علوم کامپیوتر یکی از رشته‌های بین‌رشته‌ای یا میان رشته است که هدف آن تحلیل بنیادین مسائل مربوط به کامپیوتر و پیشرفت تئوریک مسائل مربوط به کامپیوتر و همچنین حل مسائل پیچیده میشود. رشته علوم کامپیوترعلوم کامپیوتر یا کامپیوتر ساینس چیست
در این صفحه به بررسی و موشکافی رشته علوم کامپیوتر اعم از بررسی بازار کار، گرایش‌ها، دروس و چارت درسی این رشته، میزان درآمد و حقوق فارغ التحصیلان این رشته و ادامه تحصیل در این رشته پرداخته شده است. از تلفیق دو رشته کامپیوتر و ریاضی به وجود آمده است و دانشجویان علاقه‌مند به این رشته می‌بایست پیش‌زمینه خوبی از ریاضیات داشته باشند. همچنین رشته علوم کامپیوتر از گرایش‌های متنوع و متفاوتی تشکیل شده است که مباحث گوناگونی در زمینه کامپیوتر از جمله نظریه زبان ها و ماشین هادرس نظریه زبان ها و ماشین ها
این صفحه عالی به معرفی درس نظریه زبان‌ها و ماشین‌ها پرداخته است، همچنین به اهمیت درس نظریه در کنکور ارشد کامپیوتر، سرفصل‌ها، معرفی مراجع و فیلم‌های آموزشی این درس پرداخته است.، طراحی الگوریتمآموزش طراحی الگوریتم به زبان ساده
درس طراحی الگوریتم یکی از مهم‌ترین و بنیادیترین دروس رشته کامپیوتر است. هدف از این درس، معرفی روش‌های مختلف طراحی الگوریتم‌ها برای حل مسائل گوناگون است، در این صفحه به معرفی و آموزش طراحی الگوریتم پرداخته شده است.،زبان های برنامه نویسیزبان های برنامه نویسی چیست؟
این مقاله عالی توضیح داده که زبان های برنامه نویسی چیست؟ و انواع زبان های برنامه نویسی و بهترین زبان برنامه نویسی برای شروع و پردرآمدترین آنها را معرفی کرده، منطق‌های صوری،معماری کامپیوتر آموزش جامع معماری کامپیوتر
در مهندسی کامپیوتر، معماری کامپیوتر مجموعه‌ای از قوانین و روش‌هایی است که به چگونگی طراحی، کارکرد، سازماندهی و پیاده سازی (ساخت) سیستم‌های کامپیوتری می‌پردازد، در این صفحه به بررسی و آموزش کامل معماری کامپیوتر پرداخته شده است، هوش مصنوعیهوش مصنوعی (AI) چیست؟ انواع، کاربردها، مزایا و معایب
هوش مصنوعی یا Artificial Intelligence یا به اختصار AI، امروزه کاربردهای بسیاری پیدا کرده و به یکی از داغ‌ترین حوزه‌های بشر تبدیل شده است، اما با این وجود بسیاری از افراد با کاربردهای آن آشنایی کامل ندارند، به همین علت در این صفحه کاربردها، مزایا و معایب AI بطور کامل بررسی شده است، محاسبات نرم و بسیاری از مباحث دیگر را پوشش می‌دهد.
رشته علوم کامپیوتر از دیرباز در اکثر دانشگاه‌های سرتاسر کشور ارائه شده است و همچنان جزء یکی از رشته‌های محبوب و البته پر درآمد در رشته‌های کامپیوتری به‌حساب می‌آید. در این مقاله می‌خواهیم در مورد چارت درسی رشته علوم کامپیوتر در مقطع کارشناسی بپردازیم.
