همواره به ما می‌گویند اگر بخواهیم خوشبخت و شاد باشیم، باید در «حال» زندگی کنیم؛ اما آیا به‌راستی میتوان بدون لحاظ کردن آینده و برنامه‌ریزی مناسب برای آن به موقعیت خوبی در زمان حال دست یافت؟ به نظر می‌رسد چنین چیزی کمی دور از ذهن باشد. حال اینکه در جوامع صنعتی امروز، داشتن مهارت و شغل مطلوب و مناسب، خود مطلبی اساسی و پر اهمیت است که بر وضعیت افراد چه در حال و چه در آینده تأثیر چشمگیری دارد و البته رفتن به سوی آن آگاهی خاص خود را می‌طلبد.
هرچند در مقاله پیش رو قصد نداریم از تصویری کلی آغاز کنیم و همه شاخه‌ها را بررسی کنیم: فرض بر این است که وقتی وارد این سایت شده‌اید، یعنی رشته کامپیوتر را برای تحصیل یا اشتغال انتخاب کرده‌اید یا دست‌کم در حال بررسی آن هستید؛ در این مقاله همانطور که از عنوانش پیداست، به «آینده رشته کامپیوتر» پرداخته‌ایم. پس با ما همراه باشید تا این موضوع را از جهات مختلف موشکافی کنیم.
بدون شک واژه «آینده» به خودیِ خود خیلی کلی است و بسیاری از موارد را دربر می‌گیرد. در واقع بستگی دارد از چه جنبه‌ای به آینده رشته کامپیوتر نگاه کنیم. اجازه دهید ابتدا تغییرات ماهوی خود کامپیوتر و اجزای اصلی آن، یعنی سخت‌افزار و نرم‌افزار را بررسی کنیم.
آینده کامپیوترها و اجزای اصلی آنها
رشته کامپیوتر و زیرشاخه‌های آن از جمله مهندسی کامپیوتر، علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات (IT یا آی‌تی) در دنیایی که وابستگی اقتصادش روزبهروز به فناوری و کامپیوتر بیشتر می‌شود، جایگاه مهمتری پیدا می‌کنند. در طی چنین فرایندی، قدرت و پیچیدگی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری کامپیوترها هم با سرعت خیره‌کننده‌ای افزایش می‌یابد. از طرفی شاید بتوان گفت چنین شتابی در تغییرات، پیش‌بینی آینده را کمی مبهم می‌سازد، اما از سوی دیگر شکی نیست که کامپیوترها نقش به‌سزایی در آینده ایفا خواهند کرد.
تغییرات سخت افزاری کامپیوتر ها در آینده
معماری سنتی کامپیوترها به دهه 20 میلادی بازمی‌گردد، یعنی زمانی که به کامپیوترهای بزرگ (Mainframe ها) با کارت پانچ و نوارهای کاغذی برنامه می‌دادند. از زمان ابداع کامپیوتر، پردازنده‌ها عملیات ترتیبی را با اطلاعات دودویی (باینری یا Binary) انجام می‌داده‌اند. واحد پردازش مرکزی یا CPU در کامپیوترهای قدیمی، بیت‌های داده‌ها را به کمک حافظه اصلی پردازش می‌کرد تا اعمال ساده و اصلی نظیر جمع، تفریق، تقسیم و ضرب را به انجام برساند.
در طول سال‌ها، سرعت و توان پردازش کامپیوترها به‌طور فزاینده‌ای زیاد شد. جالب است بدانید شش ماه طول می‌کشید تا قدرتمندترین کامپیوتر دهه 40 میلادی، همان نتیجه‌ای را بدست دهد که کامپیوترهای امروزی در عرض چند ثانیه در اختیارمان قرار می‌دهند.
چون روند رشد فناوری شیب بسیار تندی دارد و تغییرات‌اش نمایی است، شاید پیش‌بینی آینده حتی نه‌چندان دور کمی دشوار باشد. کامپیوترهای پیشرفته امروزی تصاویر سه‌بعدی بازی‌ها و انیمیشن‌ها را در لحظه پردازش می‌کنند. فناوری سخت‌افزاری آینده به سمت‌و‌سوی رایانش کوانتومی خواهد رفت، یعنی سخت‌افزارهایی طراحی و استفاده خواهد شد که داده‌های بسیاری را به‌طور همزمان پردازش کنند.
چون فناوری کامپیوترها از قسمت ابتدایی و تقریباً صاف منحنی نمایی فراتر رفته و به بخش عمودی آن نزدیک می‌شود، میتوان انتظار داشت که تغییرات اساسی در راه باشد. از‌این‌رو شکی نیست که مهندسان سخت‌افزار در آینده با فناوری پیچیده‌تری سر‌و‌کار داشته باشند و آینده رشته کامپیوتر از این حیث هم تحت تأثیر قرار بگیرد.
تغییرات نرم افزاری کامپیوترها در آینده
یکی از جنبه‌های اصلی علوم کامپیوتر، مفهوم تکرار (reuse) است که برنامهنویسان سراسر دنیا را قادر می‌سازد با اشتراک کدهای استاندارد، با یکدیگر کار کنند و کتابخانه‌ها و ابزارهای مفیدی در اختیار همگان بگذارند. مهندسی نرم‌افزار از برنامه‌نویسی شی‌گرا (Object-oriented programming یا OOP) که به دهه 80 میلادی برمی‌گردد به یادگیری ماشین (Machine learning) و اسکریپت‌نویسی (Scripting) تغییر ماهیت داده است. این موضوع استانداردهای این حوزه را نیز دستخوش تغییر کرده و در آینده نیز تغییراتی در مسیر برنامهنویسان ایجاد خواهد کرد. ازآنجاکه کتابخانه‌ها و ابزارهای این چنینی کدنویسی و درک کد را راحت‌تر می‌سازد، در آینده میتوان نرم‌افزارها را نیز ساده‌تر و با سرعت بیشتر تولید و بهره‌برداری کرد.
نرخ رشد رشته کامپیوتر
بنا به اطلاعات اداره آمار کار (Bureau of Labor Statistics) ایالات متحده، رشته کامپیوتر تا سال 2028 رشدی 21 درصدی را تجربه خواهد کرد و بنابراین یکی از پر رشدترین حرفه‌ها در اقتصاد جهانی است. وضعیت استخدام برنامهنویسان نیز با تغییر مواجه خواهد شد، چراکه کسب‌و‌کارها افراد خارجی با مهارت کمتر را برای انجام کارهای روتین و معمولی به خدمت در می‌آورند و افراد خبره برای مشاغل برتر در شرکت‌های بزرگ به رقابت می‌پردازند. اغلب مشاغل در آینده نزدیک به دانش برنامه‌نویسی کامپیوتر نیاز خواهند داشت و با پیشرفت فناوری، مهارت‌های لازم برای مشاغل مهندسی نرم‌افزار تغییرات عمده‌ای خواهد کرد. به نظر می‌رسد آینده رشته کامپیوتر در سال‌های پیش رو روشن باشد و جایگاه این حوزه مهمتر، پیچیده‌تر و تخصصی‌تر گردد.
