تاریخچه زبان های برنامه نویسی - تاریخچه برنامه نویسی

این صفحه فوق العاده به بررسی تاریخچه زبان‌های برنامه نویسی از گذشته تا به امروز پرداخته که برای علاقه‌مندان به دنیای کامپیوتر و برنامه نویسی می‌تواند خیلی جالب باشد.

با توجه به پیشرفت روز افزون تکنولوژی، برنامه نویسی کامپیوتر، به عنوان مهارت شماره یک مورد تقاضا در سال‌های اخیر به شمار می‌رود. در اینجا نگاهی کلی به تاریخچه زبان‌های برنامه نویسی خواهیم داشت.

اولین ماشین با قابلیت برنامه‌ریزی

یک بافنده و بازرگان اهل فرانسه بود که در سال 1800 اولین دستگاه نساجی با قابلیت برنامه‌ریزی در جهان را طراحی کرد که از کارت‌های متصل به هم تشکیل شده بود و کاربر با تغییر تعداد، نوع و ترتیب آن‌ها امکان ارسال دستورهای مختلف به ماشین، به منظور انجام کارها را می‌داد.

اولین برنامه نویس تاریخ و برنامه کامپیوتری

شاید وقتی به شخصی که اولین برنامه نویس تاریخ بوده است فکر کنید این موضوع برایتان جالب باشد که اولین برنامه نویس دنیا یک خانم بوده است. در واقع او یک ریاضی‌دان بریتانیایی به نام Ada Lovelace بود که در تاریخچه برنامه نویسی لقب اولین برنامه نویس را دارد. او سال ۱۸۳۳، با Charles Babbage، آشنا شد که در حال ساخت ماشینی بود که کاملاً می‌توانست برنامه نویسی شود. این ماشین بعد‌ها موتور تحلیلی (Analytical Engine) نامیده شد.

Lovelace متوجه شد که این کامپیوتر می‌تواند فراتر از یک ماشین برای محاسبات باشد چون قادر بود دستور‌العمل‌ها و حافظه خود را اصلاح و در آنها تغییراتی ایجاد کند. او برای اثبات نظرات خود، چیزی را نوشت که بعد‌ها لقب اولین برنامه کامپیوتر را گرفت. همچنین مطالعات Babbage درباره ماشین تحلیلی که برای محاسبه اعداد بود را از زبان فرانسه به انگلیسی ترجمه کرد و برداشت و ایده‌ها‌ی خود درباره انجام محاسبات از طریق ماشین، را به آن‌ها افزود. امروزه یادداشت‌ها‌ی وی به عنوان اولین الگوریتم دنیا شناخته می‌شوند.

اولین کامپیوتر مدرن جهان

Turing Alan دانشمند، ریاضیدان و مهندس کامپیوتری بود که با عنوان «پدرِ علم کامپیوتر و هوش» نیز شناخته می‌شود. او با پیش‌نهادن تست تورینگ، توانایی یک سیستم کامپیوتری در جهت ارائه رفتاری مشابه رفتار انسان را سنجید. سپس در آزمایشگاه ملی فیزیک در انگلستان، نخستین برنامه‌های ذخیره‌شونده در کامپیوتر را پیشنهاد داد اما متاسفانه ایده او پیاده‌سازی نشد. در سال 1948، به دانشگاه منچستر رفت تا بر روی کامپیوتر Mark1 کار کند که نخستین کامپیوتر واقعی در دنیا بود.

تاریخچه زبان‌های برنامه‌نویسی بر اساس پیدایش آن‌ها

در ادامه قصد داریم تا مطرح‌ترین زبان‌های برنامه نویسی در تاریخ توسعه نرم‌افزار را مورد بررسی قرار دهیم.

Plankalkül

زبان برنامه نویسی Plankalkül در بین سال‌های 1942- 1945 توسط Konrad Zuse معرفی شد، گرچه این زبان برنامه نویسی خیلی با استقبال عموم روبه‌رو نشد.

