هوش مصنوعی به زبان ساده برای کودکان

تا حالا در مورد سیستم‌های تشخیص قیافه و چهره شنیدید؟ در مورد ماشین‌های خودران و هوشمند تسلا چطور؟ حرف‌زدن با گوشی‌های موبایل آیفون از طریق سیری و یا حرف‌زدن با گوشی‌های اندرویدی از طریق گوگل رو که حتماً دیدید! شما که اینجایید احتمالاً خیلی هاتون عبارت هوش مصنوعیهوش مصنوعی (AI) چیست؟ انواع، کاربردها، مزایا و معایبهوش مصنوعی یا Artificial Intelligence یا به اختصار AI، امروزه کاربردهای بسیاری پیدا کرده و به یکی از داغ‌ترین حوزه‌های بشر تبدیل شده است، اما با این وجود بسیاری از افراد با کاربردهای آن آشنایی کامل ندارند، به همین علت در این صفحه کاربردها، مزایا و معایب AI بطور کامل بررسی شده است رو شنیدید. مثلاً تو خبرها، تو فضاهای مجازی مثل اینستاگرام و توییتر، توی بازی‌ها و صحبت‌های بین آدم‌ها. چون هوش مصنوعی این روزها به یکی از بحث‌های خیلی داغ و معروفی تبدیل شده که همه دارند راجع بهش صحبت می‌کنند و جالبه بدونید خیلی ها هم شروع به یادگیریش کردن. تو این نوشته کوتاه می‌خوایم به زبان ساده و عامیانه به کودکان و نوجوانان بگیم که این هوش مصنوعی که این‌قدر حرف راجع بهش زیاده اصلا چی هست و چطوری کار می‌کنه؟

تعریف هوش مصنوعی

به طور خیلی ساده می‌شه گفت هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) یعنی سیستم‌ها و ماشین‌هایی بسازیم که مثل انسان فکر کنه. اصلاً هدف اصلی هوش مصنوعی اینه که کارهایی که انسان‌ها قادر به انجامشون هست رو بتونه خیلی سریع و بادقت به‌صورت شبانه‌روز انجام بده. تا حالا ماشین هوشمندتر از انسان به وجود نیومده و تمامی سیستم‌های هوش مصنوعی کارهایی رو انجام می‌دن که انسان‌ها هم از پسشان بر میاد. منتها به‌صورت خیــــــــلی سریع! در حد چند صدهزار برابر و یا چند میلیون برابر سریع‌تر!

اهداف هوش مصنوعی

حالا که فهمیدیم هوش مصنوعی چی هست، باید در مورد هدف هاش بدونیم. اصلا چرا هوش مصنوعی ساخته میشه؟ به‌طورکلی میشه گفت هدف هوش مصنوعی نزدیک‌کردن سیستم‌ها و ماشین‌های کامپیوتری به انسانه. یعنی تلاش می‌کنیم تا سیستم نایی بسازیم که هرچه بیشتر شبیه به انسان باشه. مثل انسان تصمیم‌گیری کنه. مثل انسان حل کنه، مثل انسان فکر کنه و خیلی از موارد دیگه. فرض کنید سیستم‌هایی ساختیم که نه مثل انسان ولی خیلی شبیه به انسان عمل می‌کنه؛ با این سیستم‌ها و ماشین‌ها چه‌کارهایی میشه انجام داد؟