نرخ بیکاری رشته کامپیوتر
با پیچیده‌تر شدن رشته کامپیوتر در آینده، کار برنامهنویسان نیز تخصصی‌تر خواهد شد. ازآنجاکه هوش مصنوعی (Artificial Intelligence یا AI) به‌قدری پیشرفته می‌شود که از پس کارهای روتین برآید، بسیاری از کارها خودکار خواهند شد. همچنان به وجود برنامهنویسان نیاز خواهد بود تا وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها را به کمک نرم‌افزارهای هوشمند ایجاد کنند، اما تیم‌هایی که روی پروژه‌های ساده کار می‌کنند، به نفرات کمتری نیاز خواهند داشت.
البته نمی‌توان چندان دقیق در این خصوص نظر داد، اما امر مسلم این که نمی‌توان کامپیوتر را از بسیاری از حوزه‌های کاری جدا کرد و البته روز به روز هم پیوند آن با زندگی بشر بیشتر و بیشتر می‌شود؛ بنابراین آینده بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر روشن است و اگر مهندسان کامپیوتر، فارغ از گرایش تحصیلی، مهارت‌های لازم را کسب کنند، آینده شغلی مطمئنی انتظارشان را خواهد کشید.
در بخش‌های بعدی مقاله آمار و ارقامی ارائه می‌کنیم که نرخ رشد بازار کار رشته کامپیوتر را در برخی از کشورها بررسی کرده است که البته میتوان از آن هم به‌نوعی نتیجه گرفت که مهندسان کامپیوتر در آینده هم بیکار نخواهند ماند.
مهاجرت به واسطه رشته کامپیوتر
بسیاری از افراد به رشته تحصیلی به چشم پلی برای مهاجرت نگاه می‌کنند که بسته به شرایط می‌تواند مسیری منطقی، مناسب و آینده‌دار پیش رویشان قرار دهد و زندگی‌شان را متحول سازد. در سال‌های اخیر شاهد این بوده‌ایم که فارغ‌التحصیلان رشته کامپیوتر و متخصصان این حوزه جزء گروه‌هایی بوده‌اند که توانسته‌اند چه برای مهاجرت تحصیلی و چه برای مهاجرت کاری، از حوزه‌ای که برای تحصیل و اشتغال برگزیده‌اند، به‌خوبی بهره بگیرند. تکرار مکررات است اگر بگوییم علت این موضوع کاربرد گسترده و بازار کار خوب رشته کامپیوتر در حال حاضر است. شایان ذکر است با مراجعه به مقاله بازار کار رشته کامپیوتربررسی بازار کار رشته کامپیوتر بصورت 0 تا 100 و با تمام جزئیات
در این صفحه به بازار کار رشته کامپیوتر، درآمد و مسائل پیرامون مشاغل مرتبط با رشته کامپیوتر در ایران و جهان و چشم اندازهای آن پرداخته‌ایم. از همه جوانب این مطلب آگاه خواهید شد.
در ادامه مقاله به‌تفصیل پیرامون چشم‌انداز آینده بازار کار رشته کامپیوتر در بازار ایران و جهان صحبت کرده‌ایم. علاوه بر مطالبی که در پی می‌آید، می‌توانید به مقاله مهاجرت رشته کامپیوتربررسی مهاجرت رشته کامپیوتر و مهندسان کامپیوتر
در این صفحه رشته کامپیوتر برای مهاجرت، بهترین کشورها برای مهاجرت کامپیوتر و همچنین مراحل گام به گام اپلای و مهاجرت کامپیوتر به طور جامع بررسی شده است مراجعه و اطلاعات جامعی در این زمینه کسب کنید.
آینده شغلی رشته کامپیوتر در بازار کار ایران و جهان
قطعاً مهم است بدانید تحصیل در رشته‌ای خاص چه آینده‌ای برایتان رقم خواهد زد. در ادامه ابتدا بازار کار رشته کامپیوتر در ایران و سپس در برخی از کشورهای دنیا را بررسی خواهیم کرد.
درآمد رشته کامپیوتر
همانطور که در ادامه خواهید دید، رشته کامپیوتر در بسیاری از کشورها جزو مشاغل پردرآمد محسوب می‌شود و البته فرصت‌های شغلی خوبی هم در انتظار متخصصان این حوزه است. با توجه به اینکه پیش‌بینی می‌شود در آینده بازار کار این رشته شاهد رشد باشد، بنابراین درآمد متخصصان و افراد خبره این حوزه نیز افزایش خواهد یافت. در ادامه رقم درآمد مربوط به این رشته را در برخی از کشورها ذکر کرده‌ایم و البته میزان رشد پیش‌بینی‌شده‌اش را نیز آورده‌ایم.
در میان مشاغل کامپیوتر، طراحان و توسعه‌دهندگان نرم‌افزار، دانشمندان علم داده و مدیران امنیت شبکه و اطلاعات بالاترین میزان حقوق دریافتی را دارند که سالیانه مبلغی بین 115,197 تا 139,099 دلار است.
آینده و درآمد رشته کامپیوتر در بازار کار ایران
بازار کار رشته کامپیوتر در ایران در حال حاضر نظیر اغلب کشورهای دنیا داغ است. آمار و ارقام دقیقی نیافتیم که بتوان طبق آنها در مورد آینده نظر داد، اما با توجه به رشد جهانی و نیاز روزافزون به کامپیوتر در همه امور، به‌نظر می‌رسد آینده رشته کامپیوتر در ایران هم وضعیت خوبی داشته باشد.
از مشاغل رایج رشته کامپیوتر در ایران میتوان به طراحی و توسعه نرم‌افزار، مدیر پروژه‌های نرم‌افزار، مدیریت پایگاه داده، برنامه‌نویسی اپلیکیشن‌های موبایل، مدیر و پشتیبان شبکه، طراحی صفحات وب، تولید محتوا، برنامه‌نویسی بک‌اند و فرانت‌اند، کارشناس سئو، مهندسی امنیت اطلاعات، مدرس دانشگاه، عضو هیئت علمی و... اشاره کرد.
از طرفی بسیاری از کسب‌و‌کارهای خارجی با بهره‌گیری از کامپیوتر، تجارت‌شان را رونق داده‌اند، از‌این‌رو در خارج از کشور نیز فرصت‌های شغلی مناسبی با شرایط و درآمد خوب برای متخصصان حوزه کامپیوتر وجود دارد.
تقریباْ تمام مشاغل کامپیوتر جزء پردرآمدترین شغل‌های دنیا محسوب می‌شوند و در برخی از کشورها مهندسین کامپیوتر بعد از پزشکان، بالاترین میزان درآمد را دارند.
آینده و درآمد رشته کامپیوتر در بازار کار ترکیه
اوضاع اقتصادی کشور ترکیه چندان چنگی به دل نمی‌زند، اما می‌تواند پلی برای ورود به بازار کار بین‌المللی در حوزه کامپیوتر و آی‌تی باشد. مهم است بدانید نرخ بیکاری در این کشور از اتحادیه اروپا بیشتر است؛ البته رشته کامپیوتر و آی‌تی در این کشور جزو مشاغل پردرآمد و آینده‌دار هستند. بنا به اطلاعات وبسایت Salary Expert، درآمد مهندسان کامپیوتر در کشور ترکیه از 137.502 تا 244.027 لیر در سال متغیر است و تا سال 2027، شاهد 205 درصد رشد خواهد بود.
