاران ایشان) و در مقطع کارشناسی اتفاق افتاد، کارشناسی ارشد و دکتری نیز در سال ۱۳۷۹ راه اندازی شد.

پیش‌ نیاز های رشته علوم کامپیوتر

از دانشجویان رشته علوم کامپیوتر توقع می‌رود به پیش‌ نیاز های این رشته مسلط باشند. در زیر تعدادی از این پیش‌ نیاز ها بیان شده است.

ریاضیات

علوم کامپیوتر به شدت به مباحث ریاضی وابسته است. مباحثی مانند منطق ریاضی، ریاضیات گسسته، آمار و احتمالات از جمله پیش‌نیازهای اصلی هستند. این مباحث به درک بهتر الگوریتم‌ها و تحلیل پیچیدگی کمک می‌کنند.

منطق و تفکر تحلیلی

توانایی تحلیل مسائل و ارائه راه‌حل‌های منطقی و کارآمد از مهارت‌های کلیدی در علوم کامپیوتر است. این مهارت‌ها به ویژه در طراحی الگوریتم‌ها و برنامه‌نویسی اهمیت دارند.

برنامه‌نویسی

آشنایی با یک یا چند زبان برنامه‌نویسی مانند Python، Java یا C++ از ضروریات است. برنامه‌نویسی به عنوان ابزار اصلی برای پیاده‌سازی الگوریتم‌ها و حل مسائل به کار می‌رود.

مفاهیم پایه رشته علوم کامپیوتر

در رشته علوم کامپیوتر مفاهیم و مباحث پایه‌ای وجود دارد که در این رشته به صورت مفصل بحث می‌شود. برخی از این مفاهیم در زیر بیان شده‌‌اند.

الگوریتم‌ها و ساختارهای داده

این دو مفهوم از اساسی‌ترین مباحث در علوم کامپیوتر هستند. الگوریتم‌ها روش‌های حل مسئله هستند و ساختارهای داده به سازماندهی و ذخیره‌سازی داده‌ها کمک می‌کنند. درک این مفاهیم برای طراحی نرم‌افزارهای کارآمد حیاتی است.

نظریه محاسبات

این نظریه به مطالعه مدل‌های محاسباتی و توانایی‌های آن‌ها می‌پردازد. مفاهیمی مانند ماشین تورینگ و زبان‌های رسمی در این بخش بررسی می‌شوند.

پردازش نرم

پردازش نرم به مجموعه‌ای از تکنیک‌ها و روش‌های محاسباتی اشاره دارد که برای حل مسائل پیچیده و غیرخطی به کار می‌روند. این روش‌ها شامل الگوریتم‌های ژنتیک، شبکه‌های عصبی مصنوعی، و منطق فازی هستند. پردازش نرم به دلیل توانایی در یادگیری و تطبیق با شرایط متغیر، در حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی، بهینه‌سازی و تحلیل داده‌ها کاربرد دارد.

طراحی کامپایلر‌ها و زبان‌ها برنامه‌نویسی

طراحی کامپایلرها و زبان‌های برنامه‌نویسی به مطالعه و توسعه ابزارهایی می‌پردازد که کد منبع را به زبان ماشین تبدیل می‌کنند. این فرآیند شامل تحلیل لغوی، نحوی و معنایی، بهینه‌سازی کد و تولید کد نهایی است. طراحی زبان‌های برنامه‌نویسی نیز به تعریف قواعد و ساختار هایی می‌پردازد که برنامه‌نویسان برای نوشتن کد از آن‌ها استفاده می‌کنند. این حوزه به بهبود کارایی و قابلیت اطمینان نرم‌افزارها کمک می‌کند.