• با این ماشین‌ها می‌تونیم مسائل مختلفی رو حل کنیم. مثلا بیماری هارو خیلی دقیق تشخیص بدیم، دارو های جدید بسازیم، مسائل ریاضی رو خیلی سریع حل کنیم.
• پایگاه دادهدرس پایگاه داده ⚡️ پایگاه داده کنکور ارشد کامپیوتر و آی تیاین مقاله عالی توضیح داده که درس پایگاه داده چیست و چه کاربردهایی دارد و منابع و سرفصل های درس پایگاه داده در آزمون کنکور ارشد کامپیوتر و آی تی را بررسی کرده مثل جایی می مونه که داخلش کلی اطلاعات و آمار ذخیره می‌شه. مثلاً تمامی نمرات دانش‌آموزها و کارنامه اونها داخل پایگاه‌ داده آموزش پرورش هست. به‌وسیله هوش مصنوعی میتونیم این آمار هارو بررسی کنیم و ازشون اطلاعات جدیدی کسب کنیم.
• یکی از هدف‌های مهم هوش مصنوعی، پیشنهاددادن یک جواب خوب به ما هست که بهش می‌گن بهینه سازیالگوریتم های بهینه سازی از سیر تا پیازالگوریتم های بهینه سازی چیست؟ این صفحه عالی توضیح داده که الگوریتم های بهینه سازی چگونه کار می کنند و مهم‌ترین الگوریتم های بهینه سازی را معرفی کرده . مثلا فرض کنید کل یک منطقه شهری رو میدیم به این ماشین ها و میگیم کجاها چراغ‌راهنمایی رانندگی باشه بهتره؟ هوش مصنوعی میلیون‌ها مورد رو بررسی میکنه و در نهایت یک جواب خیلی کامل و خوب به ما برمیگردونه.
• با هوش مصنوعی میشه سیستم‌های اتوماتیک ساخت که بهشون میگیم سیستم‌های خودمختار. مثلاً ربات‌های آتش‌نشان یا ربات‌های چت مثل ChatGPT که شاید اسمش رو شنیده باشید.
• تو کارخونه‌ها و حتی خونه ها هم خیلی از هوش مصنوعی استفاده میشه. مثلاً بدون دخالت انسان وقتی اتفاقی تو کارخونه بیافته، مثلاً دستگاهی خراب بشه، جایی آتیش بگیره خود سیستم متوجه میشه و شروع میکنه به رفع‌کردن مشکل.

خطرات هوش مصنوعی

هوش مصنوعی همیشه با حرف‌وحدیث‌هایی همراه بوده. خیلی‌ها نگرانن که اگر هوش مصنوعی خیلی پیشرفت کنه ممکنه به عنوان یک خطر جدی برای دنیا محسوب بشه. از جمله خطر هایی که هوش مصنوعی میتونه داشته باشه میشه مورد های زیر رو نام برد:

• هوش مصنوعی میتونه جای انسان رو تو خیلی جاها مثل کارخونه‌ها و یا بیمارستان‌ها بگیره؛ بنابراین خطر بیکار شدن یکی از خطرات هوش مصنوعی هست.
• امروزه خیلی از هوش مصنوعی برای تصمیم‌گیری استفاده میشه؛ مخصوصاً تو کارهای حیاطی مثل بحث های درمانی و یا بازارهای مالی. اگر هوش مصنوعی جهت‌دار تصمیم بگیره و این‌طور باشه که از عمد به یک‌سری چیزها توجه نکنه میتونه بسیار خطر آفرین باشه. همچنین اینکه هوش مصنوعی مثل انسان احساسات نداره و بر اساس ترس یا اضطراب یا دیگر حس ها تصمیم‌گیری نمی‌کنه که خوب چون برای ما انسان‌ها داره تصمیم می‌گیره ممکنه مشکل بوجود بیاره.
• یکی از خطرات جدی هوش مصنوعی که حتی دانشمندهای هوش مصنوعی هم نگرانش هستند، بحث ساخت و استفاده از اسلحه های خودکار هست که از قدرت هوش مصنوعی استفاده می‌کنه.

یادگیری ماشین در هوش مصنوعی برای کودکان

اگر خیلی به مباحث هوش مصنوعی علاقه‌مند باشید، احتمالاً کلمه یادگیری هم در کنار هوش مصنوعی شنیدید؛ مثل یادگیری ماشین، یادگیری تقویتی، یادگیری عمیقیادگیری عمیق چیست؟ معرفی کامل یادگیری عمیق به زبان سادهاین مقاله به سوالات رو به رو پاسخ داده : یادگیری عمیق چیست و چگونه کار می‌کند؟ آیا یادگیری عمیق همان شبکه عصبی است؟ تفاوت یادگیری عمیق با یادگیری ماشین چیست؟ و خیلی چیزای دیگه که با کلمه یادگیری شروع میشن. یکی از موارد بسیار مهم در هوش مصنوعی بحث یادگیری هست. به‌وسیله یادگیری، سیستم‌ها و ماشین‌های هوش مصنوعی می تونن یاد بگیرن که چجوری بهتر تشخیص بدن، چه جوری نتیجه‌گیری بهتری کنن و در نهایت چجوری بهتر عمل کنن.

به طور ساده یادگیری یعنی اینکه سیستم هوش مصنوعی رو طوری طراحی کنیم که بتونه یاد بگیره. یک نمونه مثال رو در تصویر زیر میتونین ببینین. در یک سیستم تشخیص تصاویر، میتونیم عکس کلی سیب رو بدیم به هوش مصنوعی و بهش بگیم این سیبه. بعد اگر جای دیگه ای تصویر سیب رو دید میتونه تشخیص بده که اون سیب هست یا نه. حتی اگر تصویر اون سیب خاص رو قبلا ندیده باشه.