آینده و درآمد رشته کامپیوتر در بازار کار آلمان
کشور آلمان اقتصاد قوی در سطح اتحادیه اروپا و همچنین جهان دارد و از مقاصد محبوب افراد برای کار و زندگی است. آلمان کشوری صنعتی است و حضور شرکت‌هایی غول‌هایی همچون زیمنس (Siemens)، بی ام وِ (BMW)، دایملر (Daimler)، بوش (Bosch) و... در این کشور، گواهی بر این مدعاست.
نرخ بیکاری آلمان از بسیاری از کشورها کمتر است. بنا به اطلاعات اداره آمار کار (Bureau of Labor Statistics) و نیز مؤسسه تحقیقات اقتصادی (Economic Research Institute) ایالات متحده، آلمان به‌لحاظ درآمد مهندسان کامپیوتر و آی تی جزو ده کشور برتر دنیاست. طبق اطلاعات وبسایت Salary Expert، درآمد مهندسان کامپیوتر در کشور آلمان از 60.881 تا 108.047 یورو در سال متغیر است و تا سال 2027، شاهد 10 درصد رشد خواهد بود.
آینده و درآمد رشته کامپیوتر در بازار کار حوزه اسکاندیناوی (سوئد، نروژ، دانمارک و فنلاند)
سوئد، نروژ، دانمارک و فنلاند، یعنی کشورهای حوزه اسکاندیناوی، به‌لحاظ کیفیت زندگی و خدماتی که به شهروندان خود ارائه می‌کنند، زبانزد هستند. بنا به اطلاعات اداره آمار کار (Bureau of Labor Statistics) و نیز مؤسسه تحقیقات اقتصادی (Economic Research Institute) ایالات متحده، به‌ترتیب دانمارک، نروژ، سوئد و در آخر فنلاند، رتبه‌های زیر 12 را به‌لحاظ حقوق مهندسان کامپیوتر و آی تی در دنیا به خود اختصاص داده‌اند.
برای نمونه اطلاعات وبسایت Salary Expert را در خصوص درآمد مهندسان کامپیوتر در کشور سوئد در نظر بگیرید که از 453.226 تا 804.345 کرون در سال متغیر است و تا سال 2027، شاهد 9 درصد رشد خواهد بود. حضور شرکت‌های ولوو (Volvo)، اسپاتیفای (Spotify)، کلارنا (Klarna)، اریکسون (Ericsson) در حوزه‌های خودروسازی، مدیا، فناوری مالی و مخابرات در کشور سوئد از این خبر می‌دهند که مهندسان حوزه‌هایی نظیر هوش مصنوعی، توسعه نرم‌افزار، علوم داده، شبکه و... در بازار کار این کشور جایگاه خوبی خواهند داشت.
آینده و درآمد رشته کامپیوتر در بازار کار انگلستان
انگلستان جزو کشورهای پیشرفته است و نرخ بیکاری پایینی دارد. از طرف دیگر نام این کشور را بنا به اطلاعات اداره آمار کار (Bureau of Labor Statistics) و نیز مؤسسه تحقیقات اقتصادی (Economic Research Institute) ایالات متحده در فهرست هشت کشور پولساز برای متخصصان رشته‌های کامپیوتر و آی تی مشاهده می‌کنیم. همچنین طبق اطلاعات وبسایت Salary Expert، درآمد مهندسان کامپیوتر در کشور انگلستان از 44.468 تا 78.918 پوند در سال متغیر است و تا سال 2027، شاهد 10 درصد رشد خواهد بود.
آینده و درآمد رشته کامپیوتر در بازار کار کانادا
بنا به اطلاعات اداره آمار کار (Bureau of Labor Statistics) و نیز مؤسسه تحقیقات اقتصادی (Economic Research Institute) ایالات متحده، کانادا به‌لحاظ درآمد مهندسان کامپیوتر و آی تی در فهرست پنج کشور اول دنیا قرار می‌گیرد. طبق اطلاعات وبسایت Salary Expert، درآمد مهندسان کامپیوتر در کشور کانادا از 84.388 تا 149.764 دلار کانادا در سال متغیر است و تا سال 2027، شاهد 10 درصد رشد خواهد بود.
آینده و درآمد رشته کامپیوتر در بازار کار آمریکا
وجود شرکت‌های مهم فناوری نظیر آمازون (Amazon)، مایکروسافت (Microsoft)، اپل (Apple)، گوگل (Google)، اوراکل (Oracle)، تسلا (Tesla)، سیسکو (Cisco) و... در ایالات متحده آمریکا یکی از دلایلی است که این کشور به‌گفته اداره آمار کار (Bureau of Labor Statistics) و نیز مؤسسه تحقیقات اقتصادی (Economic Research Institute) همین کشور در صدر جدول درآمد مهندسان کامپیوتر و آی تی قرار دارد. البته طبق اطلاعات وبسایت Salary Expert، درآمد مهندسان کامپیوتر در کشور آمریکا از 80.864 تا 143.511 دلار در سال متغیر است و تا سال 2027، شاهد 11 درصد رشد خواهد بود.
آینده و درآمد رشته کامپیوتر در بازار کار استرالیا
کشور استرالیا به‌لحاظ درآمد مهندسان کامپیوتر و آی تی به‌گفته اداره آمار کار (Bureau of Labor Statistics) و نیز مؤسسه تحقیقات اقتصادی (Economic Research Institute) ایالات متحده، در میان هفت کشور برتر قرار می‌گیرد. طبق اطلاعات وبسایت Salary Expert، درآمد مهندسان کامپیوتر در کشور استرالیا از 99.188 تا 176.030 دلار استرالیا در سال متغیر است و تا سال 2027، شاهد 13 درصد رشد خواهد بود. نرخ بیکاری در استرالیا از نیوزیلند بالاتر است، اما اخذ ویزای کار آن سادگی بیشتری دارد و بازار کار رشته کامپیوتر در این کشور آینده خوبی دارد.
امنیت شغلی رشته کامپیوتر
نقش فناوری در دنیای مدرن امروز بر هیچ‌کس پوشیده نیست و کامپیوتر به‌واسطه قدرت پردازش و محاسبه‌اش از هسته‌های اصلی انواع فناوری‌های مختلف است. سرعت پیشرفت فناوری نیز خود مساله بسیار مهمی است که نمی‌توان به‌راحتی از کنار آن عبور کرد؛ اگر ده سال پیش را ملاک مقایسه قرار دهید، خواهید دید که چقدر ابزارهای مبتنی بر کامپیوتر و رایانش شرایط زندگی امروز را تحت تأثیر قرار داده‌اند. توجه‌تان را به آمار زیر جلب می‌کنیم:
- تعداد ابزارهای هوشمندی که داده‌ها را جمع‌آوری و تحلیل می‌کنند و به اشتراک می‌گذارند، تا سال 2030 به 50 میلیارد عدد خواهد رسید،
- ظرفیت پردازش و محاسبه کامپیوترها، هر 18 ماه دو برابر می‌شود،
- 5 میلیارد نفر از اینترنت استفاده می‌کنند،
- تا سال 2030، 500 میلیارد دستگاه به اینترنت متصل خواهند شد،
- در سال 2022 حدود 63 درصد مردم دنیا از اینترنت بهره می‌برند.