معرفی رشته علوم کامپیوتر از زبان استاد دانشگاه تهران

در فیلم زیر دکتر گنج تابش به معرفی رشته علوم کامپیوتر پرداخته اند، دکتر محمد گنج‌تابش عضو هیئت‌علمی گروه علوم کامپیوتر دانشگاه تهران است. ایشان دوره کارشناسی خود را در رشته ریاضی محض (دانشگاه تبریز) و دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری را در رشته علوم کامپیوتر (دانشگاه تهران) به اتمام رسانده‌اند. ایشان همچنین دکتری دوم خود را در رشته بیوانفورماتیک (دانشگاه اکول پلی‌تکنیک فرانسه) گذرانده‌اند. زمینه‌های تحقیقاتی مورد علاقه وی الگوریتم‌های بیوانفورماتیک (مسائل مربوط به ساختارهای RNA) و علوم اعصاب محاسباتی، بخصوص شبکه‌های عصبی ضربه‌ای و مدل‌سازی فرآیندهای سیستم بینایی در مغز می‌باشد.

معرفی رشته علوم کامپیوتر

زمینه‌های تحقیقاتی در رشته علوم کامپیوتر

اگر قصد دارید در مقطع کارشناسی ارشد یا دکتری در رشته علوم کامپیوتر تحصیل کنید، احتمالاً می‌دانید که زمان زیادی را باید صرف تحقیق و پژوهش کنید. در واقع باید با مشورت استاد راهنما، یک زمینه تحقیقاتی انتخاب کرده و در آن مشغول تحقیق شوید. به همین دلیل شما باید با زمینه های تحقیقاتی که در رشته علوم کامپیوتر وجود دارد آشنا باشید. در زیر تعدادی از آنها را آورده‌ایم:

هوش مصنوعی و یادگیری ماشین

یکی از مهم ترین زمینه های تحقیقاتی در علوم کامپیوتر، هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین (ML) است. این حوزه به توسعه الگوریتم‌ها و مدل‌هایی می‌پردازد که قادر به یادگیری از داده‌ها و تصمیم‌گیری خودکار هستند. تحقیقات در این زمینه شامل شبکه‌های عصبی عمیق، یادگیری تقویتی و پردازش زبان طبیعی می‌شود.

امنیت سایبری

امنیت سایبری به حفاظت از سیستم‌ها و داده‌ها در برابر تهدیدات و حملات سایبری می‌پردازد. تحقیقات در این زمینه شامل توسعه پروتکل‌های امنیتی، رمزنگاری پیشرفته، و شناسایی و مقابله با حملات سایبری است. این حوزه به افزایش امنیت و اعتماد در سیستم‌های اطلاعاتی کمک می‌کند.

محاسبات کوانتومی

محاسبات کوانتومی یکی از زمینه‌های نوظهور و جذاب در علوم کامپیوتر است که به استفاده از اصول مکانیک کوانتومی برای انجام محاسبات می‌پردازد. تحقیقات در این حوزه شامل توسعه الگوریتم‌های کوانتومی، طراحی کامپیوترهای کوانتومی و کاربردهای آن‌ها در حل مسائل پیچیده است.

تعامل انسان و کامپیوتر

تعامل انسان و کامپیوتر (HCI) به مطالعه و بهبود رابط‌های کاربری می‌پردازد که تعامل کاربران با سیستم‌های کامپیوتری را تسهیل می‌کنند. تحقیقات در این زمینه شامل طراحی رابط‌های کاربری کاربر پسند، ارزیابی قابلیت استفاده و تجربه کاربری است.

شبکه‌های کامپیوتری و اینترنت اشیا

این حوزه به مطالعه و بهبود ارتباطات بین سیستم‌ها و دستگاه‌ها می‌پردازد. تحقیقات در این زمینه شامل توسعه پروتکل‌های ارتباطی، بهینه‌سازی شبکه‌ها و امنیت اینترنت اشیا است. این حوزه به بهبود کارایی و امنیت ارتباطات دیجیتال کمک می‌کند.

علوم داده و تحلیل داده‌های بزرگ

علوم داده به استخراج اطلاعات مفید از داده‌های بزرگ و پیچیده می‌پردازد. تحقیقات در این زمینه شامل توسعه الگوریتم‌های تحلیل داده، یادگیری ماشین و مصورسازی داده‌ها است. این حوزه به بهبود تصمیم‌گیری و پیش‌بینی در حوزه‌های مختلف کمک می‌کند.