چارت درسی علوم کامپیوتر در مقطع لیسانس
بعد از قبول‌شدن در آزمون کنکور کارشناسی و قبول‌شدن در رشته علوم کامپیوتر، دانشجو می‌بایست به اخذ دروس در نظر گرفته شده برای رشته علوم کامپیوتر اقدام کند. به‌طورکلی دروس علوم کامپیوتر از 5 دسته دروس عمومی، دروس مشترک، دروس الزامی مشترک و الزامی و انتخابی و دروس اختیاری تشکیل شده‌است که دانشجو موظف است از میان آنها 132 واحد را بگذراند. البته در چارت بعضی از دانشگاه ها ممکن است تفاوت هایی وجود داشته باشد. به عنوان مثال 5 دسته در 6 دسته نوشته شود و یا تعداد واحد ها افزایش یابد. در جدول زیر سرفصل دروس علوم کامپیوتر به همراه تعداد واحد ها آورده شده است:
| تعداد کل واحدها | حداقل 132 واحد |
|---|---|
| دروس عمومی | 20 واحد |
| دروس مشترک | 24 واحد |
| دروس اصلی (الزامی مشترک، الزامی و انتخابی) | 60 تا 62 واحد |
| دروس اختیاری | 30 واحد |
در جداول زیر به ترتیب لیست دروس ذکر شده در گروه‌های بالا به همراه واحدهای آن را مشاهده می‌کنید:
جدول 1: لیست دروس عمومی
| گروه | گرایش | عنوان | تعداد واحد |
|---|---|---|---|
| 1 | مبانی نظری اسلام | اندیشه اسلامی 1 (مبدا و معاد) | 2 |
| اندیشه اسلامی 2 (نبوت و امامت) | 2 | ||
| انسان در اسلام | 2 | ||
| حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام | 2 | ||
| 2 | اخلاق در اسلام | فلسفه اخلاق (باتکیه‌بر مباحث تربیتی) | 2 |
| اخلاق اسلامی (مبانی و مفاهیم) | 2 | ||
| آیین زندگی (اخلاق کاربردی) | 2 | ||
| عرفان عملی در اسلام | 2 | ||
| اخلاق مهندسی | 2 | ||
| انقلاب اسلامی | انقلاب اسلامی ایران | 2 | |
| آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | 2 | ||
| اندیشه سیاسی امام خمینی | 2 | ||
| تاریخ و تمدن اسلامی | تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی | 2 | |
| تاریخ تحلیلی صدر اسلام | 2 | ||
| تاریخ امامت | 2 | ||
| آشنایی با منابع اسلامی | تفسیر موضوعی قرآن | 2 | |
| تفسیر موضوعی نهج‌البلاغه | 2 | ||
| 3 | - | زبان (ادبیات) فارسی | 3 |
| - | زبان عمومی | 3 | |
| - | تربیت‌بدنی 1 | 1 | |
| - | تربیت‌بدنی 2 | 1 | |
| جمع کل واحدهای عمومی | 20 | ||
نکات:
- انتخاب دو درس از گروه 1 الزامی است.
- انتخاب یک درس از هر گرایش گروه 2 الزامی است
- تمامی دروس گروه 3 باید اخذ شوند.
- زبان عمومی ممکن است در بعضی دانشگاه‌ها به‌صورت دیگری ارائه شود. به‌عنوان‌مثال درس زبان انگلیسی در دانشگاه امیرکبیر به‌صورت دو درس زبان انگلیسی 1 (1 واحد) و زبان انگلیسی 2 (2 واحد) ارائه می‌گردد.
جدول 2: لیست دروس مشترک پایه رشته علوم کامپیوتر
| نام درس | تعداد واحد | پیش‌نیاز |
|---|---|---|
| ریاضی عمومی 1 | 3 | - |
| ریاضی عمومی 2 | 3 | ریاضی عمومی 1 |
| معادلات دیفرانسیل | 3 | - |
| مبانی کامپیوتر و برنامه نویسی | 3 | - |
نکات:
- دروس مشترک پایه، در اختیار گروه بوده و بین 21 تا 24 واحد می‌تواند با توجه به دستورالعمل های دانشگاه تنظیم شود. همچنین، دروس ممکن است از دیگر گروه های درسی گذاشته شود و یا در بعضی دانشگاه ها دانشجو قادر است به صورت انتخابی از گرایش های ارشد به اخذ دروس باقی مانده بپردازد.