Assembly

زبان برنامه نویسی Assembly، یک زبان برنامه نویسی سطح پایین است. دستورات این زبان توسط اسمبلر به کد ماشین ترجمه و پس از آن، اجرا می‌شوند که در سال 1949 معرفی شد.

Shortcode

زبان برنامه نویسی Shortcode زبان سطح بالایی بود که دستورات آن به صورت یک سری صفر و یک بود و توسط John McCauley در سال 1949 معرفی شد. با این وجود William Schmitt کسی بود که در سال 1950، اولین کامپایلر دنیای کامپیوتر، به نام A-0 را نوشت. از آن پس برنامه نویس‌ها نیازی به ورود کد‌های صفر و یک نداشتند.

Autocode

زبان برنامه نویسی Autocode یک اصطلاح عمومی بود که در سال 1952 توسط Alick Glennie برای کامپیوتر Mark1 توسعه داده شد. برخی اتوکد را اولین زبان برنامه نویسی کامپیوتر کامپایل شده می‌دانند.

FORTRAN

زبان برنامه نویسی (FORTRAN FORmula TRANslation) یک زبان برنامه نویسی می‌باشد که توسط در دهه 1950 ایجاد شده است. دستورات این زبان برنامه نویسی، بسیار ساده هستند و فقط شامل دستورات IF ، DO و GOTO هستند. انواع داده مانند متغیر‌های منطقی، صحیح، حقیقی و اعداد با دقت مضاعف در این زبان قابل تعریف و استفاده بودند.

ALGOL

زبان برنامه نویسی ALGOL مخفف Algorithmic Language، در سال 1958 ایجاد شد که به عنوان نقطه شروعی برای توسعه مهم‌ترین زبان‌های برنامه نویسی بود.

LISP

زبان برنامه نویسی LISP در سال 1958 توسط John McCarthy معرفی شد که هدف اصلی آن ساخت هوش بود. شرکت‌هایی مانند Acceleration ،Boeing و Genworks از LISP استفاده می‌کنند.

COBOL

زبان برنامه نویسی COBOL مخفف  COmmon Business Oriented Language است و دارای ساختار داده رکورد بود که در برنامه نویسی پردازنده‌های کارت اعتباری، خودپرداز‌ها و تلفن‌همراه می‌باشد. توسعه این زبان در سال 1959 انجام شد.

BASIC

زبان برنامه نویسی BASIC در سال 1964 معرفی شد. گروهی از دانشجویان کالج دارتموث دریافتند که زبان‌های برنامه نویسی معرفی شده تا آن زمان، بسیار سخت هستند و تنها ریاضیدانان و دانشمندان قادر به کار با آنها بودند، بنابراین تصمیم به طراحی یک زبان برنامه نویسی ساده گرفتند.

PASCAL

زبان برنامه نویسی PASCAL در سال 1970 به افتخار ریاضیدان فرانسوی Blaise Pascal، توسعه داده شد و مورد علاقه شرکت Apple قرار گرفت.

Smalltalk

زبان برنامه نویسی Smalltalk در سال 1972 ساخته شد و به برنامه نویسان امکان تغییر کد در حین اجرا را می‌داد. شرکت‌ها‌ی Leafly، Logitech و CrowdStrike از آن استفاده می‌کنند.

C

زبان برنامه نویسی C زبان برنامه نویسی C – مزایا و کاربرد زبان C – فرق C و ++Cاین مقاله عالی ابتدا توضیح می‌دهد که زبان برنامه نویسی c چیست، سپس به بررسی مزایا و معایب زبان C ، کاربردهای زبان سی ، و تفاوت بین C و ++C می‌پردازد در سال 1972 توسط Dennis Ritchie در آزمایشگاه‌ها‌ی تلفن Bell ساخته شد که بر اساس زبان B بود. این زبان برنامه نویسی از نظر بسیاری از افراد به عنوان اولین زبان سطح بالا شناخته می‌شود. همچنین بسیاری از زبان‌های برنامه نویسی از آن الهام گرفته‌اند و می‌توان آن را زبان مادر دانست که توسط شرکت‌ها‌ی بزرگ Google، Facebook و Apple مورد استفاده قرار گرفته است.