تفاوت علوم کامپیوتر و مهندسی کامپیوتر

تمرکز بیشتر رشته مهندسی کامپیوتر روی طراحی و توسعه کامپیوتر است، در حالی که علوم کامپیوتر تاکید بیشتری بر تئوری محاسبات، تجزیه و تحلیل داده‌ ها دارد. اگر بخواهیم بر اساس وظایف متخصصان هر رشته، این دو رشته را مقایسه کنیم به این شکل خواهد بود:

مهندسان علوم کامپیوتر درک درستی از موارد زیر دارند:

• زبان های برنامه نویسی مانند جاوا، پایتون و SQL
• نحوه اجرا، نگهداری و تعمیر سیستم‌‌های لینوکس و ویندوز
• ساختمان داده‌ ها و الگوریتم ها
• مبانی امنیت سایبری و رمزنگاری
• دانش طراحی، کد نویسی و تست نرم افزار
• چگونگی کار شبکه های کامپیوتری و مدیریت آن ها

برخی از متداول ترین مهارت‌‌های یک مهندس کامپیوتر عبارتند از:

• درک کامل از نحوه کار سخت افزار و معماری آن
• دانش طراحی، کدنویسی و تست نرم افزار
• انعطاف پذیری برای کار با طیف گسترده‌ای از نرم افزار‌ها، که بسته به شرکت و یا صنعت می‌تواند بسیار تخصصی باشد.

معرفی 0 تا 100 رشته مهندسی کامپیوتر

برخی از افرادی که به این صفحه مراجعه می‌کنند علاوه بر اینکه می‌خواهند در خصوص رشته علوم کامپیوتر بدانند می‌خواهند در خصوص رشته مهندسی کامپیوتر نیز اطلاعات جامع و کاملی داشته باشند به همین علت در زیر همه فیلم های معرفی مهندسی کامپیوتر و تمامی گرایش های مهندسی کامپیوتر در اختیار شما عزیزان قرار گرفته است، توصیه اکید می‌کنیم که برای بررسی دقیق رشته مهندسی کامپیوتر به صفحه مهندسی کامپیوتر که لینک شده است مراجعه کنید.

معرفی رشته مهندسی کامپیوتر توسط مدیر گروه هوش مصنوعی صنعتی شریف

معرفی رشته مهندسی کامپیوتر توسط استاد دانشگاه شریف

معرفی مهندسی نرم افزار

معرفی گرایش سخت افزار

معرفی گرایش فناوری اطلاعات

معرفی گرایش علوم کامپیوتر

مهندسی کامپیوتر از نحوه ورود تا درآمد

تفاوت رشته علوم کامپیوتر با فناوری اطلاعات یا همان آی تی

در ویدیو زیر به بررسی تفاوت دو رشته علوم کامپیوتر و آی تی پرداخته‌ایم

حوزه های مختلف رشته علوم کامپیوتر

برخی از متداول ترین حوزه ها و شاخه های علوم کامپیوتر را در زیر برای شما عزیزان معرفی کرده‌ایم:

• سیستم‌های عامل
• ساختمان داده‌ها و الگوریتم‌‌ها
• نظریه اطلاعات
• گرافیک کامپیوتری
• بازی‌های کامپیوتری
• پردازش صوت و تصویر
• هوش مصنوعی و رباتیک
• محاسبه پذیری
• منطق
• برنامه نویسی وب
• زبان‌های برنامه نویسی
• شبیه سازی کامپیوتری
• بیوانفورماتیک
• ترکیبات
• مهندسی نرم افزار
• پایگاه داده‌ها
• امنیت اطلاعات
• شبکه های کامپیوتری
• معماری کامپیوتر
• داده‌‌های بزرگ

موفقیت در رشته علوم کامپیوتر

اگر قصد دارید در رشته علوم کامپیوتر تحصیل کنید، داشتن ویژگی‌های زیر جزء شرایط موفقیت در رشته علوم کامپیوتر است:

• داشتن حس کنجکاوی و ذهن پرسشگر
• داشتن قدرت تفکر و خلاقیت ذهنی
• تسلط و علاقه به مباحث ریاضی
• توانایی استدلال به صورت منطقی
• داشتن صبر، حوصله و پشتکار
• تسلط و علاقه به برنامه نویسی کامپیوتری
• آشنایی کافی با زبان انگلیسی

