دروس ارشد معماری کامپیوتر - دروس ارشد سخت افزار

در ارشد سخت افزار یا همان معماری کامپیوتر، دانشجویان با مفاهیم پیشرفته‌ای مانند طراحی و تحلیل معماری‌های نوین کامپیوتر، ابررایانه‌ها، شبکه‌های گسترده کامپیوتری، پردازش تصویر و توسعه سیستم‌های مقاوم در برابر خطا آشنا می‌شوند. ارشد معماری کامپیوتر تلفیقی از دانش تئوری و مهارت‌های عملی است که دانشجویان را برای چالش‌های پیشرفته دنیای فناوری آماده می‌سازد.

رشته معماری کامپیوتر (ارشد سخت افزار) ؛ از معرفی تا تخصص ها

رشته ارشد معماری کامپیوتر شامل مجموعه‌ای از دوره‌های آموزشی تئوری، عملی و پژوهشی در حوزه معماری پیشرفته سیستم‌های کامپیوتری و روش‌های طراحی و تحلیل سیستم‌های مبتنی بر کامپیوتر است. دانشجویان در این رشته با تمرکز بر موضوعاتی مانند رایانش ابریرایانش ابری چیست؟رایانش ابری(Cloud Computing)به زبان سادهاین مقاله عالی به تعریف رایانش ابری (محاسبات ابری) یا Cloud Computing، کاربرد رایانش ابری، مزایای و معایب رایانش ابری و انواع سرویس های رایانش ابری پرداخته، شبکه های کامپیوتریجامع‌ترین آموزش درس شبکه های کامپیوتریدرس شبکه‌ های کامپیوتری یکی از مهم‌ترین و بنیادیترین دروس‌ رشته کامپیوتر است، با توجه به اینکه اینترنت امروزی بزرگترین سیستم مهندسی ساخت دست بشر در تمام طول تاریخ است، آشنایی با شبکه‌های کامپیوتری برای تمامی علاقه‌مندان و دانشجویان رشته کامپیوتر الزامی است، در این راستا در این صفحه به معرفی شبکه‌های کامپیوتری پرداخته‌ شده است، شبکه‌های میان‌تراشه‌ای، اینترنت اشیااینترنت اشیا iot چیست ⚡️ اینترنت اشیا چیست به زبان سادهاین مقاله عالی معرفی کرده اینترنت اشیا iot چیست و چه کاربردی دارد و تاریخچه IoT، حوزه های کاربرد اینترنت اشیا و مزایا و معایب اینترنت اشیا را بررسی کرده ، سیستم های نهفتهسرفصل درس سیستم های نهفتهدر این صفحه سرفصل درس سیستم های نهفته معرفی شده است، همین طور در خصوص هدف این درس، نحوه ارزشیابی و منابع این درس توضیح داده شده است و طراحی تراشه، در آزمایشگاه‌های تخصصی به فعالیت‌های تحقیقاتی و مطالعاتی می‌پردازند. این فعالیت‌ها تحت نظارت و راهنمایی اساتید مجرب و متخصص انجام می‌شود.

تخصص ها

باتوجه‌به دروس ارائه شده در این شاخه از ارشد سخت افزار، دانشجویان تخصص‌ها و مهارت‌های متفاوتی کسب می‌کنند، مانند:

• طراحی و ساخت مدارهای دیجیتال

بخش عمده‌ای از مدارهای منطقیآموزش مدار منطقی به زبان ساده - بررسی مدار منطقی و انواع آنامروزه درک صحیحی از مدارهای منطقی برای هر مهندس برق و کامپیوتر ضروری است. این مدارها عنصر اصلی کامپیوترها و بسیاری از وسایل الکترونیکی اطراف ما هستند، در این صفحه به بررسی و آموزش مدار منطقی پرداخته شده است، سامانه‌های دیجیتال، تابلوهای تبلیغاتی، سامانه‌های کنترل دیجیتال در بسیاری از وسایل مدرن، سیستم‌های تلفن همراه و … نمونه‌هایی است که یک دانشجوی پرتلاش در گرایش معماری کامپیوترمعماری سیستم های کامپیوتری چیست، معرفی رشته معماری کامپیوتر یکی از گرایش‌ های ارشد مهندسی کامپیوتر گرایش معماری سیستم های کامپیوتری است، در این صفحه گرایش معماری سیستم های کامپیوتری توسط اساتید صنعتی شریف معرفی شده. قادر خواهد بود طراحی و پیاده‌سازی آنها را در پایان دوره تحصیلی خود فراگیرد.