شاهد این هستیم که روزبهروز نقش کامپیوترها در زندگی انسان پر رنگ‌تر می‌شود و بنابراین رشد بازار کار رشته کامپیوتر در آینده نیز اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
آینده رشته کامپیوتر برای خانم‌ها
بانوان هر روز، به‌ویژه در فضای کاری حضور پر رنگ‌تری پیدا می‌کنند. البته اینکه تصور افراد و فرهنگ عمومی جوامع هم در خصوص کار کردن خانم‌ها تغییرات زیادی داشته است، در این موضوع بی‌تأثیر نیست. همچون بسیاری از شاخه‌ها و مهارت‌های دیگر، علوم کامپیوتر و مشاغل مربوط به آن هم تا حدود زیادی به جنسیت ربطی ندارد و آقایان یا خانم‌ها در این زمینه بر یکدیگر برتری خاصی ندارند؛ به نظر می‌رسد در آینده شرایط از این هم برای خانم‌ها مساعدتر باشد و بتوانند به‌راحتی شغل مورد علاقه‌شان را پیگیری کنند.
آینده رشته کامپیوتر هنرستان (فنی حرفه ای و کاردانش) و دبیرستان
شاید بتوان دبیرستان و هنرستان را از منظر هدف‌شان از آموزش از یکدیگر جدا کرد. فارغ‌التحصیلان دبیرستان بیشتر نگاهی نظری دارند؛ با ورود به فضای دانشگاه، پیمودن مقاطع بعدی و ارائه نظریه‌های جدید، مرزهای علم را در دنیای رشته‌شان جابجا می‌کنند. اما هنرستانی ها (فارغ التحصیلان رشته های فنی و حرفه ای و کاردانش) بر عمل تمرکز دارند و نگاه‌شان چندان تئوریک نیست. هرچند ممکن است شرکت‌ها و سازمان‌ها بسته به نوع کسب‌و‌کارشان به دنبال شخصیت‌های متفاوتی برای جایگاه‌های شغلی مختلف باشند، اما عموماً در بازار کار به‌دنبال تخصص و مهارت افراد هستند. بنابراین فارغ‌التحصیلان هر دوی این نظام‌های آموزشی به‌لحاظ رشد بازار کار و جایگاه‌های شغلی، آینده یکسانی پیش رو دارند.
ابزارها و مهارت های مورد نیاز رشته کامپیوتر در آینده
امروزه در دنیای کامپیوتر بسته به حوزه فعالیت‌تان از ادوات و ابزارهای عمومی نظیر پیچ‌گوشتی، انبردست، سیم‌چین، هویه، مولتی‌متر، اسیلوسکوپ، مدار الکتریکی گرفته تا خود کامپیوتر (به شکل کامپیوتر شخصی، لپ‌تاپ یا تلفن هوشمند) تا فناوری‌هایی نظیر Git و Github، IDEهای مختلف، Stack Overflow، ابزارهای اشکال‌زدایی و... استفاده خواهید کرد.
این‌طور به‌نظر می‌رسد که در آینده، قرار است بسیاری از این ابزارها، به‌ویژه موارد نرم‌افزاری، ساده‌تر و هوشمندتر شوند؛ چراکه هوش مصنوعی از پس بسیاری از امور روتین بر خواهد آمد و این خود تحولی در دنیای کامپیوتر به‌شمار می‌رود. هرچند برخی ابزارها مثل Git که برای کنترل نسخه به‌کار می‌رود یا IDEها که محیط‌های برنامه‌نویسی هستند و بسیاری از زبان‌های برنامه‌نویسی و کتابخانه‌های مربوطه را پشتیبانی می‌کنند، احتمالاً همچنان جزو ادوات لازم برای کار مهندسان کامپیوتر باقی بمانند.
نمی‌توان چگونگی تغییر زبان‌های برنامه‌نویسی در آینده را پیش‌بینی کرد، اما به‌هرحال آنها هم جزو موارد بسیار مهمی هستند که متخصصان حوزه کامپیوتر باید بدانند و با آنها آشنا باشند. از میان مهمترین زبان‌های برنامه‌نویسی حال حاضر، چند مورد را در ذیل آورده‌ایم (البته در نگاه تخصصی‌تر، همه این موارد زبان برنامه‌نویسی نیستند، بلکه برخی از آنها زبان Markup و برخی زبان Scripting به‌شمار می‌روند، اما هدف در اینجا صرفاً آشنایی است):
- پایتون – Python
- جاوا – Java
- C++
- C#
- جاوا اسکریپت – Javascript
- پی‌اچ‌پی – PHP
- آر – R
- SQL
- HTML
مشاغل رشته کامپیوتر پس از فارغ التحصیلی
مسلماً مهم است بدانید وقتی در زمینه‌ای تخصص پیدا می‌کنید و آماده ورود به بازار کار هستید، چه مشاغلی انتظارتان را می‌کشد. آیا شغل دولتی خواهید داشت؟ یا در شرکت‌های خصوصی مشغول به کار می‌شوید؟ یا اصلاً قرار نیست برای کسی کار کنید و امکان کارآفرینی دارید؟ یادتان باشد در هر کجا که سرک بکشید، به مهارت و دانش متخصصان رشته کامپیوتر و فناوری اطلاعات (IT) نیاز است؛
به‌نوعی میتوان گفت دست‌تان برای انتخاب باز است و بستگی به خودتان دارد که چه محیط و شرایطی را برای کار کردن برگزینید. اگر به‌دنبال مصادیق عینی عناوین شغلی هستید، خوب است متذکر شویم تعدادشان آنقدر زیاد است که از شما دعوت می‌کنیم در این راستا به مقاله مشاغل رشته کامپیوترمعرفی و بررسی مشاغل رشته کامپیوتر
در این صفحه تمامی شغل‌های رشته کامپیوتر در ایران و خارج از کشور، شغل‌های رشته کامپیوتر برای خانم‌ها و شغل‌های پردرآمد رشته کامپیوتر و بهترین مشاغل رشته کامپیوتر در سال 2022 بررسی شده است. نگاهی بیندازید.
حوزه‌های مهم رشته کامپیوتر در آینده
در ادامه به فهرستی از مشاغل و تخصص‌های مرتبط با رشته کامپیوتر می‌پردازیم که پیش‌بینی می‌شود در آینده بسیار پرکاربرد باشند. این پیش‌بینی‌ها را با لحاظ مقالات آکادمیک و نوشته‌های بسیاری از متخصصان این حوزه، تاریخچه علوم کامپیوتر و شاخه‌هایی انجام داده‌ایم که بر توسعه متمرکز بوده‌اند.