گرایش های رشته علوم کامپیوتر

علوم کامپیوتر نیز مانند مهندسی کامپیوتر خود دارای چندین گرایش اصلی و فرعی است. گرایش‌های اصلی رشته علوم کامپیوتر عبارتند از:

• محاسبات علمی: در این گرایش، کاربرد ریاضیات در کامپیوتر به دانشجویان، آموزش داده می‌شود.
• نظریه الگوریتم‌ها: در رشته علوم کامپیوتر گرایش نظریه الگوریتم‌ها نیز راه‌های مختلف حل مسئله را بررسی می‌کنند.
• سخت افزار: این گرایش از علوم کامپیوتر نیز به معماری و به طور کلی، ساختار کامپیوتر، مرتبط می‌شود.
• سیستم‌های اطلاعاتی: در گرایش سیستم‌های اطلاعاتی از رشته علوم کامپیوتر نیز نحوه مدیریت پروژه‌های نرم افزاری و سیستم‌های اطلاعاتی، آموزش داده می‌شود.

گرایش‌های فرعی رشته علوم کامپیوتر نیز شامل رشته‌های هوش مصنوعی، بیوانفورماتیک، گرافیک کامپیوتری، توسعه بازی، شبکه‌سازی، رباتیک و ایمنی می‌باشد.

دروس علوم کامپیوتر در مقطع لیسانس

دروس علوم کامپیوتر نیز در گرایش‌های مختلف، دارای تفاوت ها و شباهت هایی هستند که در ادامه بطور جداگانه به هریک از آن ها پرداخته می شود، دروس تخصصی و مهم رشته علوم کامپیوتر در دانشگاه عبارت‌اند از:

• مبانی کامپیوتر و برنامه نویسیبرنامه نویسی کامپیوتر چیست و چطور می توانید یک برنامه نویس موفق شوید؟در عصر فعلی برنامه‌نویسی یکی از پرطرفدارترین شغل‌های دنیاست، دغدغه‌‌ای افرادی که می‌خواهند در مسیر برنامه‌نویس شدن قدم بردارند این است که نمی‌دانند از کجا باید شروع کنند، در این صفحه هر آن چه برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس حرفه ای نیاز دارید در اختیارتان قرار گرفته است 
• آنالیز عددی
• برنامه سازی پیشرفته
• منطق ریاضی
• نظریه محاسبات
• ساختمان دادهآموزش ساختمان داده و الگوریتمهر ساختمان داده یک نوع فرمت ذخیره‌سازی و مدیریت داده‌ها در کامپیوتر است، که امکان دسترسی و اصلاح کارآمد آن داده‌ها را برای یکسری از الگوریتم‌ها و کاربردها فراهم می‌کند، در این صفحه به بررسی و آموزش ساختمان داده و الگوریتم پرداخته شده است و طراحی الگوریتمآموزش طراحی الگوریتم به زبان سادهدرس طراحی الگوریتم‌ یکی از مهم‌ترین و بنیادیترین دروس‌ رشته کامپیوتر است. هدف از این درس، معرفی روش‌های مختلف طراحی الگوریتم‌ها برای حل مسائل گوناگون است، در این صفحه به معرفی و آموزش طراحی الگوریتم پرداخته شده است.
• مدارهای منطقیآموزش مدار منطقی به زبان ساده - بررسی مدار منطقی و انواع آنامروزه درک صحیحی از مدارهای منطقی برای هر مهندس برق و کامپیوتر ضروری است. این مدارها عنصر اصلی کامپیوترها و بسیاری از وسایل الکترونیکی اطراف ما هستند، در این صفحه به بررسی و آموزش مدار منطقی پرداخته شده است
• طراحی زبان‌های برنامه نویسی
• شبیه سازی سیستم‌های گستت
• نظریه زبان‌ها و اتوماتا
• هوش مصنوعیهوش مصنوعی (AI) چیست؟ انواع، کاربردها، مزایا و معایبهوش مصنوعی یا Artificial Intelligence یا به اختصار AI، امروزه کاربردهای بسیاری پیدا کرده و به یکی از داغ‌ترین حوزه‌های بشر تبدیل شده است، اما با این وجود بسیاری از افراد با کاربردهای آن آشنایی کامل ندارند، به همین علت در این صفحه کاربردها، مزایا و معایب AI بطور کامل بررسی شده است