• معماری کامپیوتر

نحوه طراحی و ساخت کامپیوترها و مدارهای کامپیوتری به‌وسیله اجزای ساده منطقی از دیگر توانمندی‌های این دانشجویان خواهد بود.

• طراحی و ساخت مدارهای واسط

نحوه ساخت مدارهایی که بتوانند کامپیوترها و سیستم‌های کامپیوتری متفاوت را (از جمله میکروپروسسورها، میکروکنترلرها و...) به یکدیگر متصل کنند

• طراحی و ساخت سیستم‌های بلادرنگ

سیستم‌های کامپیوتری که در حین انجام چند عمل مختلف، ضمانت می‌کنند اعمال خاصی در زمان‌های مشخص یا به تعداد مشخصی انجام خواهند شد.

• کنترل

برای مثال سیستم‌هایی که دما را کنترل می‌کنند. در این سیستم ورودی‌ها می‌توانند شدت کار دستگاه‌های خنک‌کننده و یا گرم‌کننده و خروجی هم می‌تواند دمای محیط باشد.

• میکروکنترلرها و سیستم‌های تعبیه شده

سیستم‌هایی که در آنها یک یا چند پردازشگر کامپیوتری یا میکروکنترلر تعبیه شده تا اعمال سیستم و قسمت‌های مختلف آن را کنترل کنند.

• VLSI

همان درس VLSI ای است که کارشناسان رشته مهندسی کامپیوترمهندسی کامپیوتر چیست؟ معرفی رشته کامپیوتر توسط اساتید شریفاین صفحه به معرفی کامل رشته کامپیوتر، اعم از دروس رشته کامپیوتر، درآمد رشته کامپیوتر، شغل های رشته کامپیوتر، گرایش ها و زیر شاخه های رشته کامپیوتر پرداخته است در طول تحصیل خود گذرانده‌اند؛ با این تفاوت که به‌صورت عمیق‌تر و لایه‌ای‌تری به آن پرداخته شده است.

• انتقال داده

دانشجوی کارشناسی ارشد معماری کامپیوتر، علاوه بر شناخت کافی از روش‌های انتقال داده و اطلاعات به سیستم‌های کامپیوتری و دیجیتال قادر خواهد بود که سیستم‌های بدیع و تازه‌ای را طراحی و پیاده‌سازی کند (که لازمه آن داشتن توانایی بسیار بالا در شناخت لایه‌های طراحی یک سیستم انتقال داده است).

اهمیت تمرکز سخت افزار و معماری کامپیوتر

معماری کامپیوتر یکی از حوزه‌های کلیدی و تخصصی در رشته مهندسی کامپیوتر به شمار می‌رود که نقش مهمی در توسعه فناوری‌های پیشرفته ایفا می‌کند. این شاخه علمی به مطالعه، طراحی و بهینه‌سازی ساختارهای سخت‌افزاری و معماری سیستم‌های رایانشی می‌پردازد. دانشجویانی که این گرایش را انتخاب می‌کنند، با مفاهیم عمیقی در زمینه طراحی پردازندهپردازنده (CPU) چیست؟ بررسی انواع، وظایف و کاربردهاسی پی یو قلب کامپیوتر و کامپیوتر قلب دنیای کنونی است، بنابراین در این صفحه به معرفی و بررسی سی‌پی‌یو یا همان پردازنده مرکزی (CPU) پرداخته‌ شده، و بطور کامل توضیح داده‌ایم که CPU از چه بخش هایی تشکیل شده و هر بخش چه وظایف و مشخصاتی دارد. ها، حافظهحافظه در کامپیوتر، همه چیز در مورد حافظه در معماری کامپیوتردر این مقاله به بررسی کامل حافظه در کامپیوتر، انواع حافظه در کامپیوتر، کش، روش‌های آدرس دهی کش، نگاشت آدرس و موارد دیگر می‌پردازیم ها، ارتباطات داخلی سیستم‌ها و سایر اجزای کلیدی سخت افزارسخت افزار چیست - بررسی اجزای اصلی سخت افزار کامپیوتردر این صفحه بررسی شده که سخت افزار چیست و سخت افزار کامپیوتر به زبان ساده معرفی شده است، همچنین به بررسی اجزای اصلی سخت افزار کامپیوتر پرداخته شده است آشنا می‌شوند. هدف اصلی این حوزه، ایجاد سیستم‌هایی است که از نظر عملکرد، کارایی انرژی و هزینه بهینه باشند.