هوش مصنوعی و یادگیری ماشین
هوش مصنوعی (AI) را یکی از محرک‌های اصلی انقلاب صنعتی چهارم می‌دانند. امروزه در منازل، خودروها، کسب‌و‌کارها و حتی در محیط عمومی میتوان کارکرد آن را دید. یادگیری ماشین (Machine Learning)، سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی را قادر می‌سازد که از داده‌ها بیاموزند و تصمیم‌گیری کنند. کارکردن در این حوزه‌ها معادل نوآوری در دنیای فناوری فرداست. بنابراین میتوان هوش مصنوعی و یادگیری ماشین را از مهمترین حوزه‌های آینده رشته کامپیوتر برشمرد. اگر از تفکر خلاقانه و تحلیل‌گرانه بهره می‌برید و قصد دارید اقتصاد جهان را متحول کنید، این شاخه برای شما مناسب است.
در خصوص مزیت‌های هوش مصنوعی میتوان موارد زیر را برشمرد:
- جلوگیری از بلایای طبیعی و سوانح رانندگی
- بهره‌گیری از اعضای هوشمند در بدن برای برداشتن بار بیشتر، انجام کارهای دقیق‌تر یا کمک به افراد معلول
- انجام جراحی‌های دقیق و بهبود زندگی انسان‌ها از این طریق
- امکان کاوش بیشتر و دقیق‌تر فضا و اعماق اقیانوس‌ها
برخی از مشاغل این حوزه به شرح ذیل هستند:
- مهندس یادگیری ماشین
- دانشمند داده
- پژوهشگر هوش مصنوعی
جایگاه‌های شغلی این حوزه عموما به کارشناسی یا کارشناسی ارشد رشته کامپیوتر یا زیرشاخه‌های آن و دانش کافی از زبان‌های برنامه‌نویسی نظیر پایتون (Python)، جاوا (Java) و آر (R) نیاز دارد.
رباتیک
این حوزه به پیشرفت رباتیک بر ساخت ربات‌هایی تمرکز دارد که بتوانند رفتارهای انسان را (در اموری نظیر ساخت خودرو تا جراحی) تکرار کنند. این شاخه نیز از شاخه‌های پراهمیت آینده رشته کامپیوتر به حساب می‌آید و با دانش کافی در این زمینه می‌توانید برنامه‌هایی بنویسید که به ربات‌های واقعی و مجازی در عملکرد بهینه‌شان کمک کند. اگر به رشته کامپیوتر، برق و مکانیک علاقه‌مندید و کارهای عملی را می‌پسندید، این رشته مناسب شماست.
برخی از مشاغل این حوزه عبارتند از:
- مهندس رباتیک
- تکنیسین رباتیک
- توسعه‌دهنده نرم‌افزار
جایگاه‌های شغلی این حوزه عموما به کارشناسی یا کارشناسی ارشد رشته کامپیوتر یا زیرشاخه‌های آن، رشته برق یا رشته مکانیک و دانش و تجربه کافی در استفاده از نرم‌افزار CAD و زبان‌های ++C یا پایتون نیاز دارد.
جرم‌شناسی رایانهای
این رشته به‌نوعی فصل مشترک رشته‌های حقوق و کامپیوتر است. به آن جرم‌شناسی داده یا دیجیتال هم می‌گویند و با کشف، بازیابی و تحلیل مدارک دیجیتالی سر‌و‌کار دارد که از کامپیوترها، شبکه‌ها و ابزارهای ذخیره‌سازی دیجیتال به‌دست می‌آید. در این حوزه می‌توانید در سازمان‌ها و نهادهای عمومی مشغول به فعالیت شوید یا کارآگاه خصوصی باشید. اگر طبعاً فردی کنجکاو هستید و به جرایم فضای مجازی یا اجرای قانون علاقه‌مندید، این حوزه برای شما مناسب است.
برخی از مشاغل این حوزه به قرار زیر هستند:
- متخصص جرایم دیجیتال
- بازرسی جرایم کامپیوتری
- تحلیل‌گر جرایم رایانهای
مشاغل مربوط به این حوزه به کارشناسی رشته کامپیوتر یا شاخه‌های مربوط به امنیت و مدارک معتبر مرتبط با جرم‌شناسی نیاز دارند.
امنیت رایانهای و هک اخلاقی
امنیت رایانهای همانطور که از اسمش برمی‌آید، با حفاظت از سیستم‌های کامپیوتری، شبکه‌ها، برنامه‌ها، تلفن‌های همراه و... در مقابل دسترسی غیرمجاز یا حملات دیجیتال سر‌و‌کار دارد. حملات سایبری هر روز بیشتر و گسترده‌تر می‌شوند و از‌این‌رو این حوزه هم از حوزه‌های پرکاربرد آینده رشته کامپیوتر به‌شمار خواهد رفت؛ هرچند در حال حاضر هم جزء شاخه‌های پرطرفدار و پردرآمد رشته کامپیوتر است.
هک اخلاقی یا متخصصان این حوزه که هکرهای «کلاه سفید» نام دارند یا در نگاهی کلی‌تر «هکتیویسم» نیز با اصول اخلاقی و خاص خود، سعی در حفاظت از منافع جمعی، دسترسی همگانی به اطلاعات و جلوگیری از تخریب اطلاعات یا سوءاستفاده از آن توسط هکرهای «کلاه سیاه» دارد. اگر مدام به این می‌اندیشید که چگونه از اتفاقات بد جلوگیری کنید و به‌طور روشمند به حل مسأله می‌پردازید، این شاخه مناسب شماست.
برخی از مشاغل این حوزه در ذیل آمده است:
- تحلیل‌گر امنیت اطلاعات
- مهندس سیستم
- مدیر امنیت رایانهای
جایگاه‌های شغلی این حوزه عموما به کارشناسی رشته کامپیوتر یا کارشناسی ارشد MBA در سیستم‌های اطلاعاتی و مدارک معتبری با عناوین متخصص امنیت سیستم‌های اطلاعاتی (CISSP) یا متخصص امنیت فضای ابری (CCSP) نیاز دارد.
طراحی بازی‌های رایانهای
هرچند طراحی بازی‌های رایانهای صنعت جدیدی نیست، اما به‌نظر می‌رسد تغییرات آن در آینده نیز ادامه داشته باشد. همچنان که بازی‌ها پیشرفته‌تر می‌شوند، شرکت‌های ساخت بازی به افراد خبره بیشتری در حوزه‌های طراحی و برنامه‌نویسی واقعیت مجازی، گرافیک، فیزیک بازی، شبکه و رابط کاربری نیاز پیدا خواهند کرد. اگر تفکر خلاقانه دارید و بازی‌های رایانهای برایتان جذاب است، این حوزه مناسب شماست.
برخی از عناوین شغلی این حوزه عبارتند از:
- توسعه‌دهنده بازی‌های رایانهای
- برنامه‌نویس
- متخصص پشتیبانی فنی
مشاغل این حوزه عموما به کارشناسی رشته کامپیوتر و دانش کافی زبان‌های ++C یا جاوا نیازمندند.