دانشگاه های دولتی که رشته علوم کامپیوتر دارند

در زیر به بررسی رتبه بندی دانشگاه های ایران در رشته علوم کامپیوتر پرداخته ایم:

بطور کلی بهترین دانشگاه های ایران در رشته های مهندسی بصورت زیر رده بندی می شوند:

1. دانشگاه صنعتی شریف
2. دانشگاه تهران
3. دانشگاه امیرکبیر
4. دانشگاه علم و صنعت و شهید بهشتی (این دو دانشگاه تقریبا در یک رده قرار دارند)
5. دانشگاه تربیت مدرس و خواجه نصیر (این دو دانشگاه تقریبا در یک رده قرار دارند)
6. دانشگاه های صنعتی اصفهان
7. دانشگاه اصفهان، شیراز و فردوسی (این سه دانشگاه تقریبا در یک رده قرار دارند)

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد دانشگاه های دولتی که رشته علوم کامپیوتر را دارند و بررسی رنک آنها به صفحه بهترین دانشگاه های ایران مراجعه کنید

مقایسه رشته ها از دیدگاه نظری و کاربردی

در تصویر زیر شما می‌توانید رشته‌های مهندسی را از منظر کاربردی بودن و نظری بودن بررسی کنید:

شغل‌های رشته علوم کامپیوتر

رشته علوم کامپیوتر به دلیل گستردگی و کاربردهای فراوان در صنایع مختلف، فرصت‌های شغلی متنوعی را برای فارغ‌التحصیلان فراهم می‌کند. در زیر به برخی از شغل‌های محبوب و پرتقاضا در این حوزه اشاره می‌شود:

توسعه‌دهنده نرم‌افزار

توسعه‌دهندگان نرم‌افزار مسئول طراحی، پیاده‌سازی و نگهداری برنامه‌های نرم‌افزاری هستند. آن‌ها با استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف، نرم‌افزارهایی را برای دسکتاپ، وب و موبایل توسعه می‌دهند.

مهندس داده

مهندسان داده به جمع‌آوری، پردازش و تحلیل داده‌ها می‌پردازند. آن‌ها با استفاده از ابزارها و تکنیک‌های مختلف، داده‌ها را به اطلاعات قابل استفاده تبدیل می‌کنند و به سازمان‌ها در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک کمک می‌کنند.

دانشمند داده

دانشمندان داده با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته تحلیل داده و یادگیری ماشین، الگوها و روندهای پنهان در داده‌ها را شناسایی می‌کنند. این اطلاعات به سازمان‌ها در بهبود فرآیندها و افزایش بهره‌وری کمک می‌کند.

متخصص هوش مصنوعی

متخصص هوش مصنوعی به طراحی و توسعه الگوریتم‌ها و مدل‌هایی می‌پردازد که به سیستم‌ها امکان یادگیری و تصمیم‌گیری می‌دهد. آن‌ها در حوزه‌هایی مانند یادگیری ماشین، پردازش زبان طبیعی و بینایی ماشین فعالیت می‌کنند و با تحلیل داده‌ها، سیستم‌های هوشمند و خودکار را برای حل مسائل پیچیده ایجاد می‌کنند.

محقق در حوزه علوم کامپیوتر

محقق علوم کامپیوتر به بررسی و توسعه فناوری‌های نوین در حوزه‌های مختلف مانند الگوریتم‌ها، هوش مصنوعی، امنیت سایبری و شبکه‌های کامپیوتری می‌پردازد. آن‌ها با انجام تحقیقات بنیادی و کاربردی، به بهبود کارایی و قابلیت‌های سیستم‌های محاسباتی کمک کرده و راه‌حل‌های نوآورانه برای مسائل پیچیده ارائه می‌دهند.

این شغل‌ها تنها بخشی از فرصت‌های موجود در رشته علوم کامپیوتر هستند و با پیشرفت فناوری، فرصت‌های جدیدی نیز به وجود می‌آید. فارغ‌التحصیلان این رشته با مهارت‌های فنی و تحلیلی خود می‌توانند در صنایع مختلف به موفقیت دست یابند.