کاربردهای تمرکز معماری کامپیوتر در جهان تکنولوژی

این رشته تخصصی در بسیاری از صنایع مدرن کاربرد دارد و نقشی اساسی در پیشرفت فناوری‌های امروز ایفا می‌کند. برخی از مهم‌ترین کاربردهای معماری کامپیوتر عبارت‌اند از:

• تولید تراشه‌های کامپیوتری: متخصصان معماری کامپیوتر در طراحی و توسعه تراشه‌های پیشرفته‌ای مانند پردازنده‌های مرکزی (CPU)، پردازنده گرافیکی (GPU)پردازنده گرافیکی (GPU) چیست؟ بررسی انواع، وظایف و کاربردهادر این مقاله به تاریخچه پردازنده گرافیکی، علت به وجود آمدن آن، انواع GPUها و همچنین مزایا و معایب هر یک متناسب با نیاز کاربران پرداخته‌ شده است  و شتاب‌دهنده‌های سخت‌افزاری (مانند FPGA و ASIC) فعالیت می‌کنند.
• مراکز داده و خدمات ابری: معماری کامپیوتر در طراحی و بهینه‌سازی زیرساخت‌های مراکز داده، از جمله سرورها و سیستم‌های ذخیره‌سازی، اهمیت زیادی دارد. این مراکز برای ارائه خدمات ابری و محاسبات گسترده به معماری‌های کارآمد نیاز دارند.
• اینترنت اشیااینترنت اشیا iot چیست ⚡️ اینترنت اشیا چیست به زبان سادهاین مقاله عالی معرفی کرده اینترنت اشیا iot چیست و چه کاربردی دارد و تاریخچه IoT، حوزه های کاربرد اینترنت اشیا و مزایا و معایب اینترنت اشیا را بررسی کرده (IoT): دستگاه‌های هوشمند و متصل به اینترنت نیازمند طراحی سخت‌افزارهای کوچک، کم‌مصرف و بهینه هستند که این امر از وظایف متخصصان معماری کامپیوتر است.
• هوش مصنوعی (AI): در حوزه هوش مصنوعی، طراحی سخت‌افزارهای تخصصی مانند شتاب‌دهنده‌های یادگیری عمیق (مانند TPU) از اهمیت بالایی برخوردار است. معماری کامپیوتر در بهبود سرعت پردازش و کاهش مصرف انرژی این فناوری‌ها تأثیرگذار است.
• بازی‌های ویدئویی و گرافیک کامپیوتری: طراحی پردازنده‌های گرافیکی و سیستم‌های پردازش موازی از دیگر کاربردهای مهم این حوزه محسوب می‌شود.
• سیستم‌های نهفته (Embedded Systems): در صنایعی مانند خودروسازی، تجهیزات پزشکی و الکترونیک مصرفی، طراحی سخت‌افزارهای کامپکت و کارآمد اهمیت بسیاری دارد.