جدول 3: لیست دروس الزامی رشته علوم کامپیوتر
| نام درس | تعداد واحد | پیش‌نیاز |
|---|---|---|
| مبانی علوم ریاضی | 3 | ریاضی عمومی 1 |
| مبانی نظریه محاسبه | 3 | مبانی علوم ریاضی |
| مبانی ماتریس‌ها و جبر خطی | 3 | مبانی علوم ریاضی |
| مبانی ترکیبات | 3 | هم‌زمان با مبانی علوم ریاضی |
| مبانی جبر | 3 | مبانی علوم ریاضی |
ساختمان دادهآموزش ساختمان داده و الگوریتم هر ساختمان داده یک نوع فرمت ذخیره‌سازی و مدیریت داده‌ها در کامپیوتر است، که امکان دسترسی و اصلاح کارآمد آن داده‌ها را برای یکسری از الگوریتم‌ها و کاربردها فراهم میکند، در این صفحه به بررسی و آموزش ساختمان داده و الگوریتم پرداخته شده است ها و الگوریتم ها | 4 | برنامه سازی پیشرفته |
| برنامه سازی پیشرفته | 3 | مبانی کامپیوتر و برنام ه‌سازی |
| جبر خطی عددی | 3 | مبانی ماتریس و جبر خطی و مبانی آنالیز عددي |
اصول سیستم عاملسیستم عامل چیست به زبان ساده، چرا باید از OS استفاده کنیم؟ این مقاله عالی به معرفی سیستم عامل (Operating System|OS) به زبان ساده پرداخته، همچنین بررسی کرده که چرا باید از سیستم عامل استفاده کنیم | 4 | ساختمان داده و الگوریتم‌ها |
| اصول سیستم‌های کامپیوتری | 4 | برنامه‌سازی پیشرفته |
| مبانی منطق و نظریه مجموعه‌ها | 3 | مبانی علوم ریاضی |
نکات:
- اخذ حداقل 30 واحد از دروس جدول بالا الزامی می‌باشد.
جدول 4: لیست دروس انتخابی رشته علوم کامپیوتر
| نام درس | تعداد واحد | پیش‌نیاز |
|---|---|---|
| آنالیز عددی | 3 | مبانی آنالیز عددی |
| بهینه‌سازی خطی | 3 | مبانی ماتریس‌ها و جبر خطی |
| طراحی و تحلیل الگوریتم ها | 3 | ساختمان داده و الگوریتم‌ها |
| بهینه‌سازی غیرخطی | 3 | بهینه‌سازی خطی |
کامپایلرکامپایلر چیست و چگونه کار میکند و چرا از آن استفاده میشود؟ کامپایلر (Compiler) یک برنامه‌ی خاص برای ترجمه سورس کد‌های (Source Code) یک زبان برنامه نویسی، به زبان ماشین یا بایت کد و یا یک زبان برنامه نویسی دیگر است | 3 | مبانی نظریه محاسبه |
| نظریه محاسبه | 3 | مبانی نظریه محاسبه |
| مباحثی در علوم کامپیوتر | 3 | اجازه گروه |
پایگاه دادهپایگاه داده چیست؟ – انواع، مفاهیم و کاربردها پایگاه داده چیست؟ این مقاله به بررسی این موضوع و همچنین انواع پایگاه داده، کاربردهای پایگاه داده، محبوب ترین پایگاه های داده و اجزای اصلی پایگاه داده پرداخته ها | 3 | ساختمان داده‌ها و الگوریتم‌ها |
جدول 5: لیست دروس اختیاری رشته علوم کامپیوتر
| نام درس | |
|---|---|
| منطق | مدارهای منطقی |
| نظریه کدگذاری | بهینه‌سازی ترکیباتی |
| آنالیز عددی | نرم‌افزار ریاضی |
| بهینه‌سازی پویا | زبان‌های برنامه سازی |
| شبیه‌سازی کامپیوتری | طراحی هندسی کامپیوتری |
| شبکه‌های کامپیوتری | گرافیک کامپیوتری |
| هوش مصنوعی | اصول طراحی نرم افزار |
| ریزپردازنده 1 | پروژه کارشناسی علوم کامپیوتر |
توجه: دروس ذکر شده در جداول بالا بر اساس سایت وزارت علوم چیده شده است. تمامی این سرفصل‌ها جهت آشنایی کلی با محتوای دروس رشته علوم کامپیوتر است و احتمال تغییرات جزئی در دانشگاه‌ها وجود دارد. به‌عنوان‌مثال علوم کامپیوتر دانشگاه شریف، دانشگاه تهران و دانشگاه امیرکبیر در قسمت دروس اختیاری متفاوت عمل کرده‌اند.