آینده شغلی رشته علوم کامپیوتر

آینده شغلی رشته علوم کامپیوتر بسیار روشن و پرامید است، زیرا فناوری اطلاعات و ارتباطات به طور مداوم در حال پیشرفت و تحول است. با افزایش وابستگی به فناوری در زندگی روزمره و کسب‌وکارها، تقاضا برای متخصصان علوم کامپیوتر به شدت افزایش یافته است. این روند نشان‌دهنده فرصت‌های شغلی فراوان و متنوع در این حوزه است.

یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر آینده شغلی علوم کامپیوتر، رشد سریع فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، و اینترنت اشیا است. این فناوری‌ها نیازمند تخصص‌های جدید و پیشرفته‌ای هستند که تنها از طریق آموزش و تجربه در علوم کامپیوتر قابل دستیابی است. به همین دلیل، متخصصان این رشته می‌توانند در زمینه‌های مختلفی مانند توسعه نرم‌افزار، تحلیل داده، امنیت سایبری، و مهندسی شبکه فعالیت کنند.

همچنین، با توجه به جهانی شدن و دیجیتال‌سازی کسب‌وکارها، نیاز به خدمات فناوری اطلاعات در سراسر جهان افزایش یافته است. این امر به متخصصان علوم کامپیوتر امکان می‌دهد تا در بازارهای بین‌المللی نیز به فعالیت بپردازند.

در نهایت، با توجه به روندهای فعلی و پیش‌بینی‌های آینده، رشته علوم کامپیوتر یکی از پرتقاضاترین و پردرآمدترین حوزه‌های شغلی باقی خواهد ماند، و فرصت‌های بی‌پایانی برای رشد و پیشرفت حرفه‌ای فراهم خواهد کرد.

ادامه تحصیل در مقطع ارشد و دکتری در رشته علوم کامپیوتر

بطورکلی مقطع ارشد علوم کامپیوتر کاملا با لیسانس کامپیوتر و همین طور علوم کامپیوتر متفاوت است ( مقطع دکتری نیز بسیار مانند ارشد است و واحد‌هایی که خود شما در ارشد برنمی‌دارید را در دکتری برخواهید داشت، البته مقطع دکتری کامپیوتر تفاوت‌های دیگری نیز دارد مانند الزامی بودن آزمون زبان، امتحان جامع و تعداد دروسی که باید در دوران دکتری پاس کنید 6 درس 3 واحدی خواهد بود)، شما در لیسانس کامپیوتر مجبور هستید تعداد واحدهای زیادی را (حدودا 143 واحد) بگذرانید در صورتی که شاید به بسیاری از این واحد‌ها علاقه نداشته باشید و همین طور در دوران لیسانس تقریبا در تمامی دروس بخش عظیمی از نمره به مباحث تئوری اختصاص دارد در صورتی که این امر در ارشد و دکتری کامپیوتر کاملا بر عکس است و بیشتر نمره به کارهای پژوهشی و عملی و انجام پروژه و تمرین اختصاص دارد.

پس از قبولی در ارشد علوم کامپیوتر و وارد شدن به دانشگاه، چه در گرایش‌ ارشد محاسبات علمی قبول شده باشید، چه ارشد الگوریتم و نظریه محاسبه و چه ارشد داده کاوی و ... گروه کامپیوتر آن دانشگاه شما را با فیلدهایی که در گرایش قبولی‌تان وجود دارد آشنا می‌کنند (در بعضی از دانشگاه‌ها مانند دانشگاه شریف و تهران و ... اغلب همایشی برای آشنا کردن دانشجویان با فیلدهایی که وجود دارد برگزار می‌شود) بعنوان مثال اگر گرایش محاسبات علمی قبول شده باشید حدود 15 فیلد کاری به شما معرفی می‌شود، بعنوان مثال فیلدهای اینترنت اشیا (IOT)، رایانش ابری (cloud computing)، مالتی مدیا، پردازش تصویر، Big data، دیتابیس، real time، embedded، پردازش موازی و سیستم‌های توزیع شده، fog computing، شبکه‌های میان تراشه‌ای (Network on chip) و برخی از فیلدهای دیگر.