دروس رشته سخت افزار معماری کامپیوتر

جزئیات دوره و واحدهای تحصیلی ارشد معماری کامپیوتر

طول دوره تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد معماری کامپیوتر به طور معمول ۲ سال (۴ نیم‌سال) است. بااین‌حال، اگر دانشجو در نیم‌سال نخست مجبور به گذراندن بیش از ۸ واحد جبرانی باشد، یک نیم‌سال به سنوات تحصیلی او افزوده می‌شود. در شرایطی خاص، مانند بیماری‌های جدی، حوادث غیرمنتظره که زندگی دانشجو را تحت‌تأثیر قرار داده یا مشکلاتی در مسیر اجرای پروژه (مانند عدم دسترسی به قطعات و یا تجهیزات موردنیاز که ناشی از کم‌کاری دانشجو نباشد)، امکان درخواست تمدید سنوات وجود دارد. این درخواست باید توسط دانشجو ارائه شده و پس از پذیرش استاد راهنما و معاون تحصیلات تکمیلی دانشکده، برای تصمیم‌گیری به اداره آموزش دانشگاه ارسال گردد. در چنین مواردی، یک نیم‌سال و در شرایط بسیار خاص حداکثر دو نیم‌سال به دوره تحصیلی اضافه می‌شود. در صورت رسیدن به نیم‌سال ششم، نمرات دانشجو به‌صورت "قبول" یا "رد" (Pass/Fail) در کارنامه ثبت خواهد شد.

ارائه عنوان پروژه

دانشجویان موظف‌اند حداکثر تا پایان نیم‌سال دوم و پیش از آغاز نیم‌سال سوم، عنوان پروژه کارشناسی ارشد خود را به ثبت برسانند. شرط ثبت‌نام در واحد پروژه، داشتن معدل کل حداقل ۱۴ است. درصورتی‌که این شرط محقق نشود، دانشجو باید در نیم‌سال بعد، پس از کسب معدل موردنیاز، پروژه و سمینار خود را انتخاب کند یا گرایش خود را به حالت آموزش‌محور تغییر دهد.

واحدهای دوره و جزئیات دروس

تعداد کل واحدهای موردنیاز برای فارغ‌التحصیلی به نوع دوره بستگی دارد:

- دوره پژوهش‌محور: ۲۹ واحد

- دوره آموزش‌محور: ۳۲ واحد

دروس اصلی (تخصصی)

- تعداد واحد: ۲۱ واحد

- توضیحات: هیچ‌یک از دروس اصلی اجباری نیستند. دانشجویان باید حداقل ۱۸ واحد از دروس تخصصی گرایش معماری کامپیوتر را انتخاب کنند. یک درس اختیاری می‌تواند از میان دروس سایر گرایش‌های دانشکده یا حتی سایر دانشکده‌ها، با تأیید استاد راهنما، انتخاب شود تا مجموع واحدهای دروس اصلی به ۲۱ واحد برسد.

در موارد خاص، اگر پیشبرد پروژه کارشناسی ارشد نیازمند گذراندن درس اختیاری دوم از سایر گرایش‌ها باشد، دانشجو باید درخواست خود را به گروه معماری کامپیوتر ارائه دهد تا ثبت شود. این فرایند برای جلوگیری از مشکلات تطبیق دروس در زمان فارغ‌التحصیلی ضروری است.

سمینار

- تعداد واحد: ۲

- توضیحات: سمینار یکی از واحدهای الزامی است که دانشجو باید آن را مطابق برنامه درسی و با تأیید استاد راهنما بگذراند.

پروژه کارشناسی ارشد

- تعداد واحد: ۶

- توضیحات: پروژه کارشناسی ارشد یکی از بخش‌های اصلی دوره پژوهش‌محور است. درصورتی‌که دانشجو تصمیم به گذراندن دوره آموزش‌محور بگیرد و پروژه کارشناسی ارشد را انتخاب نکند، باید به‌جای آن سه درس سه‌واحدی از دروس تخصصی بگذراند. همچنین، در این حالت، دانشجو می‌تواند با تأیید استاد راهنما تا دو درس اختیاری از خارج از گرایش خود اخذ کند.

جمع کل واحدها

- پژوهش‌محور: ۲۹ واحد (۲۱ واحد دروس اصلی + ۲ واحد سمینار + ۶ واحد پروژه)

- آموزش‌محور: ۳۲ واحد (۲۱ واحد دروس اصلی + ۲ واحد سمینار + ۹ واحد دروس جایگزین پروژه)

نکات مهم درباره انتخاب واحد

• دانشجویان نمی‌توانند دروس مشابه یا معادل دروس کارشناسی‌ارشدی که قبلاً در مقطع کارشناسی گذرانده‌اند، مجدداً اخذ کنند.
• در نیم‌سال اول تحصیلی، اخذ دروس خارج از گرایش معماری کامپیوتر ممنوع است. دلیل این محدودیت آن است که هنوز پروژه و استاد راهنمای دانشجو مشخص نشده و ممکن است استاد راهنما در نیم‌سال‌های بعد، بر اساس نیازهای پروژه، دروس خاصی را پیشنهاد دهد.
• انتخاب و تأیید نهایی واحدهای درسی بر عهده استاد راهنما است. تا پیش از تعیین استاد راهنما، مدیرگروه مسئولیت هدایت دانشجو را بر عهده دارد. برای دانشجویان آموزش‌محور، مدیرگروه نقش استاد راهنما را ایفا می‌کند.