SQL

زبان برنامه نویسی SQL در سال 1972، در IBM توسعه داده شد که مخفف Structured Query Language است. شرکت‌ها‌ی Microsoft و Accenture از SQL استفاده می‌کنند.

MATLAB

زبان برنامه نویسی MATLAB مخفف Matrix Laboratory است که در سال 1978 معرفی شد و متعلق به شرکت MathWorks است. می‌توان از آن برای کار‌ها‌ی محاسباتی و شبیه‌سازی استفاده کرد.

ADA

زبان برنامه نویسی Ada در سال 1980-1981 طراحی شد. Ada که به نام Ada Lovelace نام‌گذاری شده است، یک زبان برنامه نویسی سطح بالا‌ی ساختار‌یافته و شی‌گرا است.

++C

زبان سی پلاس پلاسبرنامه نویسی سی پلاس پلاس چیست؟ مزایای برنامه نویسی C++‎؟برنامه نویسی سی پلاس پلاس چیست و چه کاربردی دارد؟ این صفحه عالی به بررسی مزایای برنامه نویسی C++ پرداخته و نمونه هایی از کدهای زبان برنامه نویسی ++C را آورده در سال 1983، Bjarne Stroustrup زبان C را در آزمایشگاه‌های Bell تغییر داد. این زبان برنامه نویسی از سال 1986 در لیست 10 زبان برنامه نویسی برتر قرار گرفته است و در MS Office، Adobe Photoshop، صنعت بازی‌سازی استفاده می‌شود.

Objective-C

زبان برنامه نویسی Objective-C که در سال 1983 توسط Brad Cox و Tom Love توسعه داده شد، برای نوشتن سیستم عامل‌ها‌ی Apple، استفاده می‌شود.

Perl

زبان برنامه نویسی Perl در سال 1987 توسط Larry Wall ساخته شد و یک زبان برنامه نویسی همه منظوره و سطح بالا است.

Haskell

زبان برنامه نویسی Haskell در سال 1990 معرفی شد. از این زبان برنامه نویسی برای نوشتن تعدادی بازی استفاده شده است که یکی از آنها Nikki and the Robots است.

Python

زبان برنامه نویسی پایتونزبان برنامه نویسی پایتون چیست؟ – نحوه شروع و دلایل محبوبیتزبان برنامه نویسی پایتون (Python) چیست؟ این مقاله عالی به بررسی دلایل محبوبیت پایتون، موارد استفاده از پایتون و نحوه شروع به برنامه نویسی پایتون پرداخته که از نام گروه کمدی بریتانیایی "Monty Python" نام‌گذاری شده است، در سال 1991 توسط Guido Van Rossum ساخته شد و یکی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه نویسی سال 2023 است.

Visual Basic

زبان برنامه نویسی Visual Basic در سال 1991 توسعه یافت، به برنامه نویسان اجازه می‌دهد تا با استفاده از drag-and-drop برای انتخاب و تغییر تکه‌ها‌ی از پیش انتخاب شده کد از طریق یک رابط کاربری گرافیکی استفاده کنند. Microsoft از آن در Word، Excel و Access استفاده می‌کند.

Ruby

زبان برنامه نویسی Ruby که توسط Yukihiro Matsumoto در اواسط دهه‌ی 1990 معرفی شد، یک زبان برنامه نویسی سطح بالا است. شرکت‌ها‌ی Twitter، Hulu و Groupon از روبی استفاده می‌کنند.

Java

زبان برنامه نویسی جاواجاوا چیست؟ تعریف، معنی و ویژگی های جاوا (java) از 0تا100جاوا یک زبان برنامه نویسی همه منظوره، مبتنی بر کلاس و شی گرا است که برای داشتن وابستگی های پیاده سازی کمتر طراحی شده است، زبان برنامه نویسی جاوا شبیه ++C است یک زبان همه منظوره و سطح بالا است که توسط James Gosling در سال 1995 ایجاد شد. این زبان برنامه نویسی شی‌گرا متعلق به شرکت Oracle است، که می‌توانند بدون توجه به پلتفرم استفاده شود. 