سپس دانشجویان مقطع ارشد علوم کامپیوتر با توجه به علاقه‌شان یک فیلد را انتخاب می‌کنند، سپس با اساتیدی که در آن فیلد کار می‌کنند صحبت می‌کنند و از بین آن اساتید یکی را بعنوان استاد راهنمای خود انتخاب می‌کنند، البته استاد راهنما نیز باید آن شخص را بپذیرد و ظرفیت خالی داشته باشد، سپس در آزمایشگاه آن استاد راهنما مشغول به کار می‌شود و در آن آزمایشگاه میز، صندلی و کامپیوتری به آن دانشجو به مدت 2 تا 3 سال اختصاص داده می‌شود، در آزمایشگاه‌ها فقط دانشجویان ارشد و دکتری هستند، مگر آنکه در آن آزمایشگاه پروژه ملی وجود داشته باشد و استاد راهنما تعدادی از دانشجویان لیسانس را برای کار در پروژه استخدام کرده باشد و یا بعنوان کار آموز در آنجا فعالیت کنند.

از این به بعد دانشجویان تعداد کمی درس‌ را از بین تعداد دروس زیادی که در آن گرایش تعریف شدها ست بر اساس فیلدی که انتخاب کردند و با صلاح دید استاد راهنما و مدیر گروه گرایش شان بر می‌دارند، بنابراین چون دانشجو خودش فیلدی را انتخاب کرده که به آن علاقه دارد، به واحدهایی هم که خودش در راستای پایان نامه اش بر می‌دارد علاقه خواهد داشت و بنابراین مثل لیسانش نخواهد بود که دانشجو مجبور باشد تعداد واحدهایی زیادی که به آنها علاقه ندارد را پاس کند. همچنین چون تمام کارهایی که دانشجو انجام می‌دهد در راستای تز اش است بعد از چند ماه در فیلدی که انتخاب کرده خبره می‌شود و این موضوع برای دانشجو جذاب و شیرین خواهد بود و این مورد باعث می‌شود که دانشجویان به رشته علوم کامپیوتر بیش از پیش علاقه مند شوند.

انتخاب گرایش در دوره ارشد علوم کامپیوتر

هر روزه سوالات بسیار زیادی در این زمینه پرسیده می‌شود که در چه رشته‌‌ای کنکور بدهم ؟ بازار کار هر رشته در ایران و در خارج به چه نحو است؟ و کدام رشته بهتر است. ادامه تحصیل در ایران و خارج در چه گرایش بهتر است؟ من به رشته x علاقه ندارم و به همین دلیل نمی‌شود در رشته y آزمون بدهم؟

پس از ورود به مقطع کارشناسی ارشد، می بایست حدود ۳۲ واحد درسی پاس کنید که اگر واحدهای سمینار و پایان نامه را از این مقدار حذف کنیم ۲۴ واحد باقی می‌ماند که از این ۲۴ واحد ۹ یا ۱۲ واحد، دروس اجباری گرایشی ای است که شما در آن گرایش قبول شده اید و سایر واحد ها را می‌توانید بصورت اختیاری و با توجه به علاقه ‌تان انتخاب کنید که این مزیت بسیار بزرگی برای شما است زیرا می توانید دروسی را بر دارید که در زمینه کاری و پژوهشی مورد علاقه تان است.

همچنین توجه به این نکته حائز اهمیت است که زمانی که دانشجو در یک دانشگاه معتبر مانند دانشگاه‌های تهران، شریف،‌ شهید بهشتی و... قبول می‌شود فیلدی که دانشجو جهت پژوهش و تحقیق در دوره ارشد و یا حتی دکتری انتخاب می‌کند می‌تواند به گرایش قبول شده وی در دانشگاه ارتباطی نداشته باشد و با توجه به فیلدهایی که اساتید گرایشی که دانشجو در آن گرایش قبول شده است دانشجو می‌تواند هر فیلد و موضوعی را که به آن علاقمند است و اساتید آن گرایش کار می‌کنند، دنبال کند. این موضوع به این بر می گردد که دانشجو چه کسی را به عنوان استاد راهنمای خود انتخاب می کند و همچنین پروپوزال خود را چه چیزی تعریف کند. به عنوان مثال دانشجویان زیادی بوده‌اند که در رشته ارشد معماری کامپیوتر دانشگاه شریف یا تهران قبول شده‌اند و در دوران تحصیل وارد فیلد شبکه یا امنیت یا مالتی مدیا یا رباتیک و یا دیگر موضوعات شده‌اند. بنابراین اینکه گرایش قبولی شما در ارشد کدام است از اهمیت کمتری نسبت به انتخاب موضوع پروپوزال، موضوع پژوهش و اینکه استاد راهنما دانشجو چه کسی باشد برخوردار است.