آموزش هوش مصنوعی برای کودکان

امروزه آموزش های زیاد و متنوعی برای یادگیری هوش مصنوعی برای کودکان و نوجوانان بوجود اومده که بسته به سن و تجربه می‌تونید از اونها بهره ببرید. آموزش ها انواع متنوعی دارن. می‌تونن به‌صورت پکیج و خودآموز باشن و یا به‌صورت کلاس های حضوری و آنلاین و خیلی روش‌های دیگه باشن. در اینجا روش ها و متد های متنوع آموزش هوش مصنوعی به زبان ساده را معرفی می‌کنیم.

کلاس های هوش مصنوعی برای کودکان

شاید بشه گفت تاثیر کلاس‌های هوش مصنوعی برای کودکان از همه بیشتر باشه، چون معمولاً یه فرد کاربلد پله به پله با کودکان همراه میشه و راهنماییش می‌کنه و با تمرین‌ها سعی می‌کنه مفاهیم رو بهتر بهشون بفهمونه.

آموزش های آنلاین

آموزش آنلاین هوش مصنوعی یکی دیگه از روش‌های یادگیری هوش مصنوعی برای کودکان هست. سایت‌ها و آموزش‌های زیادی رو می‌تونید با جستجوکردن تو اینترنت پیدا کنید. یکی از معروف‌ترین کلاس‌های آنلاین، کلاس‌های Udemy AI هست که علاوه بر یاددادن هوش مصنوعی و یادگیری ماشینیادگیری ماشین چیست و چرا مهم است؟ - Machine learning (ML)تعریف یادگیری ماشین : ماشین لرنینگ (Machine Learning یا به اختصار ML) باعث می‌شود که خود ماشین‌ها با آنالیز داده ها امکان یادگیری و پیشرفت داشته باشند، این مقاله فوق العاده یادگیری ماشین را بصورت کامل بررسی کرده است، به ساخت پروژه‌های مختلفی مثل توسعه مدل‌های هوش مصنوعی و ساخت چت‌بات می‌پردازه.

ابزار MIT RAISE

این ابزار یک روش جدید و بدیع برای یادگیری هوش مصنوعی هست. در این روش بچه‌ها می‌تونن از ابزار Scratch که یک ابزار خیلی معروف برای توسعه بازی در محیط ویژوالی هست استفاده کنند. همچنین میتونن از برنامه روزانه برای یادگیری استفاده کنند.

مثال برای هوش مصنوعی

ما به‌صورت آگاه و ناخودآگاه در طول روز از هوش مصنوعی استفاده می‌کنیم. خیلی از کارهایی که قبلاً بدون هوش مصنوعی کار می‌کرد امروزه از هوش مصنوعی استفاده می‌کنن، برای آشنایی با این موارد می‌تونید مقاله چگونه از هوش مصنوعی استفاده کنیمچگونه از هوش مصنوعی استفاده کنیماین صفحه عالی بررسی کرده که چگونه از هوش مصنوعی استفاده کنیم و کاربرد هوش مصنوعی در زمینه های مختلف و راهنمایی هایی برای استفاده از هوش مصنوعی ارائه داده رو مطالعه کنید. در اینجا می‌خوایم چند تا از مهم‌ترین مثال‌های هوش مصنوعی رو باهم بررسی کنیم‌.

نقشه و مسیریاب

یکی از چیزهایی که روزانه میلیون‌ها آدم از اون استفاده می‌کنن، نقشه و مسیریاب مثل نرم افزار Google Maps و Waze هست. وقتی قصد دارید به یه نقطه دیگه شهر برید، این نرم افزار ها با هوش مصنوعی بهترین مسیر رو بهتون معرفی می‌کنن و زمان رسیدن به اونجا رو هم تخمین می‌زنن. همین کار باعث کاهش ترافیک می‌شه و به سریع رسیدن ما هم خیلی کمک می‌کنه.

چت بات یا ChatBot

چت‌بات ها یا ربات های چت تا همین چند سال پیش فقط به‌عنوان یک سرگرمی استفاده می‌شد و کاربرد خاصی در زندگی ما نداشت؛ اما الان خیلی می‌تونه کمک‌کننده باشه، می‌تونه تو حل مشکلات بهمون کمک کنه، اگر در مورد چیزی سؤال داشتیم می‌تونه به سوالاتمون جواب بده، حتی می‌تونه برنامه نویسی کنه برامون و برنامه‌ای که ازش خواستیم رو بسازه و کلی کاربرد های مفید دیگه.