رایانش ابری
با ظهور فناوری رایانش ابری، شرکت‌ها دیگر نیاز ندارند برای تولید محصولات از سرور استفاده کنند. با رشد فضای ابری در دنیای امروز و البته در آینده، تقاضای کارفرمایان به متخصصان رایانش ابری، امنیت رایانهای، مدیریت پایگاه داده و معماری شبکه نیز افزایش خواهد یافت و از‌این‌رو، این حوزه نیز از جایگاه ویژه‌ای در آینده رشته کامپیوتر برخوردار است. اگر به نقش اینترنت در تحول کسب‌و‌کارها علاقه دارید، این شاخه را مد نظر قرار دهید.
برخی از عناوین شغلی این حوزه به شرح زیر است:
- مهندس فضای ابری
- معمار شبکه
- متخصص امنیت فضای ابری
برای حصول جایگاه شغلی در این حوزه به مدرک کارشناسی رشته کامپیوتر یا مدارک معتبری نظیر Google Cloud Platform (GCP)، Amazon Web Services (AWS)، Cisco یا Azure مایکروسافت نیاز خواهید داشت.
بیوانفورماتیک
این رشته، ریاضیات، بیولوژی و علوم کامپیوتر را تلفیق می‌کند تا بتوان داده‌های بیولوژیکی را بهتر تحلیل و درک کرد. متخصصان این رشته با ذخیره‌سازی، تحلیل و تفسیر کلان‌داده‌ها و به‌کارگیری الگوریتم‌های پیشرفته، از جریان روبه‌رشد داده‌های بیولوژیکی و فناوری کامپیوتر برای بهبود زندگی انسان بهره می‌گیرند. اگر تجزیه و تحلیل واقعیت، علم بیولوژی و همچنین کامپیوتر برایتان جذابیت دارد، بدانید که بیوانفورماتیک از شاخه‌های پرکاربرد رشته کامپیوتر در آینده خواهد بود.
بعضی از مشاغل این حوزه به شرح ذیل هستند:
- دانشمند بیوانفورماتیک
- دستیار محقق
- مهندس بیوانفورماتیک
برای کسب جایگاه شغلی در این حوزه به کارشناسی ارشد رشته کامپیوتر یا زیرشاخه‌های آن یا بیولوژی محاسباتی و نیز تخصص کافی در بهره‌گیری از زبان‌های پایتون، پرل (Perl) و آر نیاز دارید.
طراحی تجربه کاربری (UX)
این حوزه به رفتار و احساسات کاربران هنگام استفاده از محصول، خدمات یا سیستم ارتباط دارد. چه در مورد محصولات فیزیکی و چه در مورد اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارها، متخصصان این حوزه می‌کوشند با گردآوری و تحلیل داده‌ها، بهترین تجربه را در اختیار کاربر قرار دهند. قطعاً با مقایسه گذشته و زمان حال، متوجه تغییرات عمده‌ای می‌شوید که در این حوزه رقم خورده است؛ بنابراین قابل پیش‌بینی است که در آینده نیز این موضوع تا چه حد اهمیت دارد. اگر به رفتار انسان‌ها زیاد توجه می‌کنید و انسانی خلاق هستید، این شاخه برای شما مناسب است.
برخی از عناوین شغلی این حوزه عبارتند از:
- طراح تجربه کاربری
- مدیر محصول
- معمار اطلاعات
مشاغل این حوزه اغلب به مدرک کارشناسی رشته کامپیوتر یا رشته ارتباطات انسانی، روانشناسی، دانش طراحی و ابزارهای نمونه‌سازی نظیر Sketch، InVision یا AdobeXD نیاز دارند.
کلان داده
کسب‌و‌کارها اغلب نه‌تنها از داده استفاده می‌کنند، بلکه در آن غرق‌اند! آنقدر داده که ذهن انسان به‌تنهایی نتواند تحلیل کند. آمارها حاکی از آن است که حجم داده دنیا تا سال 2025 به 175 زتابایت خواهد رسید و بیشتر آن به فضای ابری منتقل خواهد شد. اینجاست که تحلیل کلان‌داده پا به عرصه وجود می‌گذارد.
این حوزه با گردآوری و تحلیل مجموعه داده‌های حجیم و استخراج اطلاعات مفید از دل آنها سر‌و‌کار دارد که به تصمیمات تجاری بهتری منجر شود. بی‌شک دنیای فردا از امروز هم بیشتر با داده‌ها درگیر است و بنابراین باید برای این حوزه جایگاه ویژه‌ای در آینده رشته کامپیوتر متصور شد. اگر به ریاضیات علاقه‌مندید و دوست دارید با حجم داده زیادی سرو‌کله بزنید، این حوزه مختص شماست.
تعدادی از عناوین شغلی این شاخه عبارتند از:
- دانشمند داده
- توسعه‌دهنده دیداری‌سازی داده
- مهندس هوش تجاری
این مشاغل عمدتاً به کارشناسی یا کارشناسی ارشد رشته کامپیوتر یا زیرشاخه‌های آن یا تخصص در علم داده و زبان‌هایی نظیر SQL، پایتون، جاوا و آر نیاز دارند.
اینترنت اشیا (IoT)
امروزه اشیای فیزیکی دنیا – از ترموستات‌ها و چراغ‌ها گرفته تا اسباب‌بازی‌ها و بلندگوها – به اینترنت متصل‌اند. اینترنت اشیا (IoT) به مجموعه این ابزارها و فناوری ارتباط آنها با دنیای دیجیتال ارتباط دارد. با افزایش اشیا «هوشمند» در دنیای آینده، نیاز به متخصصان این حوزه نیز بیش‌از‌پیش احساس خواهد شد تا آنها را طراحی کنند، توسعه دهند و به آنها برنامه بدهند. اگر به ابزارهای هوشمند علاقه دارید، قطعاً این حوزه برای شما جذاب خواهد بود.
بعضی از عناوین شغلی این حوزه عبارتند از:
- توسعه‌دهنده اینترنت اشیا
- طراح سیستم‌های تعبیه‌شده
- تحلیل‌گر آسیب‌پذیری
این مشاغل غالباً به کارشناسی رشته کامپیوتر، مدرک مرتبط با توسعه IoT یا فضای ابری و تخصص در Javascript و پایتون نیازمندند.
آموزش به کمک کامپیوتر
امروزه دوره‌های مربوط به حوزه آموزش در شاخه فناوری اطلاعات (IT) زیاد به چشم می‌خورد. البته بحث آموزش به کمک ادوات دیجیتال، به‌ویژه پس از همه‌گیری کووید-19، کارآیی خود را ثابت کرد و نشان داد میتوان در آینده هم روی آن حساب باز کرد.
هرچند با پیشرفته‌شدن نظام آموزشی، شاید نقش معلم‌ها و اساتید دیگر از حالت کنترل‌گری و سخنرانی خارج و به حالت مشاور و راهنما درآید. گذشته از این، بحث آموزش به کمک کامپیوتر می‌تواند تحصیلات عالی را نیز با سرعت بیشتر، هزینه کمتر و شاید کارآیی بهتر در اختیار علاقهمندان قرار دهد.