رشته علوم کامپیوتر دانشگاه آزاد
دروس رشته علوم کامپیوتر در دانشگاه آزاد با دانشگاه‌های دولتی مشترک است. اما دانشجویان دانشگاه آزاد موظف هستند تا تعداد واحدهای بیشتری را پاس کنند. دانشجویان دانشگاه آزاد می‌بایست 146 واحد از دروس رشته کارشناسی علوم کامپیوتر را اخذ کرده و بگذرانند که 144 واحد آن از لیست دروس علوم کامپیوتر است به همراه 1 واحد آشنایی با قرائت و روخوانی قرآن کریم (نمره قبولی 12) و یک واحد اندیشه ها و وصایای امام که باید گذرانده شود.
دانشگاه هایی که پذیرش دانشجو علوم کامپیوتر داشتند
در لیست زیر، دانشگاه هایی که در رشته علوم کامپیوتر پذیرش داشتند (به‌استثنای دانشگاه پیام‌نور، مؤسسات غیرانتفاعی و دانشگاه آزاد) را مشاهده می‌کنید.
| دانشگاه تهران | دانشگاه قم | دانشگاه کاشان | دانشگاه گیلان |
| دانشگاه بزرگمهر قائنات | دانشگاه صنعتی شریف | دانشگاه خوارزمی | دانشگاه دامغان |
| دانشگاه کردستان | دانشگاه سمنان | دانشگاه سلمان فارسی | دانشگاه شاهد |
| دانشگاه سیستان و بلوچستان | دانشگاه شهید باهنر | دانشگاه رازی | دانشگاه شهید چمران |
| دانشگاه صنعتی امیرکبیر | دانشگاه صنعتی بیرجند | دانشگاه صنعتی سیرجان | دانشگاه علم و فناوری مازندران |
| دانشگاه الزهرا | دانشگاه صنعتی کرمانشاه | دانشگاه اصفهان | دانشگاه تبریز |
| دانشگاه کوثر بجنورد | دانشگاه مازندران | دانشگاه ولیعصر رفسنجان | دانشگاه ولایت ایرانشهر |
| دانشگاه یزد | دانشگاه محقق اردبیلی | مجتمع آموز عالی بم | دانشکده ریاضی و کامپیوتر خوانسار |
| دانشگاه لرستان | مرکز آموزش عالی کاشمر | مرکز آموزش عالی محلات | دانشگاه غیرانتفاعی شهید اشرفی اصفهانی |
| دانشگاه شهرکرد | دانشگاه گلستان | ||
جمع‌بندی
یکی از رشته‌هایی که در سال‌های اخیر بسیار محبوب شده است، رشته علوم کامپیوتری است. درحالی‌که در رشته مهندسی کامپیوتر به مباحث پیاده‌سازی و کار با زبان‌های برنامه نویسی پرداخته میشود، رشته علوم کامپیوتر به بحث‌های بنیادین و تئوری کامپیوتری می‌پردازد. رشته علوم کامپیوتر از ترکیب مباحث کامپیوتری و ریاضیاتی ایجاد شده است. در این مقاله به چارت درسی رشته علوم کامپیوتر پرداخته شد و نکات مختلف مربوط به انتخاب دروس و واحدها نیز آورده شده است تا در انتخاب دانشگاه و درس‌ها، کمکی برای دانشجویان باشد.
آیا دروس ارائه شده برای رشته علوم کامپیوتر در تمامی دانشگاه ها شبیه به هم است؟
دروس ارائه شده توسط دانشگاه‌ها بر اساس دروس مشخص شده توسط وزارت علوم است. برخی از درس‌ها جایگزین دارد و برخی دیگر از دروس اختیاری الزامی برای گذراندن ندارند؛ بنابراین دانشگاه‌ها باتوجه‌به مسائل داخلی دانشگاه می‌توانند تعدادی دروس را ارائه ندهند و یا به‌صورت جایگزین ارائه دهند. اما دروس الزامی و اصلی در تمامی دانشگاه‌ها یکسان است.
آیا برای انتخاب رشته علوم کامپیوتر باید پیش‌زمینه ریاضی قوی داشته باشیم؟
یکی از سؤالاتی که به‌مراتب در رشته علوم کامپیوتر پرسیده میشود، کاربرد ریاضی در علوم کامپیوتر است. باتوجه‌به تئوری بودن دروس علوم کامپیوتر، مباحث ریاضی در این رشته بسیار کاربرد دارد و تسلط بر آن از واجبات است.