نکته جالب دیگر این است که در بسیاری از دانشگاه‌های معتبر، برخی اساتید از گرایش‌های مختلف دانشجو می‌پذیرند.

همچنین برای اشتغال در بازار کار، آنچه درباره تحصیلات آکادمیک مورد سوال است و اهمیت دارد، این موضوع است که از کدام دانشگاه فارغ التحصیل شده‌اید یا در حال تحصیل هستید. چه مهارت‌هایی دارید؟ پایان نامه و رساله شما در چه زمینه‌ای بوده است؟ در نتیجه اینکه در چه گرایشی از علوم کامپیوتر فارغ التحصیل شده‌اید دارای اهمیت کمتری است. همچنین برای ادامه تحصیل در یک دانشگاه خارجی علاوه بر موارد فوق الذکر، سوالاتی نظیر:‌ عنوان زمینه و فیلد تحقیقاتی شما چه بوده، چه مقالاتی دارید،‌ استاد راهنمای شما چه کسی بوده است،‌ توصیه نامه های شما از چه کسانی است، نمره تافل و جی آر ای و یا آیلتس شما چند است و ... پرسیده می‌شود و اینکه شما در چه گرایشی از علوم کامپیوتر فارغ التحصیل شده‌اید کمترین اهمیت را دارد و مواردی مثل نمره زبان، مقالات و دانشگاه مقطع ارشد دارای اهمیت بیشتری است.

منابع کنکور ارشد علوم کامپیوتر

منابع کنکور ارشد علوم کامپیوتر 1402 چیست؟ بهترین منابع ارشد کدام ها هستند؟ و سوالات بسیار دیگری، همه اینها سوالاتی هستند که هر ساله ذهن بسیاری از داوطلبان و دانشجویان کنکور ارشد علوم کامپیوتر را به خود مشغول می‌کند، برای پاسخ به این سوالات و به دلیل اهمیت فراوان این موضوع صفحه مجزایی در این خصوص برای شما دانشجویان عزیز مهیا شده:

• برای آشنایی با منابع کنکور ارشد علوم کامپیوتر به صفحه بهترین منابع کنکور ارشد علوم کامپیوتر مراجعه کنید.

معرفی گرایش های ارشد علوم کامپیوتر

• محاسبات علمی
• الگوریتم و نظریه محاسبه
• داده کاوی
• نظریه سیستم‌ها
• علوم تصمیم و دانش
• محاسبات نرم
• هوش مصنوعی
• روش‌های صوری

جمع‌بندی:

این که کدام یک از رشته‌های نرم افزار، معماری کامپیوتر، هوش مصنوعی، شبکه، امنیت و غیره را برای کنکور انتخاب میکنید تاثیر عمده ای بر موضوع پژوهش شما ندارد و این موضوع به نحوه انتخاب استاد راهنما و پروپوزال توسط خود دانشجو بستگی دارد. همچنین اینکه چه رشته‌ای هستید تاثیر به سزایی در آینده کاری و ادامه تحصیل شما در خارج از کشور ندارد و آینده درسی و شغلی این رشته‌ها به موضوع رساله و کار تحقیقاتی که در طی تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد انجام می دهید و همچنین مهارت‌های شما بستگی دارد.

مطالب مرتبط

همه مقالات

بهترین گرایش ارشد کامپیوتر

دروس دکتری نرم افزار

تعداد سوالات کنکور ارشد علوم کامپیوتر

برای کنکور ارشد کامپیوتر از کتاب استفاده کنیم یا فیلم؟