همچنین کنار گذاشتن کاغذ و قلم خود نکته‌ای حائز اهمیت است، چراکه می‌دانیم عدم تولید موارد این‌چنینی بی‌شک بر محیط زیست تأثیر مثبت خواهد داشت. حذف هزینه‌های رفت‌و‌آمد و البته آلودگی ناشی از آنها نیز خود مسأله مهمی است که در این زمینه باید به آن پرداخته شود. به نظر می‌رسد آموزش به کمک کامپیوتر در آینده، از فناوری‌هایی نظیر واقعیت مجازی، شبیه‌سازی سه‌بعدی و... بهره بگیرد.
معرفی رشته کامپیوتر
واژه رایانش هر نوعی از فناوری دیجیتال را دربر می‌گیرد که برای ایجاد، ذخیره‌سازی، انتقال، تبادل و استفاده از اطلاعات به کار می‌بریم. کسب‌و‌کارهای کوچک و بزرگ برای ایجاد راهبرد و رشد به این امر وابستگی دارند. رایانش و در قلب آن کامپیوترها، از موارد اساسی هستند که زندگی‌مان را ساده‌تر می‌سازند و آن را بهبود می‌بخشند: تلفن‌های همراه، فروشگاه‌های آنلاین، شبکه‌های اجتماعی و... همه‌و‌همه ابزارهایی هستند که زندگی امروزه ما را متحول کرده‌اند و بدون شک در آینده نیز بیش‌از‌پیش بر آن اثر خواهند داشت. بنابراین رشته کامپیوتر چه در دنیای امروز و چه در آینده از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
پیشرفت سامانه‌های الکترونیکی در دهه‌های اخیر به‌قدری پرشتاب بوده است که دانش کامپیوتر را روزبهروز گسترده‌تر و پیچیده‌تر سازد، حتی در این حد که برای شاخه‌های بسیار تخصصی هم تا مقاطع تحصیلی عالی، عنوان رشته‌ای وجود داشته باشد. اینجا قصد نداریم به تفصیل به جزئیات این مورد بپردازیم؛
صرفاً کافی است بدانیم در حال حاضر در مقطع کارشناسی تنها عناوین «علوم کامپیوتر (Computer Science)» برای مباحث بنیادی و «مهندسی کامپیوتر (Computer Engineering)» برای مباحث کاربردی تعریف شده. البته اشاره به توضیحات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در خصوص نقش و توانایی فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی کامپیوتر خالی از لطف نیست.
البته کسانی که میخواهند از شباهت‌ها و تفاوت‌های این دو رشته بیشتر بدانند، می‌توانند به تفاوت رشته مهندسی کامپیوتر و علوم کامپیوترراهنمای جامع انتخاب رشته کامپیوتر و علوم کامپیوتر در دانشگاه
در این مقاله رشته های مهندسی و علوم کامپیوتر معرفی شده و شباهت ها، تفاوت ها، شرایط تحصیل و آینده شغلی هر یک بررسی شده است مراجعه نمایند. پیشرفت روزافزون دنیای گسترده کامپیوتر مستلزم وجود افراد خبره‌ای است که دانش لازم را در این زمینه داشته باشند.
شرایط ورود به رشته کامپیوتر
ممکن است محبوبیت رشته کامپیوتر در بین دانش‌آموزان و دانشجویان دنیا و وابستگی تمام کسب‌و‌کارها به این پدیده و از طرفی شاخه‌های بسیار زیادی که دارد، شما را تا مرحله اقدام برای ورود به آن پیش برده باشد. حال اگر اهل سنجیدن جوانب گوناگون گام‌هایی هستید که در زندگی‌تان برمی‌دارید، لازم است این مهم را نیز مد نظر قرار دهید و از آن غافل نشوید؛
چراکه اگر شرایط لازم را برای ورود به رشته کامپیوتر یا هر رشته‌ای که به آن علاقه‌مندید، نداشته باشید، امکان موفقیت را از خودتان سلب خواهید کرد. پیشنهاد می‌کنیم در این خصوص مقاله شرایط ورود به رشته کامپیوتربررسی شرایط ورود به رشته کامپیوتر
در این مقاله شرایط ورود به رشته کامپیوتر از سال نهم از طریق هنرستان، سوابق تحصیلی و همچنین کنکور سراسری ریاضی پرداخته و مدارک لازم جهت ورود به این رشته و همچنین بازارکار و بهترین مشاغل از لحاظ محبوبیت و درآمد، بررسی شده است را از دست ندهید.
چه درس‌هایی باید برای ورود به رشته کامپیوتر قوی باشد؟
این موضوع با نگاه به برنامه تحصیلی مقطع کارشناسی رشته مهندسی کامپیوتر و کنکور به‌قدری اهمیت دارد که مقاله‌ای جداگانه برای آن تدوین کرده‌ایم. اگر تا اینجا همراهی‌مان کرده‌اید، یعنی قصدتان جدی است و توصیه می‌کنیم حتماً مقاله برای ورود به رشته کامپیوتر چه درس هایی باید قوی باشدبرای ورود به رشته کامپیوتر چه درس هایی باید قوی باشد
از دانش آموزان سال 9ام تا دانش آموزان هنرستانی، دانشجویان کاردانی و کاردانی به کارشناسی و دانشجویان مهندسی کامپیوتر به دنبال این پرسش هستند که متناسب با مقطعی که میخواهند وارد آن شوند در چه دروسی باید قوی باشند، در این مقاله به معرفی این دروس پرداخته شده است. را مطالعه نمایید.
بررسی آینده هر یک از شاخه های رشته کامپیوتر
رشته کامپیوتر دارای گرایش‌های مختلفی است که می‌توانید بسته به علاقه‌تان هر یک را انتخاب کنید و در راهش قدم بگذارید. به احتمال زیاد از ابتدای مقاله تا اینجای کار خودتان متوجه شده‌اید که چه حوزه‌ها و شاخه‌هایی از رشته کامپیوتر در دنیای امروز و آینده وضعیت بهتری دارند، هرچند گرایش‌های رشته کامپیوتر را به‌طور دقیق بررسی نکردیم. البته مقاله رشته کامپیوترمعرفی کامل رشته کامپیوتر- بررسی درآمد و شغل های رشته کامپیوتر
در این صفحه به بررسی و موشکافی رشته کامپیوتر اعم از بررسی بازار کار، گرایش‌ها، دروس و چارت درسی رشته کامپیوتر، میزان درآمد و حقوق فارغ التحصیلان این رشته و ادامه تحصیل در رشته کامپیوتر پرداخته شده است را به همین منظور برایتان تدارک دیده‌ایم.
آینده رشته کامپیوتر نرم افزار
پیش از این به روند تغییر سیستم های نرم افزاری کامپیوترها و عبور از برنامه نویسی شی‌گرا و رفتن به سمت یادگیری ماشین اشاره کردیم. هر کدام از این معماری‌ها که پیاده‌سازی شود، در‌هرحال وجود نرم‌افزار ناگزیر است. نرم‌افزار به کامپیوتر روح می‌بخشد. از سیستم عامل گرفته تا اپلیکیشن‌های وب و موبایل، همگی به نرم‌افزار متکی هستند.