PHP

زبان برنامه نویسی PHP که قبلاً به عنوان "Personal Home Page" شناخته می‌شد، اکنون مخفف "Hypertext Preprocessor" می‌باشد. زبان برنامه نویسی PHP توسط Rasmus Lerdorf در سال 1995 توسعه داده شد.

JavaScript

زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپتجاوا اسکریپت چیست؟ معرفی زبان برنامه نویسی java scriptزبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت چیست و چه کاربردی دارد؟ این صفحه عالی به بررسی مزایای JavaScript پرداخته و مبانی برنامه نویسی جاوا اسکریپت را آموزش داده توسط Brendan Eich در سال 1995 معرفی شد که در ابتدا با نام LiveScript شناخته می‌شد و هیچ ارتباطی با جاوا ندارد و یک زبان برنامه نویسی وب است.

#C

زبان برنامه نویسی #C در سال 2000 توسط شرکت Microsoft توسعه یافت که بر پایه زبان برنامه نویسی ++C است و شباهت‌ها‌ی زیادی با زبان برنامه نویسی جاوا دارد.

Scala

زبان برنامه نویسی Scala در سال 2003 توسط Martin Odersky توسعه یافت که با جاوا سازگاری دارد و همین قابلیت، آن را برای توسعه اندروید مناسب می‌کند.

Groovy

زبان برنامه نویسی Groovy برگرفته شده از زبان برنامه نویسی جاوا می‌باشد که توسط James Strachan و Bob McWhirter در سال 2003 توسعه داده شده است.

Go

زبان برنامه نویسی Go توسط شرکت گوگل در سال 2009 برای رفع مشکلاتی که به دلیل سیستم‌های نرم‌افزاری بزرگ رخ می‌داد، معرفی شد و در شرکت‌هایی مانند Google، Uber، Twitch و Dropbox استفاده می‌شود.

Swift

زبان برنامه نویسی Swift در سال 2014 توسط شرکت Apple معرفی شد و در مقایسه با سایر زبان‌های برنامه نویسی به مهارت‌ها‌ی کد‌نویسی کمتری نیاز دارد. برنامه یادگیری زبان Duolingo با آن نوشته شده است.

کدام زبان‌های برنامه نویسی قدیمی هنوز هم استفاده می‌شوند؟

همه زبان‌های برنامه نویسی برای همیشه ماندگار نیستند. با این حال، برخی از زبان‌های برنامه نویسی قدیمی مانند FORTRAN هنوز هم استفاده می‌شود و از سال 1953 مجموعه‌ای از به‌روزرسانی‌ها وجود دارد که آخرین نسخه آن در سال 2018 منتشر شده است. همچنین COBOL در سال 1959 توسعه یافت اما هنوز هم استفاده از آن بسیار شایع است. تنها، 43 درصد از سیستم‌های بانکی بر اساس COBOL می‌باشد.

امروزه محبوب‌ترین زبان‌های برنامه نویسی چیست؟

ما به پایان سفر خود در تاریخچه زبان‌های برنامه نویسی نزدیک می‌شویم. در این بخش از شما دعوت می‌کنیم تا مقاله جالبی که درباره نوشته شده است را مطالعه کنید، تا طبق معتبرترین منابع، به بررسی این زبان‌های برنامه‌نویسی بپردازید.

جمع‌بندی

به طور خلاصه، زبان‌های برنامه نویسی در قرن اخیر تغییر کرده‌اند. از ایجاد برنامه‌های سخت در زبان اسمبلی تا برنامه‌های پایتون بسیار کاربرپسند، در هر دهه پیشرفت زیادی داشته است. آینده توسط بسیاری از فناوری‌های در حال ظهور مانند توسعه تلفن همراه، بلاک و هوش شکل خواهد گرفت.

مطالب مرتبط

همه مقالات

بررسی شغل ها و بازار کار علم داده در ایران و خارج از کشور

مهندسی داده چیست؟ – چطور یک مهندس داده شویم؟

دروس دکتری هوش مصنوعی

چگونه مهندس نرم‌ افزار شویم