رباتیک

ربات‌های هوشمند که با هوش مصنوعی کار می‌کنن از دیگر مثال‌های هوش مصنوعی هستن که روز به‌روز داره پیشرفت می‌کنه و جای انسان‌ها رو تو کارها می‌گیره! این ربات‌ها می‌تونن 24 ساعته بدون حتی 1 ثانیه استراحت کار کنند و خیلی دقیق کارها رو انجام بدن. حتی جدیداً ربات‌های انسان‌نما تو مدارس ژاپن به دانش‌آموزان دروس مختلفی مثل انگلیسی رو درس می‌دن.

خودرو های خودران

یکی از بحث‌های داغ دیگه که چند سالی هست خیلی سر زبون‌ها هست، بحث خودرو های خودران یا Auto drive هست. مثل ماشین‌های تسلا که با هوش مصنوعی کار می‌کنن و از نمونه‌های موفق پروژه ساخت ماشینی که با هوش مصنوعی کار می‌کنه هست. اخیراً در کشور امارات هم دارن بر روی تاکسی‌های بدون سرنشین کار می‌کنن که درست کردشون پیشرفت خیلی بزرگی در این زمینه محسوب میشه.

بازی های ویدیویی

از کاربردهای دیگه هوش مصنوعی که از قدیم وجود داشت، هوش مصنوعی در بازی‌های رایانه ای هست. وقتی در حال بازی تک‌نفره هستید (آنلاین بازی نمی‌کنید) این هوش مصنوعی است که رقیب شماست. مثلاً بازی شطرنج یا بازی کال آف دیوتی و خیلی بازی‌های دیگه کاملاً بر اساس هوش مصنوعی ساخته‌شدن. قدرت تصمیم‌گیری و اینکه چقدر خوب بازی کنه رو هم می‌تونید تغییر بدید. مثلاً وقتی درجه سختی بازی رو میذارید روی Easy یا مثلاً Hard، هوش مصنوعی بر اساس انتخاب شما تصمیم می‌گیره چه جوری بازی کنه.

تاریخچه هوش مصنوعی

صحبت از هوش مصنوعی و ساخت سیستم‌های هوش مصنوعی برمیگرده به سال‌های 1950 تا 1960. زمانی که آلن تورینگ و جان مک‌کارتی به ایجاد مفاهیم هوش مصنوعی پرداختند. آلن تورینگ با اختراع یک ماشینی که اسمشو ماشین تورینگ گذاشت، یک سیستم هوش مصنوعی ساخت که با انسان صحبت کنه. بعد از اون یک آزمایشی به وجودآورد که به آزمایش تورینگ معروفه. توی اون آزمایش، انسان‌ها تو یه اتاقی هستن و با یک سیستم چت می‌کنن. حالا این سیستم می‌تونه انسان باشه و یا ماشین هوش مصنوعی تورینگ باشه. اگر انسان‌ها نتونن تشخیص بدن که مخاطبشون ماشین بوده یا انسان یعنی اینکه ماشین از هوشمندی کافی برخورداره. بعدها کم کم‌ هوش مصنوعی پیشرفت کرد و تحقیقات جدیدی روش انجام‌دادن و کم‌کم وارد دانشگاه‌ها و درس‌ها شد و این مطلب همچنان ادامه داره و داره گسترش پیدا می‌کنه.

جمع‌بندی

هوش مصنوعی یکی از موضوعات داغ هست که خیلی‌ها می‌خوان ازش سر در بیارن. چه اونایی که میخوان آینده کاریشون در زمینه هوش مصنوعی باشه، چه اونایی که کارشون یه چیز دیگه هست ولی می‌خوان از مزایای هوش مصنوعی هم بهره مند بشن و یا افرادی که تنها برای بالابردن علم و دانششون می‌خوان از هوش مصنوعی سر در بیارن. اگر به بحث هوش مصنوعی علاقه‌مند هستید، خیلی خوبه که از دوران مدرسه شروع به یادگیری زمینه‌های هوش مصنوعی کنید. در این مقاله به طور خلاصه به توضیح هوش مصنوعی به زبان ساده به کودکان پرداخته شد و استفاده‌ها و مثال‌های هوش مصنوعی هم ذکر شدند.

مطالب مرتبط

همه مقالات

کاربردهای هوش مصنوعی در شبکه‌های کامپیوتری

اهمیت زبان انگلیسی در رشته کامپیوتر

بررسی گرایش هوش مصنوعی در مهندسی کامپیوتر و علوم کامپیوتر

چگونه بفهمیم به رشته کامپیوتر علاقه داریم؟