بدون شک در آینده نیز متخصصان این رشته از جایگاه و درآمد خوبی برخوردار خواهند بود و عناوین شغلی بسیار متنوعی از جمله مهندس یادگیری ماشین، مهندس بینایی ماشین، معمار نرم‌افزار، مهندس داده، مهندس امنیت نرم‌افزار، مهندس توسعه نرم‌افزار، مدیر پروژه نرم‌افزار و... را به خود اختصاص خواهند داد.
آینده رشته کامپیوتر سخت افزار
پیچیده‌تر‌شدن سخت‌افزار کامپیوترها برای اینکه از پس پردازش‌های سنگین آینده برآیند، نیازمند دانش، مهارت و تخصص مهندسانی است که بتوانند سیستم‌های سخت‌افزاری مناسب را طراحی کنند. البته ذاتاً وجود سخت‌افزار نیز برای کامپیوتر امری ضروری است و مسلماً معماری، بهینگی، کیفیت، دقت و سرعتش به هر ترتیب بر عملکرد کامپیوتر تأثیر به‌سزایی دارد.
مهندس طراحی سخت‌افزار، مهندس تست سخت‌افزار، مهندس طراح مدارهای مجتمع (آی سی)، مهندس طراح برد مدار چاپی و... همگی عناوین شغلی است که امروزه مهندسان سخت‌افزار در آن فعالیت دارند.
آینده رشته آی تی
بهره‌گیری از کامپیوترها، فضاهای ذخیره‌سازی، شبکه و ابزارهای فیزیکی دیگر، زیرساخت‌ها و فرایندها کار متخصصان و فارغ‌التحصیلان رشته آی تی (IT) یا فناوری اطلاعات است تا هر شکلی از اطلاعات الکترونیکی را ایجاد، ذخیره‌سازی، حفظ و تبادل کنند. در دنیای آینده هم که اطلاعات بیش‌از‌پیش به زندگی انسان گره خواهد خورد، نقش آنها پررنگ‌تر می‌شود و عناوین شغلی نظیر تکنیسین آی تی، کارشناس یا مدیر تضمین کیفیت، سرپرست آی تی، سرپرست امنیت اطلاعات، مهندس رایانش ابری، تحلیل‌گر سیستم، طراح رابط کاربری، مدیر پایگاه داده، متخصص علوم داده و... را به خود اختصاص می‌دهند.
آینده رشته علوم کامپیوتر
شاید یکی از اهداف اصلی رشته علوم کامپیوتر، شناسایی مشکل و کشف راه حل مبتنی بر فناوری در راستای برطرف‌ساختن آن باشد. ازآنجاکه متخصصان این رشته قوه استدلال و منطق قوی دارند، می‌توانند الگوریتم‌های کارآمدی ارائه کنند که مسائل را در کمترین زمان و به بهترین شکل حل کند. بنابراین میتوان حدس زد که طراحی، توسعه و تحلیل نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای مختلف جزء مواردی است که به بازار کار رشته علوم کامپیوتر ارتباط پیدا می‌کند و چه اکنون و چه در آینده، به متخصصان این حوزه نیاز داریم.
آینده رشته کامپیوتر برای فریلنسرها یا آزادکاران
در سالیان اخیر و به‌ویژه با توجه به نقش کامپیوترها، نرم‌افزارها، شبکه و اینترنت، به‌ویژه پس از شیوع بیماری کووید-19 در دنیا، مفهوم فریلنسری، دورکاری، کار به‌صورت ریموت و موارد مشابه رنگ‌و‌بوی دیگری گرفت. فریلنسر (Freelancer) یا آزادکار شخصی است که بسته به دانش و مهارت‌هایی که دارد، بدون تعهد کاری بلندمدت با شرکت یا سازمانی خاص، فعالیت تخصصی و حرفه‌ای انجام می‌دهد.
فریلنسر آزادانه و به اختیار خودش کار می‌کند، تحت نظارت مستقیم کسی نیست، ساعت کاری منعطفی خواهد داشت، مکان کار کردنش را خودش انتخاب می‌کند، برنامه‌ریزی درآمدش با خودش است و از همه مهمتر، با توجه به پیشرفته‌تر شدن سیستم‌های شبکه، اینترنت و دیگر ادوات ارتباطی، مصائبی نظیر رفت‌و‌آمد و... را متحمل نمی‌شود. بنابراین پیش‌بینی اینکه در دنیای آینده فریلنسرها جایگاه بهتری پیدا خواهند کرد، چندان هم کار سختی نیست؛ چون مسلماً بحران انرژی و آلودگی در دنیای پیش رو، باید به‌هرطریق مهار شود.
جمع بندی
رشته کامپیوتر در دنیای امروز، یعنی عصر اطلاعات و ارتباطات، جایگاه ویژه‌ای به خود اختصاص داده است. سیستم‌های مختلف در جوامع امروزی به‌طور روزافزون به کامپیوترها و قدرت پردازش آنها وابستگی پیدا می‌کنند و از‌این‌رو میتوان پیش‌بینی کرد که آینده رشته کامپیوتر درخشان خواهد بود. در این مقاله کوشیدیم جنبه‌های مختلف آنچه را که پیش روی علوم کامپیوتر و رشته‌های مرتبط با آن قرار دارد، بررسی کنیم و تصویری نسبتاً شفاف از آن بدست دهیم.
آیا رشته کامپیوتر آینده خوبی دارد؟
اگر مطمئنید به این رشته علاقه دارید و دارای ویژگیهای فردی مناسب برای آن هستید، پاسختان «بله» خواهد بود.
آیا رباتها در آینده جای مهندسان کامپیوتر را خواهند گرفت؟
شاید هوش مصنوعی بتواند در آینده برخی از کارهای روتین را انجام دهد، اما هنوز به حضور برنامهنویسان نیاز خواهد بود تا برنامههای پیچیده از جمله الگوریتم های یادگیری ماشین را بنویسند؛ بنابراین نگران این موضوع نباشید.
چه مشاغلی در حوزه کامپیوتر در آینده بیشتر مورد تقاضا خواهد بود؟
کاربرد هرچه بیشتر کامپیوتر در دنیای آینده، طیف گستردهای از مشاغل را پیش روی علاقهمندان قرار خواهد داد که در این بین میتوان به مشاغلی همچون مهندس هوش مصنوعی، دانشمند داده، معمار فضای ابری، متخصص امنیت رایانهای، مدیر پایگاه داده و... اشاره کرد.
وضعیت بازار کار آینده رشته کامپیوتر و آی تی در ایران چطور است؟
ازآنجاکه زندگی انسان بیش از پیش به کامپیوتر گره خورده است و این وابستگی در آینده بیشتر هم خواهد شد، بازار کار رشته های کامپیوتر و آی تی در جهان و البته در ایران به نسبت خیلی از رشتهها وضعیت مطلوب و رو به رشدی دارد.