توضیحات تکمیلی درباره استاد راهنما

• پیش از تصویب پروژه کارشناسی ارشد، مدیرگروه به‌عنوان استاد راهنمای دانشجو عمل می‌کند و وظیفه تأیید واحدهای انتخابی دانشجو را بر عهده دارد.
• پس از تصویب پروژه، استاد راهنمای پروژه مسئولیت راهنمایی دانشجو در تمامی مراحل تحصیلی، از جمله انتخاب واحدها، را بر عهده خواهد داشت.
• در دوره آموزش‌محور، مدیرگروه به‌عنوان استاد راهنما شناخته می‌شود و تمامی هماهنگی‌ها از طریق او انجام می‌گیرد.

دستورالعمل برای اخذ دروس اختیاری

درصورتی‌که دانشجو نیاز به اخذ دروس اختیاری از سایر گرایش‌ها یا دانشکده‌ها داشته باشد، باید درخواست خود را همراه با دلایل مرتبط به گروه معماری کامپیوتر ارائه دهد. این درخواست پس از بررسی و تصویب، به ثبت خواهد رسید. عدم رعایت این دستورالعمل ممکن است در زمان تطبیق دروس برای فارغ‌التحصیلی مشکلاتی ایجاد کند.

این ساختار منعطف و جامع به دانشجویان امکان می‌دهد مسیر تحصیلی خود را بر اساس اهداف پژوهشی و حرفه‌ای‌شان طراحی کنند، درحالی‌که قوانین و الزامات دوره، نظم و هماهنگی لازم را حفظ می‌کند.

دروس اصلی ارشد معماری کامپیوتر

توجه: دانشجویان باید تا آذرماه، استاد راهنمای خود را با تحقیق و مشورت انتخاب کنند؛ سپس تا خرداد سال بعد پروپوزال خود را ارائه و پس از تصویب، در ترم سوم در درس سمینار مرتبط ثبت‌نام کنند (مگر در موارد مرخصی یا جبرانی). دانشجویان آموزش‌محور موضوع سمینار را با توافق استاد انتخاب می‌کنند. تاخیر در پروژه، پایان‌نامه و تسویه‌حساب، مشمول جریمه خواهد شد.

دروس جبرانی ارشد معماری کامپیوتر

• اگر گذراندن واحدهای جبرانی برای دانشجو الزامی باشد، او باید تا پایان سال اول تحصیلی، حداکثر از جدول ۳، این واحدها را اخذ کند. دروس جبرانی شامل دروس ضروری است که دانشجو در دوره کارشناسی نگذرانده و بر اساس جدول ۳ توسط مدیرگروه مشخص می‌شود.
• اخذ ۸ واحد جبرانی یا بیشتر می‌تواند حداکثر یک نیمسال تحصیلی به سنوات دانشجو اضافه کند. نمره حداقلی برای دروس جبرانی ۱۲ است و این دروس در محاسبه معدل تأثیری ندارند.

جمع‌بندی

رشته ارشد معماری کامپیوتر با ارائه دروس تخصصی و عملی، دانشجویان را برای طراحی و بهینه‌سازی سیستم‌های سخت‌افزاری پیشرفته، از جمله معماری کامپیوتر، VLSI، سیستم‌های بلادرنگ و میکروکنترلرها، آماده می‌کند. این حوزه با تمرکز بر فناوری‌های نوین، نقش مهمی در توسعه صنایع مدرن ایفا می‌نماید.

مطالب مرتبط

همه مقالات

فیلم‌های آموزشی معماری کامپیوتر

چارت درسی رشته علوم کامپیوتر

پکیج کنکور ارشد کامپیوتر

مهندسی کامپیوتر دانشگاه کاشان